Możliwości i ograniczenia metod oznaczania lotnych i średniolotnych związków organicznych w wodach

• Autorzy: Staniszewska M. , Wolska L. , Namieśnik J.

Warianty tytułu

EN

Advantages and limitations of methods for determination of volatile and semivolatile organic compounds in water samples

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This work presents different analytical techniques of isolation, preconcentration and determination of organic compounds in water samples. One of unique analytical techniques which do not require any sample preparation before its injection into a chromatographic column is Direct Aqueous Injection (DAI). A classical DAI based procedure, described by K.Grob, for determination of halogenoorganic compounds in water using GC with electron capture detection (GC-ECD) is presented. Advantages and limitations of the technique are discussed. New areas of DAI application are suggested including analytical tasks (determination of organic substances in different aqueous samples) for which solvent and gas extraction techniques are not effective. The techniques of isolation and preconcentration are used in many cases of determination of organic compounds in environmental samples. The review is aimed at description of applicability of Liquid-Liquid Extraction, Membrane Extraction, Gas Extraction and Solid Phase Extraction to determine organic compounds of different chemical nature in water samples. The characteristics of techniques are discussed with respect to: detection limits, time and labor required, possibility of automation, analysis cost and possibility of elimination of solvents, which can be a source of environmental pollution. The studies on the techniques modification to extend their application ranges are discussed, too.

Słowa kluczowe

PL

oznaczanie związkow organicznych w wodzie; dozowanie próbki wody; izolacja lotnych związków organicznych; jakość wody; zanieczyszczenia wody

EN

determination of organic compounds in water samples; isolation of organic compounds; water pollution; water quality

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Chemiczne
• Czasopismo: Wiadomości Chemiczne
• Rocznik: 2003
• Tom: [Z] 57, 3-4
• Strony: 185--222
• Opis fizyczny: Bibliogr. 180 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Staniszewska M.

• Zakład Hydrotechniki Morskiej, Instytut Morski, ul. Długi Targ 41/42, 80-830 Gdańsk

autor

Wolska L.

• Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk

autor

Namieśnik J.

• Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Chemiczny, Politechnika Gdańska, ul. Narutowicza 11/12, 80-952 Gdańsk

Bibliografia

• [1] H.K. Lawrence, Environmental Sampling and Analysis: A Practical Guide, Lewis Publ., Inc., MI, USA 1991.
• [2J J.R. Dojlido, Chemia Wód Powierzchniowych, Wydawnictwo Ekonomia i Środowisko, Białystok 1995.
• [3] J.V. Hinshaw, LC-GC, 1999,12,83.
• [4] J. Namieśnik (red.), J. Łukasiak, Z. Jamrogiewicz, Pobieranie próbek środowiskowych do analizy, PWN, Warszawa, 1995, s. 47-64.
• [5] A. Zlatkis, J.Q. Walker, J. Chromatogr., 1963,1,9.
• [6] D.H. Desty, Advan. Chromatogr., 1965,1, 218.
• [7] K. Grob, A. Habich, HRCC&CC, 1983,6,11.
• [8] K. Grob, J. Chromatogr., 1984,299,1.
• [9] Determination of Halocarbons in Drinking Water by Direct Aqueous Injection and Electron Capture Detector (DAI-ECD) Cas Chromatography, Carlo Erba Instruments, Short Notes, Application Sheets, 1989.
• [10] K.J. Hyver, High Resolution Gas Chromatography, Hewlett-Packard Co., USA, 1989.
• [11] K. Grob, J. Chromatogr., 1978,151,311.
• [12] C. Hewett, Lab. Pract., 1990,39,74.
• [13] S.M. Pyle, D.F. Gurka, R. Titus, Talanta, 1994, 41,1845.
• [14] G C Analysis of Trihalomethanes by Direct Aqueous Injection Using Automatic Cool On-Column Injection and Electron Capture Detection, Hewlett Packard, Application Note 228-135.
• [15] K. Grob, F. Kueeffer, JHRC, 1990,13, 561.
• [16] D. Carmichael, JHRC, 1990,13, 564.
• [17] M. Biziuk, Gas chromatography by Direct Aqueous Injection in Environmental Analysis, [w:] Encyclopedia of Analytical Chemistry, R.A. Meyers (red.), J. Wiley and Sons, Chichester 2000, tom. 3, s. 2549.
• [18] A.A. Nicholson, O. Meresz, B. Lemyk, Anal. Chem., 1977, 49, 814.
• [19] P.G. Simmonds, E. Kerns, J. Chromatogr., 1979,186, 785.
• [20] K. Grob, G. Grob, W. Blum, W. Walther, J. Chromatogr., 1982, 244, 197.
• [21] W.D. Payene, T.W. Colette, JHRC, 1989,12, 693.
• [22] J.J. Ellington, C.D. Trusty, JHRC, 1989,12,470.
• [23] D.V. McCalley, JHRC, 1989,12,465.
• [24] K. Grob, E. Muller, J. Chromatogr., 1989,473,41.
• [25] Jr.K. Grob, J. Chromatogr., 1982, 237, 15.
• [26] J. Schultz, Gewasserschutz, Wasser, Abwasser, 1984, 72, 85.
• [27] I.F. Temmerman, F. David, P. Sandra, R. Soniassy, Hewlett Packard Application Note 228-135, Hewlett-Packard, 1991.
• [28] I.F. Temmerman, D.J. Quaghebauer, JHRC, 1990,13, 379.
• [29] D. Carmichael, W. Holmes, JHRC, 1990,3,267.
• [30] M. Biziuk, Ż. Polkowska, D. Gorlo, W. Janicki, J. Namieśnik, Chem. Anal., 1995, 40, 299.
• [31] F. Fuji, J. Chromatogr., 1977,139,279.
• [32] G. Eklund, B. Josefsson, Roos C., JHRCCC, 1978,1, 34.
• [33] Ż. Polkowska, E. Kozłowski, Zastosowanie nowej techniki TLHS do izolacji i wzbogacania mikrośladowych ilości trihalogenometanow (THM) w wodach głębinowych, Materiały V Polskiej Konferencji Chemii Analitycznej: „Analityka w służbie człowieka i środowiska”, 03.09-08.09.1995, Gdańsk, s. 570.
• [34] M. Biziuk, J. Namieśnik, J. Czerwiński, D. Gorlo, B. Makuch, W. Janicki, Ź. Polkowska, L. Wolska, J. Chromatogr., 1996,733, 171.
• [35] A.A. Nicholson, O. Meresz, B. Lemyk, Anal. Chem., 1977,49, 814.
• [36] S.K. Golfinopoulos, T.D. Lekkas, A.D. Nikolaou, Chemosphere, 2001,45, 275.
• [37] Maria N. Kostopoulou, M. Biziuk, Ż. Polkowska, Pollutants in Environment, 1993,3, 12.
• [38] M. Biziuk, Ż. Polkowska, D. Gorlo, W. Janicki, J. Namieśmik, Monitoring of Volatile Organic Compounds (VOC’s) in the Surface and Seawaters in the Gdansk District, [w:] International River Water Quality, red. Best G.A., T. Bogacka, E. Niemirycz, E&FN Spon, London, 1997, s. 127.
• [39] A.D. Nikolaou, T.D. Lekkas, S.K. Golfinopoulos, Talanta, 2002, 56, 717.
• [40] L. Wolska, C. Olszewska, M. Turska, Lotne i średniolotne związki chloroorganiczne w metodzie DAI-GC-ECD, Materiały Sympozjum: „Związki organiczne w środowisku i metody ich oznaczania”, 12-16.05.1997 r., Jachranka, s. 183.
• [41] J. Czerwiński, D. Gorlo, Ż. Polkowska, M. Biziuk, J. Namieśnik, Ecol. Chem., 1995, 4, 261.
• [42] L. Wolska, C. Olszewska, M. Turska, B. Zygmunt, J. Namieśnik, Chemosphere, 1998, 37, 2645.
• [43] M. Biziuk, W. Janicki, M. Pertkiewicz-Piszcz, J. Czerwiński, Ż. Polkowska, M. Ślebioda, L. Zasławska, B. Zygmunt, Chem. Inż. Ekol., 1994,1/2, 179.
• [44] M. Biziuk, Ż. Polkowska, W. Janicki, J. Namieśnik, Determination of Volatile Organic Compounds (VOCs) in the Surface and Sea Water from the Gdańsk District, International River Quality Symposia, Poland-USA, 13-17.07.1994, s. 12.
• [45] Ż. Polkowska, J. Namieśnik, J. Czerwiński, B. Zygmunt, Int. J. Food Sci. Technol., 1996,31,387.
• [46] Ż. Polkowska, M. Turska, J. Namieśnik: Statistical Evaluation and Comparision of Direct Aqueous Injection DAI-GC-ECD and DAI-GC-ECD Combined With Thin Layer Head Space (TLHS), Materiały X Międzynarodowego Sympozjum: .Advances and Applications of Chromatography in Industry”, 30.06-4.071996, Bratysława, Słowacja, s. 114.
• [47] T. Maeda, Y. Yamaguchi, Y. Yasuki. Purge and Trap Capillary GC/MS Method Using a Micro Scale Purge Vial, Materiały: 16 International Symposium on Capillary Chromatography, 27-30.09.1994, Riva del Garda, (Italy), s. 1107.
• [48] M. Staniszewska, praca doktorska pt: Opracowanie ,,bezrozpuszczalnikowych " metodyk jednoczesnego oznaczania szerokiej gamy lotnych i średniolotnych związków organicznych w próbkach wody", Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej, 2000.
• [49] S.M. Pyle, A.B. Marcus, Intern. J. Elwirom. Anal. Chem., 2000,76, 17.
• [50] J. Namieśnik, Chem. lnż. Ekol., Opole 1997, 4, SI, s. 71-74.
• [51] Leksykon Ochrony Środowiska, Fundacja ECOBALTIC, Gdańsk, 1995.
• [52] G.R. Aiken, D.H.M. Mcknight, R.L. Wershaw, R. Maccarthy, Humic substances in soil, sediment and water. Geochemistry, Isolation and Characterization, J. Wiley and Sons, New York, USA, 1985.
• [53] G. Chiavari, G. Torsi, D. Fabbri, G. Galletti, Analyst., 1994,119, 1141.
• [54] E.W.B. de Leer, Aqueous chlorination products, The Origin of Organochlorine Compounds in Drinking Waters, PhD thesis, Delft University Press, 1987.
• [55] J. Pempkowiak, praca habilitacyjna: Rozmieszczenie, pochodzenie i właściwości kwasów humusowych w Morzu Bałtyckim, Instytut Oceanologii PAN, Ossolineum, 1989.
• [56] S. Gonet, Rola substancji humusowych w glebach, Materiały V Konferencji Naukowo Technicznej pt.: „Odpady przemysłowe, zanieczyszczenia oraz ochrona gleby i wody”, 2.06.1995, Bydgoszcz, s. 43.
• [57] D.A. Reckhow, P.C. Singer, R.L. Malcolm, Environ. Sci Technol., 1990,24, 1655.
• [58] M. Staniszewska, L. Wolska, B. Zygmunt, J. Namieśnik, ACE, 1998,1, 179.
• [59] M. Biziuk, J. Czerwiński, E. Kozłowski, Int. J. Environ. Anal. Chem., 1993, 50, 109.
• [60] Ż. Polkowska, M. Turska, J. Namieśnik, Application of Thin Layer Head Space with Self Generation of Liquid Sorbent for Determination of Volatile Organic Halogen Compounds in Waste Water, Materiały X Międzynarodowego Sympozjum: „Advances and Applications of Chromatography in Industry”, 30.06.-4.07 1996, Bratysława, Słowacja, s. 221.
• [61] Ż. Polkowska, M. Turska, T. Gorecki, J. Namieśnik, Process Contr. Qual., 1998,11, 1.
• [62] Polska Norma PN-C-04549-1, Polski Komitet Normalizacyjny, Warszawa 1998.
• [63] International Standard ISO/FDIS 10301: 1996(E), Water quality-Determination of highly volatile haloganated hydrocarbons - Gas - chromatographic methods, s. 1-2.
• [64] Determination of Halocarbons in Drinking Water by Direct Aqueous Injection and Electron Capture Detector (DAI-ECD) Gas Chromatography, Carlo Erba Instruments, Short Notes, Application Sheets, 1989.
• [65] H. Dingyuan, Yanfci, Anal. Chem., 1991, 63, 2078.
• [66] M.F. Mehran, N. Golkar, M. Mehran, W.J. Cooper, JHRCCC, 1988,11, 610.
• [67] C. Maris, A. Laplanche, J. Morvan, M. Bloquel, Wat. Sci. Tech., 1999, 40, 141.
• [68] D.F. Gurka, S.M. Pyle, Titus R., Anal. Chem., 1992, 64, 1749.
• [69] H. Tang, P. Heaton, Int. J. Environ. Anal. Chem., 1996, 62, 263.
• [70] M. Turska, L. Wolska, B. Zygmunt, J. Namieśnik, Chem. Anal., 1997, 42, 787.
• [71] B.S. Middelbitch, N.J. Sung, A. Zlatkis, G. Settembre, Chromatographia, 1987, 23, 273.
• [72] M. Malaiyandi, M.J. Goddard, J. Testing and Evaluation, 1990,18, 87.
• [73] P. Kuran, L. Sojak, J. Chromatogr., 1996, 733, 119.
• [74] I. Namieśnik, T. Gorecki, M. Biziuk, L. Torres, Anal. Chim. Acta., 1990, 237, 1.
• [75] J. Namieśnik, Z. Jamrogiewicz, M. Pilarczyk, L. Torress, Przygotowanie próbek środowiskowych do analizy, WNT, Warszawa, 2000.
• [76] J. Namieśnik, T. Gorecki, Pol. J. Environ. Stud., 2001,10, 77.
• [77] J.J. Vrelus, AJ.H. Louter, U.A.Th. Brinkman, J. Chromatogr. A, 1999, 859, 279.
• [78] J. Dewulf, H. Langenhove, J. Chromatogr. A, 1999, 843, 163.
• [79] S. Liu, I.D. Pleil, J. Chromatogr. B, 2001,152, 159.
• [80] E. Pocurull, M. Biedermann, K. Grob, J. Chromatogr. A, 2000, 876, 135.
• [81] W. Vogt, K. Jacob, A.B. Ohnesorge, H.W. Obwexer, J. Chromatogr., 1979,186, 197.
• [82] H.G. Janssen, H. Mol, Chromatogr. Technical Notes No 11.
• [83] E. Pocurull, M. Biedermann, K. Grob, J. Chromatogr. A., 2000, 876, 137.
• [84] J. Staniewski, J.A. Rijks, Materiały: 13th International Symposium on Capillary Chromatography, 13-16.05.1991, Riva del Garda, Italy, s. 1334.
• [85] G. Schomburg, E. Bastian, H. Behlau, H. Husmann, F. Wceke, JHRCCC., 1984, 7, 4.
• [86] J. Staniewski, Materiały: 16th International Symposium on Capillary Chromatography, 30.09.1994, Riva del Garda, Italy, s. 1071.
• [87] H.GJ. Mol, H.G.M. Janssen, C.A. Cramers, J.J. Vrelus, U.A.Th. Brinkman, J. Chromatogr. A, 1995,703,277.
• [88] K. Grob Jr., Z. Li, J. Chromatogr., 1989, 473,423.
• [89] J. Staniewski, H.-G. Janssen, J.A. Rijks, C.A. Cramers, Materiały: 15 International Symposium on Capillary Chromatography, 24-27.05.1993, Riva del Garda, Italy, s. 401.
• [90] J. Staniewski, H.-G. Janssen, C.A. Cramers, Materiały: 15 International Symposium on Capillary Chromatography, 24-27.05.1993, Riva del Garda, Italy, s. 808.
• [91] K. Grob, Classical Solit and Splitless Injection in Capillary GC, 2nd ed. I leiddberg, Ilüilling 1988.
• [92] J.V. Hinshaw, LC-GC, 1992, 5,14.
• [93] T. Welsch, H. Block, J. Fresenius, Anal. Chem., 1997,357,904.
• [94] T. Ligor, B. Buszewski, Chromatographia Supplement, 2000, 51, 279.
• [95] E.S. Farrell, G.E. Pacey, Anal. Chem., 1996, 68, 93.
• [96] E.C. Goosens, D. de Jong, GJ. de Jong, U.A.Th. Brinkman, JHRC, 1997, 20, 325.
• [97] V. Lang, J.Chromatogr., 1992,595, 1.
• [98] M.J. Yang, J. Pawliszyn, LC-GC, 1996,9,283.
• [99] B. Hauser, P. Popp, A. Paschke, Int. J. Environ. Anal. Chem., 1999, 74, 107.
• [100] B. Hauser, P. Popp, JH RC., 1999,22,205.
• [101] W. Groszko, R.M. Moore, Chemosphere, 1998,36, 3083.
• [102] S. Mitra, X. Guo, Anal. Lett., 1998,31, 367.
• [103] J. Namieśnik, W. Wardencki, JHRC, 2000,23,297.
• [104] L.E. Dejame, S.J. Bauer, R.G. Cooks, F.R. Lauritsen, T. Kotiano, T. Graf, Rapid Comm, in Mass Spectrom., 1993, 7, 935.
• [105] M. Leth, F.R. Lauritsen, Rapid Comm, in Mass Spectrom., 1995,9, 591.
• [106] R.A. Ketola, V.T. Virkki, M. Ojala, V. Komppa, T. Kotiaho, Talanta, 1997, 44, 373.
• [107] B. Zygmunt, Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej, Chemia XXXVII, Gdańsk, 1997.
• [108] S.M. Abeel, K.A. Vickers, D. Decker, J. Chromatogr. Sci., 1994, 32, 328.
• [109] Ż. Polkowska, E. Kozłowski, T. Gorecki, J. Namieśnik, Toxicol. Environ. Chem., 1999, 68, 1.
• [110] T.A. Bellar, J.J. Lichtenberg; J. Am. Water Works Assoc., 1974, 66, 739.
• [111] L. Wolska, praca doktorska: Zastosowanie połączenia termiczna desorpcja-chromatografia gazowa w analityce próbek środowiskowych, Wydział Chemiczny Politechniki Gdańskiej, 1996.
• [112] B. Charmas, A. Gierak, R. Leboda, Chem. Anal., 1994,39, 1.
• [113] W. Janicki, L. Wolska, W. Wardencki, J. Namieśnik, J. Chromatogr. A, 1993, 654, 729.
• [114] P.V. Doskey, JHRCCC, 1991,14, 724.
• [115] J.F. Pankow, Environ. Sci. Technol., 1991,25, 123.
• [116] L. Wolska, W. Wardencki, Aparatura Badawcza i Dydaktyczna., 1999,10, 14.
• [117] D.J. Djozan, Y. Assadi, J.Chromatogr. A., 1995,697, 525.
• [118] M.R. Driss, M. Bougerra, Intern. J. Environ. Anal. Chem., 1991,45, 193.
• [119] W. Wardencki, M. Staniszewska, L. Wolska, W. Janicki, J. Namieśnik, Chem. Anal, 2000,45,291.
• [120] M. Staniszewska, L. Wolska, J. Namieśnik, Trace Analysis of Volatile and Semivolatile Compounds in Water by PT-GC-MS, Materiały międzynarodowej konferencji „Balaton Symposium’99 on high-performance separation methods”, 1-3.09.1999, Siofok, Węgry, P-185.
• [121] L. Wolska, W. Wardencki, Połączenie Termiczna Desorpcja-Chromatografia Gazowa w analizie próbek środowiskowych", Materiały Sympozjum: „Związki organiczne w środowisku i metody ich oznaczania”, 12-16.05.1997r., Jachranka, s.77.
• [122] S.A. Rounds, J.F. Pankow, J. Chromatogr., 1993, 629, 321.
• [123] S.A. Rounds, J.R Pankow, Environ. Sci. Technol., 1988,22, 398.
• [124] R.P. Eganhouse, T.F. Dorsey, C.S. Phinney, A.M. Westcott, J. Chromatogr., 1993, 628, 81.
• [125] L.B. Barber, E.M. Thurman, Y. Takahaski, M.C. Noriega, Ground Water, 1992, 30, 836.
• [126] L. Lepine, J.F. Archambault, Anal. Chem., 1992,64, 810.
• [127] I. Silgoner, E. Rosenberg, M. Grasserbauer, J. Chromatogr., 1997, 768, 259.
• [128] W. Wardencki, Zeszyty Naukowe Politechniki Gdańskiej, Chemia XXXVI, Gdańsk 1997.
• [129] R.S. Brown, K. Pettit, D. Price, P.W. Jones, Chemosphere, 1991, 23, 1145.
• [130] A. Bianchi, M.S. Vamey, J. Philips, J. Chromatogr., 1991,557,429.
• [131] A.S. Allonier, M. Khalanski, A. Bermond, V. Camel, Talanta, 2000,51,467.
• [132] A. Adachi, T. Kobayaski, Bull. Environ. Contam. Toxicol., 1991,47, 701.
• [133] I.F. Hung, S.S. Lee, R.K. Chen, J. Chromatogr. B, 1998, 706,352.
• [134] R.L. Dills, S.D. Kent, H. Checkoway, D. Kalman, Talanta, 1991,38, 365.
• [135] L. Dunemann, M. Najimiragha, Anal. Chim. Acta, 1993, 283, 199.
• [136] V. Pinnel, P. Rosseels, J. Vandegans, Materiały 16 International Symposium on Capillary Chromatography, 27-30.09.1994, Riva del Garda, s. 549.
• [137] C.J.H. Miermans, L.E. Velde, P.C.M. Frintrop, Chemosphere, 2000,40, 39.
• [138] A.S. Allonier, M. Khalanski, A. Bermond, V. Camel, Talanta., 2000, 51, 467.
• [139] T. Huybrechts, J. Dewulf, O. Moerman, V. Langenhove, J. Chromatogr.A, 2000, 893, 367.
• [140] M. Careri, G. Mori, M. Musci, P. Viaroli, J. Chromatogr.A, 1999, 848,327.
• [141] M.J. Prieto, V. Berenguer, D. Marhuenda, A. Cardona, J. Chromatogr. B, 2000, 741, 301.
• [142] Ż. Polkowska, T. Gorecki, J. Namieśnik, Appl. Occup. Environ. Hyg., 1999,14, 240.
• [143] Determination of Volatile Organic Compounds According to EPA Method 524.2, Bulletin No. 503562, Chrompack, Middelburg, 1992
• [144] Measurement of Purgable Organic Compounds in Water by Capillary column Gas Chromatography, Mass Spectrometry, Method 524.2, Environmental Monitoring and Support Laboratory, U.S. Environmental Protection Agency, Cincinnati, 1992.
• [145] Federal Register Rules and Regulations, Vol. 49, No. 209, Oct. 26, EPA Method 624- Purgeables, s. 141-152, 1984.
• [146] 1997 Chromatography Products Guide, Restek Corporation, Bellefonte 1997, s. 342-352.
• [147] The Determination of Halogenated Chemicals in Water by the P&T Method, Method 502.1, Environmental Monitoring and Support Laboratory, US Environmental Protection Agency, Cincinnati, 1986.
• [148] E. Matisowa, S. Skrobakowa, J. Chromatogr., 1995, 707, 145.
• [149] R.J. van Wijk, J. Chromatogr. Sci., 1970, 8,418.
• [150] A.P. Bianchi, M.S. Vamey, J. Chromatogr., 1992, 643, 11.
• [151] Y.Z. Tang, Q. Fran, P. Fellin, W.K. Cheng, J. Drummond, Chem. Anal., 1993, 65, 1932.
• [152] H.T. Badings, C. de Jong, P.P.M. Dooper, JHRCCC., 1985, 8, 755.
• [153] J.G. Schnable, M.B. Capangpangan, B.W. Dussert, H. Suffet, LC-GC, 1992, 5, 43.
• [154] J.L. Wang, W.L. Chen, J. Chromatogr. A, 2001,927, 143.
• [155] T.C. Chen, G.R. Her, J. Chromatogr. A, 2001,927, 229.
• [156] A. Ekdahl, K. Abrahamsson, Anal. Chim. Acta, 1997,457, 197.
• [157] Water quality - Gas chromatographic determination of a number of monocyclic aromatic hydrocarbons, napthalene and several chlorinated compounds using purge and trap termal desorption, Committe Draft, ISO/CD 15680, ISO 1999.
• [158] H.A. Baltussen, New Concepts in Sorption Based Sample Preparation for Chromatography, Phd Thesis, Technische Universiteit Eindhoven, Eindhoven, 2000.
• [159] T.P. Wampler, LC-GC, 1998, 11, 653.
• [160] Z. Voznakova, M. PopI, J. Chromatogr. Sci., 1979,17, 682.
• [161] J.F. Pankow, L.M. Isabelle, J. Chromatogr., 1982,230,25.
• [162] J.F. Pankow, L.M. Isabelle, W.E. Asher, Environ. Sci. Technol., 1984,18, 310.
• [163] H.G.J. Mol, H-G.M. Jamssen, C.A. Cramers, J.J. Vreuls, U.A.Th. Brinkman, J. Chromatogr., 1995, 703,277.
• [164] J.J. Vreuls, G.J. de Jong, R.T. Ghijsen, U.A.TH. Brinkman, J. Microcol. Sep., 1993, 5, 317.
• [165] J.J. Vreuls, G.J. de Jong, R.T. Ghijsen, U.A.TH. Brinkman, On-Solid Phase Extraction -Thermal Desorption for Introduction of Large Volumes os Aqueous Samples into a Capillary Gas Chromatograph”, Materiały 15 International Symposium on Capillary Chromatography, Riva del Garda, Italy, 24-27.05.1993, s. 939.
• [166] J.F. Pankow, M.P. Ligocki, M.E. Rosen, L.M. Isabelle, K.M. Hart, Anal. Chem., 1988, 60, 40.
• [167] T. Hankemeier, S.P.J. van Leeuwen, R.J.J. Vreuls, U.A.Th. Brinkman, J. Chromatogr. A, 1998, 811,117.
• [168] E. Baltussen, F. David, P. Sandra, H.G. Janssen, C.A. Cramers, J. Chromatogr. A, 1998, 805, 237.
• [169] L. Wolska, M. Staniszewska, J. Namieśnik, Chem. Int. Ekol., 2001, 8, 925.
• [170] L. Wolska, W. Janicki, J. Namieśnik, Analyst, 1995,120, 2781.
• [171] D. Helming, L. Vierling, Anal. Chem., 1995, 67, 4380.
• [172] B. Versino, H. Knoppel, M. De Groot, A. Peil, J. Poelman, H. Schauenburg, H. Vissers, K Geiss, J. Chromatogr., 1976, 122, 373.
• [173] P.V. Doskey, JHRC, 1991,14, 724.
• [174] Y. Pico, J.J. Vreuls, R.T. Ghijsen, U.A.Th. Brinkman, Chromatographia, 1994, 38, 4 6 1.
• [175] J.F. Pankow, L.M. Isabelle, J. Chromatogr., 1982, 230,25.
• [176] W. Janicki, B. Zygmunt, L. Wolska, W. Chrzanowski, W. Wardencki, Chem. Anal., 1992, 37,599.
• [177] L.D. White, D.G. Taylor, P.A. Mauer, R.E. Kupel, Am. Ind. Hyg. Assoc. J., 1970,31, 225.
• [178] J. Namieśnik, Talanta, 1998,35,567.
• [179] J. Rudolph, K.P. Müller, R. Koppmann, Anal. Chim. Acta, 1990, 236, 197.
• [180] V. Camel, M. Caude, J. Chromatogr., 1995, 710, 3.