Pionowe rozmieszczenie drobnoustrojów wskaźnikowych oraz stosunki termiczno-tlenowe w wodzie pelagialuiprofundalu jeziora Wigry

• Autorzy: Korzeniewska E. , Gotkowska-Płachta A.

Warianty tytułu

EN

Vertical distribution of sanitary microorganisms and the thermal-oxygen relations in pelagial and profundal waters of Wigry lake

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy przedstawiono wyniki przeprowadzonych w latach 1997-1999 badań pionowego rozmieszczenia drobnoustrojów wskaźnikowych w wodzie pelagialu i profundalu jeziora Wigry wraz z panującymi tam stosunkami termiczno-tlenowymi. Bakteriologicznymi wskaźnikami były bakterie oznaczane na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C, bakterie grupy coli, bakterie kałowe grupy coli oraz paciorkowce kątowe. Do badań wytypowano 3 stanowiska usytuowane w pobliżu najgłębszych miejsc jeziora, w różniących się od siebie w sposób znaczący pod względem morfometrycznym częściach jeziora (Ploso Północne, Ploso Szyja i Ploso Zachodnie). Wody pelagialu i profundalu jeziora Wigry na badanym obszarze Plos wykazywały tylko nieznaczne zanieczyszczenie bakteriologiczne. Większym zanieczyszczeniem charakteryzowały się jedynie niektóre próby wody pobierane na stanowiskach 1 (w rejonie ujścia rzeki Czarnej Hańczy) i 3 (w rejonie Wyspy Ostrów). Maksymalne liczebności badanych bakterii wskaźnikowych stopnia zanieczyszczenia i stanu sanitarnego stwierdzano na głębokości od I do 5 metrów oraz przy dnie, rzadziej zaś przy powierzchni lub na innych głębokościach. Tylko liczba kałowych bakterii grupy coli osiągała większe wartości na głębokości 5 metrów i niżej. W całym okresie badawczym stwierdzono istotnie dodatnią korelację pomiędzy temperaturą a liczebnością bakterii oznaczanych na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37°C, ujemną zaś dla bakterii grupy coli i kałowych bakterii grupy coli. Z zawartością tlenu istotnie ujemnie skorelowana była liczebność bakterii oznaczonych na agarze odżywczym w temperaturze 20 i 37 C oraz liczba paciorkowców kałowych. Głębokość skorelowana była istotnie ujemnie tylko z liczebnością bakterii oznaczonych na agarze odżywczym w temperaturze 20 C w całym okresie badawczym.

EN

The paper presents the results of studies of sanitary microorganisms' vertical distribution in pelagial and profundal waters of Lake Wigry against the background of thermal-oxygen relations and the presence of a chosen chemical compound in the annual cycle. Total Viable Count at 20°C (TVC 20°C) and Total Viable Count at 37°C (TVC 37°C) were used as indicators of pollution, while Total Coli (TC), Faecal Coli (FC) and Faecal Streptococcus-Enterococcus (FS) - as indicators of the sanitary state. Water samples were collected from 3 sites situated in the centre of the lake. Pelagial and profundal waters showed a little degree of pollution. Higher bacteriological pollution was found in some of waters samples from Lake Wigry at site 1 in the vicinity of the mouth of the Czarna Hańcza River. The most numerous sanitary microorganisms were detected at the deep from 1 to 5 meters and above the bottom sediments. Number of FC bacteria was only higher at the depth of 5 meters and deeper. An important positive correlation was noted between temperature and TVC 20°C as well as TVC 37°C, while negative between TC also FC during the whole study period. The oxygen content was correlated negative with TVC 20°C, TVC 37°C and FS. The depth was correlated

Słowa kluczowe

PL

Wigry; drobnoustroje; bakterie wskaźnikowe; relacja termiczno-tlenowa

EN

Wigry lake; indicatory; microorganisms; thermal-oxgen; relations

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 30, no. 3
• Strony: 13--26
• Opis fizyczny: Bibliogr. 32 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Korzeniewska E.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Mikrobiologii Środowiskowej, ul. Romana Prawocheńskiego 1, 10-957 Olsztyn-Kortowo

autor

Gotkowska-Płachta A.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Katedra Mikrobiologii Środowiskowej, ul. Romana Prawocheńskiego 1, 10-957 Olsztyn-Kortowo

Bibliografia

• [1} A.P.H.A. (American Public Health Association).: Standard Methods for the Examination of Water and Wastewater, 18 Ed., Eds.: G.E. Greenberg, L.S. Clesceri, A.D. Eaton, Publ. Office American Public Health Association, Washington 1992, D C. 9-1-9-147.
• [2] Alderisio K.A., N. DeLuca: Seasonal enumeration of fecal coliform bacteria from the feces of Ring-Billed Gulls (Larus delawarensis) and Canada Geese (Brania Canadensis), Appl. Environ. Microbiol., 65, 5628-5630 (1999).
• [3] Bajkiewicz-Grabowska E.: Sieć hydrograficzna, warunki odpływu i wymiany wód w jeziorach, [w:] Jeziora Wigierskiego Parku Narodowego, Stan eutrofizacji i kierunki ochrony, Opracowanie zbiorowe pod redakcją B. Zdanowskiego, PAN. Komitet Naukowy przy Prezydium PAN, Człowiek i Środowisko, Zeszyty Naukowe 3. Zakł. Narod. im. Ossolińskich Wrocław-Warszawa-Kraków 1992, 21-34.
• [4] Brierley J.A., D.K. Brandvold, C.J. Popp: Waterfowl refuge effect on water quality: 1. Bacterial populations, Journ. Water Pollution Control Federation, 47, 1892-1900 (1975).
• [5] Buchsbaum R., I. Valiela: Variability in the chemistry of estuarine plants and its effect on feeding by Canada geese, Oecologia, 73, 146-153 (1987).
• [6] Donderski W., E. Strzelczyk: Bacteriological studies of the mesotrophic Lake Jasne, AUNC Toruń, Prace limnologiczne, 10, 15-27 (1977).
• [7] Drury D.D., R.A. Gearheart: Bacterial population dynamics and dissolved oxygen minimum, J. Am. Water Works Assoc., 67, 154-158 (1975).
• [8] Faust M.A., N.M. Goff: Sources of bacterial pollution in an estuary, Coastal Zone’78, the Proceedings of the Symposium on Technical, Environmental, Socioeconomic and Regulatory Aspects of Coastal Zone Management ASCE/San Francisco, California, 819-839 (1978).
• [9] Fonden R.: Heterotrophic Bacteria in Lake Malaren and Lake Hjalmaren, Water Poll. Abs. (G.B.), 43, 2273-2278 (1970).
• [10] Geldreich E.E.: Bacterial populations and indicator concepts in feces, sewage, stormwater ana solid wastes, [w:] Indicators of Viruses in Water and Food, Ann Arbor Science Publishers, Ann Arbor, Michigan, 51-97 (1978).
• [11] Grimes D.J.: Release of sediment - bound fecal coliforms by dredging, Appl. Microbiol., 29, 109-111, 1975.
• [12] Grundmanis V., J.W. Murray: Nitrification and denitrification in marine sediment from Puged Sound, Limnol. Oceanogr., 22, 803-813 (1977).
• [13] Hutorowicz A.: Zbiorowisko fitoplanktonu jako wskaźnik eutrofizacji jeziora Wigry, [w:] Funkcjonowanie i ochrona ekosystemów wodnych na obszarach chronionych, Opracowanie zbiorowe pod redakcją B. Zdanowskiego, M. Kamińskiego i A. Martyniaka, Wyd. IRS, Olsztyn, 279-288 (1999).
• [14] Kuzniecow S.I.: Mikroflora ozier i jeje geochimiczeskaja diejatielnost, Izd., „Nauka”, Leningradskoje otdielenije, Leningrad (1970).
• [15] Niewolak S.: The occurrence of microorganisms in the water of some lakes in the district of Węgorzewo, Acta Hydrobiol., 4, 371-390 (1975).
• [16] Niewolak S.: Badania porównawcze nad przeżywalnością niektórych bakterii jelitowych w wodzie i osadach dennych jezior różnych typów, Zesz. Nauk. ART Olsztyn, 10, 71-83 (1980).
• [17] Niewolak S.: Bacteriological Monitoring of Lake Water in Wigry National Park in the Summer, Polish Journal of Environmental Studies, 8, 231-249 (1999).
• [18] Niewolak S.: The evaluation of the contamination degree and the sanitary and bacteriological state of the waters in the Czarna Hańcza River in the region of Suwałki and the Wigry National Park, Polish Journal of Environmental Studies, 7, 229-241 (1998).
• [19] Niewolak S.: The occurrence of microorganisms in the water of the Kortowskie Lake, Pol. Arch. Hydrobiol., 21, 315-333 (1974).
• [20] Niewolak S.: Total Viable Count and Concentration of Enteric Bacteria in Bottom Sediments from the Czarna Hańcza River, Northeast Poland, Polish Journal of Environmental Studies, 7, 295-306, (1998).
• [21] Polska Norma PN-75/C-04615/03: Woda i Ścieki. Badania mikrobiologiczne, Oznaczanie liczby bakterii metodą płytkową, Polski Komitet Normalizacji, Miar i Jakości 1975.
• [22] Rhodes M.W., H.l. Kator: Effects of sunlight and autochthonous microbiota on Escherichia coli survival in an estuarine environment, Curr. Microbiol., 21: 65-73, (1990).
• [23] Ropper M.M., K.C. Marshall: Modification of the interaction between Escherichia coli and bacteriophage in saline sediment, Microb. Ecol., 1, 1-13 (1974).
• [24] Skinner Q.D., J.J. Speck, M. Smith, J.C. Adams: Stream water quality as influenced by beaver withing grazing systems in Wyoming, J. Range Manag., 37, 142-146, (1984).
• [25] Szulkowska-Wojaczek E.: Dynamika stosunków ilościowych bakterii w wodzie jezior i próba jej ekologicznej interpretacji, PTPN, Opole 1973.
• [26] Świątecki A., D. Górniak, A. Cierpikowska, K. Rydzińska: Bakteriologiczna ocena zanieczyszczeń wód systemu rzeczno-jeziorowego rzeki Czarnej Hańczy, Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Olsztynie - 6, Prace Biologiczne, zeszyt 1, 97-104 (1997).
• [27] Toerien D.F., D N. Sadie, P. Stegman: Factors influencing viable bacteria in a turbid man-made impoundments, J. Limnol. Soc. South. Afr., 4, 89-94 (1978).
• [28] Valiela I., M. Alber, M. LaMontagne: Fecal coliform loadings and Stocks in Buttermilk Bay, Massachusetts, USA, and Management implication, Environmental Management, 15, 659-674 (1991).
• [29] Valiela I., J.E. Costa: Eutrophication of Buttermilk Bay, a Cape Cod coastal embayment: Concentrations of nutrients and watershed nutrient budgets, Environmental Management, 12, 539-553 (1988).
• [30] Wetzel R.G.: Limnology, W.B. Saunders Co., Philadelphia 1975, 743.
• [31] Zdanowski В.: Eutrofizacja jezior Wigierskiego Parku Narodowego: zagrożenie i ocena, [w:] Funkcjonowanie i ochrona ekosystemów wodnych na obszarach chronionych, Opracowanie zbiorowe pod red. B. Zdanowskiego, M. Kamińskiego i A. Martyniaka, Wydawnictwo IRS, Olsztyn 1999, 261-288.
• [32] Zdanowski B., A. Karpiński, S. Prusik: Warunki środowiskowe wód jezior Wigierskiego Parku Narodowego [w:] Jeziora Wigierskiego Parku Narodowego, Stan eutrofizacji i kierunki ochrony, Oprac. zbiorowe pod redakcją B. Zdanowskiego, PAN, Komitet Naukowy przy Prezydium PAN, Człowiek i Środowisko, Zeszyty Naukowe 3, Wrocław - Warszawa - Kraków, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 35-62 (1992).