Zależność intensywności zapachu od stężenia odorantów

• Autorzy: Kośmider J. , Sosialuk M.

Warianty tytułu

EN

Dependence of odour intensity on odorants concentration

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Poszukując zależności intensywności zapachu powietrza od stopnia rozcieńczenia próbek podstawowych powietrzem czystym, badano próbki aromatyzowane olejkiem cytrynowym i zawierające różne ilości dodatków: acetonu, etanolu, alkoholu izopropylowego i octanu izoamylowego. Zgromadzono 192 indywidualne oceny intensywności zapachu 16 próbek. Zależność intensywności zapachu od stężenia acetonu oznaczanego chromatograficznie (110-16500 mg/m') określono na podstawie 311 indywidualnych ocen intensywności zapachu 24 próbek. Wyniki pomiarów opracowano bez wstępnych założeń, dotyczących charakteru równania psychofizycznego i bez wstępnej selekcji danych doświadczalnych. Korzystano z Automatycznego Projektanta Sieci (program Statistica Neural Network, opcja Automatic-Networks Designer, StatSoft). Zależność intensywności zapachu od stężenia opisano funkcją logistyczną, która przypomina prawo Stevensa w zakresie małych stężeń i prawo Webera-Fechnera - w zakresie stężeń wysokich.

EN

Searching for dependance of odour intensity on degree of dillution of basic samples with pure air, samples aromatised with citrus oil and containing different amounts of acetone, ethanol, isopropanol, isoamyl acetate were studied. 192 individual odour intensity assesments of 16 samples were collected. Dependence of odour intensity on acetone concentration determined with chromatographic analysis (110-16500 mg/m1) was defined on the basis of 311 individual odour intensity assessments of 24 samples. The measurements' results were elaborated without initial assumptions concerning character of a psychophisical equation and without initial selection of empirical data. Automatic Networks Designer (Statistica Neural Network, StatSoft) was used. Dependence of odour intensity on concentration was described with logistic function resembling Stevens law within a small concentrations range and Weber-Fechner law within a high concentrations range.

Słowa kluczowe

PL

intensywność zapachu; próg zapachowy; równanie psychofizyczne

EN

odour intensity; odour threshold; psychphysical laws

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2004
• Tom: Vol. 30, no. 2
• Strony: 3--16
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kośmider J.

• Politechnika Szczecińska, Instytut Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska, Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza, Aleja Piastów 42, 71 -065 Szczecin

autor

Sosialuk M.

• Politechnika Szczecińska, Instytut Inżynierii Chemicznej i Procesów Ochrony Środowiska, Pracownia Zapachowej Jakości Powietrza, Aleja Piastów 42, 71 -065 Szczecin

Bibliografia

• [1] Amoore J.E., E. Hautala: Odor as an Aid to Chemical Safety, J. of App. Toxicol., 3, 272-290 (1983).
• [2] ASTM-D1391: STM for Referencing Suprathreshold Odor Intensity, Amer. Society for Testing and Materials, Philadelphia 1978.
• [3] EN1622: Water analysis - Determination of the threshold odour number (TON) and threshold flavour number (TFN), 1997.
• [4] Fechner G.T.: Elemente der Psychophysik, Leipzig 1860.
• [5] Devos M., F. Patte, J. Rouault, P. Laffort, L.J. Van Gemert: Standardized Human Olfactory Thresholds, IRL Press at Oxford University Press, New York 1990.
• [6] Kośmider J., B. Mazur-Chrzanowska, B. Wyszyński: Odory, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• [7] Kośmider J., B. Wyszyński: Relationship between odour intensity and odorant concentration: logarithmic or power equation?, Arch. Ochr. Środ., 28 (1), 29-41 (2002).
• [8] Kośmider J., M. Zamelczyk-Pajewska, В. Wyszyński: Odour of mixtures of cyclohexane and cyclohexanone, Arch. Ochr. Środ., 28 (2), 29-43 (2002).
• [9] Kośmider J.: Model analizatora intensywności zapachu, Arch. Ochr. Środ., 29 (3) 17-30 (2003).
• [10] Kośmider J.: Problemy normalizacji oznaczania stężenia odorów, Normalizacja, 1, 8-14 (2000).
• [11] PN-65/A-0402: Artykuły żywnościowe. Metody sprawdzania wrażliwości sensorycznej w zakresie smaku i węchu, PKN, Warszawa 1965.
• [12] PN-IS0-85 89(projekt): Analiza sensoryczna. Ogólne wytyczne dotyczące projektowania pracowni analizy sensorycznej, PKN, Warszawa 1992.
• [13] Stevens S.S.: Psychophysics. Introduction to its perceptual, neural and social prospects, J. Wiley&Sons, New York 1975*