Obecny stan zasobów introdukowanych fiołków galmanowych Viola guestphalica Nauenb. i Viola calaminaria (Ging.) Lej. na zwałowisku w Katowicach - Wełnowcu

• Autorzy: Jędrzejczyk M. , Bzdęga K. , Rostański A.

Warianty tytułu

EN

Current resource status of the calamine Violets Viola guestphalica Nauenb. and Viola calaminaria (Ging.) Lej. on the zinc spoil heap in Katowice- Wełnowiec

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Viola guestphalica Nauenb. i Viola calaminaria (Grog.) Lej. występują w ekstremalnym środowisku (w miejscach o bardzo wysokiej koncentracji metali ciężkich w glebie) na terenie Niemiec, Belgii i Holandii. Fiołki galmanowe introdukowano na hałdę pocynkową w Katowicach-Wełnowcu w latach: 1996, 1998 i 2001. Fiołki wysadzane były w postaci niewielkich kęp (liczba pędów nadziemnych 6-13 ). Od chwili wprowadzenia fiołków na hałdę prowadzono obserwacje i szczegółowe pomiary biometryczne. Badania tych taksonów dowiodły, że są one dobrymi akumulatorami, które mogą gromadzić wysokie dawki metali bez żadnych objawów ich toksycznego działania. Fiołki galmanowe są interesującym obiektem badań ekologicznych i fizjologicznych. Viola calaminaria i Viola guestphalica nie należą do gatunków ekspansywnych i nie stanowią zagrożenia dla rodzimej flory, natomiast same są narażone na wyginięcie ze względu na zbyt duże zainteresowanie działkowiczów, osób postronnych, a także rozbiórkę obszaru badanej hałdy.

EN

Viola guestpltalica Nauenb. and Viola calaminaria (Ging) Lej. occur in extreme habitats (on .sites of very high concentrations of heavy metals in the soil) in Germany, Belgium and Holland. The calamine violets were introduced on the zinc spoil heap in Katowice - Wełnowiec in 1996, 1998 and 2001. The calamine violets were fielded in the form of small clusters (the number of the overhead tillers from ranged 6 to I Since then the observations and detailed biometrical measurements were conducted. The investigated taxa were proven to be good accumulators, which accumulate high doses of metals without any symptoms of their toxic effect. The calamine violets are an interesting object of ecological and physiological research. Viola calaminaria and Viola guestphalica do not belong to expansive species and they are not a threat for the native flora, but they are open to extinction due too much interest of allotment's holders, other people and demolition of the investigated zinc spoil heap.

Słowa kluczowe

PL

zwałowisko pocynkowe; metale ciężkie; fiołek galmanowy

EN

spoil heap; heavy metal; Viola guestphalica Nauenb.; Viola calaminaria (Ging.) Lej.

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 29, no. 2
• Strony: 21--30
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jędrzejczyk M.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Botaniki Systematycznej, ul. Jagiellońska 28, 40-032 Katowice

autor

Bzdęga K.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Botaniki Systematycznej, ul. Jagiellońska 28, 40-032 Katowice

autor

Rostański A.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Katedra Botaniki Systematycznej, ul. Jagiellońska 28, 40-032 Katowice

Bibliografia

• [1] Ernst W.: Schwermetallvegetation der Erde, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart 1974.
• [2] Jędrzejczyk M., A. Rostański: Hałda pocynkowa - siedlisko introdukowanych taksonów Viola guestphalica Nauenb. i Viola calaminaria (Ging.) Lej., Natura Silesiae Superioris, Suplement, 45-54 (2001).
• [3] Jędrzejczyk M., A. Rostański, E. Małkowski: Accumulation of zinc and lead in selected taxa of the genus Viola L.., Acta Biol. Crac. Ser. Bot., 44, 49-55 (2002).
• [4] Kinzel H.: Schwermetallpflanzen, [w]: Kinzel H. ed.: Pflanzenökologie und Mineralstoffwechsel, 7, 472-451, Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 1992.
• [5] Mayer J.: Verteilung von Schwermetallen in Pflanzen und im Boden des Naturschutzgebietes „Waldwiese im Wüschebachtal“, Diplomarbeit (MSc), Univ. Muster 1995.
• [6] Nauenburg J.: Untersuchungen zur Variabilität, Ökologie und Systematik der Viola tricolor - Gruppe in Mitteleuropa, PhD dissertation, Univ. Göttingen 1986.
• [7] Oberdörfer E.: Pflanzensoziologische Exkursionsflora, Verlag Eugen Ulmer, Stuttgart 1994.
• [8] Rocznik Statystyczny, GUS, Warszawa 1998.
• [9] Roeder A.: Ein Garten für Kattowitz, Freising 1995.
• [10] Rothmaler W.: Exkursionsflora von Deutschland. Bd. 2. Gefäßpflanzen: Grundband, Gustav Fischer Verlag, Stuttgart 1996.
• [11] Senghas K., N. Seybold.: Schmeil Fitchen Flora von Deutschland und angrenzender Länder, Quelle & Meyer Verlag, Heidelberg - Wiesbaden 1993.
• [12] Simon E.: La dynamique de la vegetation de quelques sites metalliferes dans les facteurs edaphiques, Bull. Soc. Roy. Bot. Belg., 108, 237-286 (1975).
• [13] Tokarska-Guzik B., A. Rostański, S. Klotz: Roślinność hałdy pocynkowej w Katowicach - Wełnowcu, Acta Biol. Siles., 19 (36), 94-102 (1991).
• [14] Wilhelm M.: Untersuchungen zur Ökologie von Viola guestphalica Nauenb.: Vergesellschaftung und Struktur der Vegetation, Diplomarbeit (MSc), Univ. Münster 1995.