Wpływ zmian temperatury powierzchni Atlantyku Północnego na czas zalegania pokrywy śnieżnej w Polsce

• Autorzy: Falarz M. , Marsz A. A.

Warianty tytułu

EN

The influence of North Atlantic surface temperature on the snow cover duration in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of this paper is to find an answer to the question whether there are statistically significant relationships between the snow cover duration in Poland and the sea surface temperature of different regions in the North Atlantic Ocean. Connections of the number of days with snow cover in the winter season at 66 meteorological stations located in Poland with anomalies of mean monthly sea surface temperature of the North Atlantic in so called "control grids" and with a few of the indices describing, in a complex way, some of the features of the changes in the heat distribution in the North Atlantic were examined using the methods of correlation and simple and multiple regressions. The correlations between the thermal conditions of the North Atlantic and the snow cover duration are synchronically - the observed changes in the duration of the period with snow cover are delayed by 4-5 months when referred to the year in which the changes in sea surface temperature took place. These correlations are relatively weak and changeable over time. They become stronger in periods in which zonal circulation prevails and at the time of stronger influence of meridional circulation they weaken. The sea areas whose changeability in thermal conditions indicates strongest correlations with the snow cover duration in Poland are located in the west part of the Atlantic Ocean. The snow cover duration in Poland is significantly influenced by the changes in thermal conditions of the Sargasso Sea over the period from January to May preceding the winter season and by the changes in currents regimes: 1) the cold Labrador Current in spring preceding the winter season and 2) the warm Florida Current in the period of winter preceding a winter season in Poland. The larger are heat resources in waters of the Sargasso Sea, the greater is the transport of warm waters carried with the Gulfstream and the stronger the influence of the cooled waters of the Labrador Current becomes, the shorter is the duration of snow cover in Poland in the following winter. The complex influence of the selected features of the sea surface temperature of the Atlantic Ocean illustrated with the help of three combined indices enables to explain 53% of the many year changeability in the mean duration of the snow cover in Poland and 63% of changeability in the number of days with snow cover in the north east part of Poland. However, the standard estimation error remains at quite high level (20% or more of the mean many year value of the snow cover duration).

Słowa kluczowe

PL

Atlantyk; temperatura powierzchni oceanu (TPO); czas zalegania pokrywy śnieżnej

EN

Atlantic Ocean; surface temperature; snow cover duration

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2005
• Tom: Z. 1-2
• Strony: 13--29
• Opis fizyczny: wykr., bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Falarz M.

• Katedra Klimatologii UŚ

autor

Marsz A. A.

• Katedra Meteorologii i Oceanografii Nautycznej — Akademia Morska w Gdyni

Bibliografia

• [1] Bednorz E., 2002, Snow cover in western Poland and macro-scale circulation conditions. Int. J. Climatol. nr 22, s. 533-541.
• [2] Bednorz E., 2004, Snow cover in eastern Europe in relation to temperature, precipitation and circulation. Int. J. Climatol, nr 24, s. 591-601.
• [3] Degirmendżić J., Kożuchowski K.,Wibig J., 2000, Epoki cyrkulacyjne XX wieku i zmienność typów cyrkulacji atmosferycznej w Polsce. Prz. Geof., t. 45, nr 3-4, s. 221-238.
• [4] Falarz M., 2002a, Klimatyczne przyczyny zmian i wieloletniej zmienności występowania pokrywy śnieżnej w polskich Tatrach. Prz. Geogr., t. 74, nr 1, s. 93-118.
• [5] Falarz M., 2002b, Rola Oscylacji Północnego Atlantyku w kształtowaniu zmienności czasu zalegania pokrywy śnieżnej w Polsce, [w:] Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski. Krajowa konferencja, Gdynia, 10-11 V 2002 r., http://ocean.wsm.gdyma.pl/konfJSTAO/falarz-stre.html.
• [6] Falarz M., 2002c, Wieloletnia zmienność pokrywy śnieżnej w Polsce na tle zmian cyrkulacyjnych, termicznych i opadowych. Rozprawa doktorska, maszynopis w Bibliotece Jagiellońskiej, Kraków, ss. 208.
• [7] Falarz M., 2004, Variability and trends in the duration and depth of snow cover in Poland in the 20th century. Int. J. Climatol, t. 24, nr 13, s. 1713-1727.
• [8] Kożuchowski K., 1995, Głębokie cyklony, antycyklony i cyrkulacja strefowa nad Europą (1900-1990). Prz. Geof, t. 40, nr 3, s. 223-246.
• [9] Marsz A. A., 1999a, Oscylacja Północnoatlantycka a reżim termiczny zim na obszarze północno-zachodniej Polski i polskim wybrzeżu Bałtyku. Prz. Geogr., t. 71, nr 3, s. 225-245.
• [10] Marsz A. A., 1999b, Zagadnienie długoterminowej prognozy termicznego charakteru sezonu zimowego na obszarze Bałtyku Południowego i Polski Północno-Zachodniej. III Sympozjum Nawigacyjne, cz. II, WSM Gdynia, s. 223-237.
• [11] Marsz A. A., Żmudzka E., 2000/2001, Długoterminowa prognoza początku okresu wegetacyjnego w Polsce. Ann. Univ. Mariae Curie-Skłodowska, Lublin, Sec. B, t. 55/36, z. 27, s. 221-229.
• [12] Marsz A. A., 2002, NAO a cyrkulacja wód Północnego Atlantyku, związki NAO z polem temperatury powierzchni oceanu, [w:] A. A. Marsz, A. Styszyńska (red.) Oscylacja Północnego Atlantyku i jej rola w kształtowaniu zmienności warunków klimatycznych i hydrologicznych Polski. Akademia Morska w Gdyni, s. 47-74.
• [13] Osuchowska-Klein B., 1987, Zmienność cyrkulacji atmosferycznej w Europie w bieżącym stuleciu. Prz. Geof., t. 32, nr 1, s. 49-55.
• [14] The North Atlantic Oscillation, Climatic Significance and Environmental Impact, 2003, Hurrell J. W., Kushnir Y., Ottersen G., Yisbeck M., (red.). Geophysical Monograph, nr 134, American Geophysical Union, Washington.
• [15] Ye H., 2000, Decadal variability of Russian winter snow accumulation and its associations with Atlantic sea surface temperature anomalies. Int. J. Climatol, t. 20, nr 14, s. 1709-1728.