Wstępne badania nad jakością pyłku, nasion i przeżywalnością siewek brzozy brodawkowatej (Betula pendula roth.) pochodzących z drzew rosnących na zwałowisku pocynkowym

• Autorzy: Franiel I.

Warianty tytułu

EN

The preliminary results of the research on the quality of pollen grains, seeds and seedlings of Betula pendula trees growing on zinc-lead dumping grounds

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy było określenie jakości pyłku i orzeszków brzozy brodawkowatej oraz możliwości przeżycia jej siewek na materiale pochodzącym z dwóch stanowisk: hałdy pocynkowej i powierzchni kontrolnej nie narażonej na długotrwałe negatywne oddziaływanie czynników antropogenicznych. Materiał badawczy pochodził z hałdy pocynkowej ZM "Silesia" w Katowicach i z powierzchni kontrolnej zlokalizowanej w Mirowie. Badania dotyczyły: ź żywotności pyłku na pożywce sacharozowo-agarowej, ź zdolności kiełkowania nasion w warunkach laboratoryjnych na płytkach Petriego, ź przeżywalności siewek w doświadczeniu wazonowym na glebie z hałdy pocynkowej i z Mirowa oraz. na glebie inspektowej (w każdym wariancie użyto po 96 orzeszków po 8 sztuk na wazon). Można sądzić, że skumulowane w podłożu zanieczyszczenia wyraźnie zakłócają zawiązywanie się orzeszków brzozy brodawkowej oraz wpływają ba obniżenie wartości siewnej nasion.

EN

The paper presents the results of the research whose aim was to establish the sensitivity degree of Betula pendula pollen, seeds and seedlings in the adverse conditions of the zinc-lead waste from "Silesia" Steelworks in Katowice. The pollen and the seeds of the birch (from the dump and unpolluted region Mirów) were tested by taking into condition: pollen capacity and seeds germination capacity. For the pot cultures metallurgical wastes and the soil from Mirów were placed in plastic boxes. For each kind of seeds a different soil variant was applied: Dump soil, Soil from Mirów, Garden soil (control group), 8 seeds were put into each box (total number of seeds for each variant was 96). The seeds of Betula peudula growing on smelter waste dumps had been collected in the vicinity of the dumps. The results of the experiment showed that the soil pollution has a significant impact on generative phase of Betula peudula.

Słowa kluczowe

PL

brzoza brodawkowata; zwałowisko pocynkowe; kiełkowanie nasion; żywotność pyłku

EN

Betula pendula; zinc dump; pollen capacity; seed germination

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 29, no. 2
• Strony: 5--11
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., wykr.

Twórcy

autor

Franiel I.

• Uniwersytet Śląski, Katedra Ekologii, ul. Bankowa 9, 40-007 Katowice

Bibliografia

• [1] Bernadzki E., M. Kowalski: Brzoza na gruntach porolnych, Sylwan, 12, 33-41 (1983).
• [2] Dwucer K., W. Krajewski, J. Wach: Rekultywacja i rewaloryzacja środowiska przyrodniczego, Skrypty Uniwersytetu Śląskiego: nr 478, Katowice 1992.
• [3] Godbold D. L.: Stress concepts and forest trees, Chemosphere, 36 (3-4), 859-864 (1998).
• [4] Greszta J., S. Morawski: Rekultywacja nieużytków poprzemysłowych, PWR i L, Warszawa 1972.
• [5] Holm S.: Reproductive variability and pollen limitation in tree Betula taxa in northern Sweeden Ecography, 17, 73-81 (1994).
• [6] Jentys-Szaferowa J.: Morfologia, systematyka i zmienność, [w:] Brzozy, Nasze Drzewa Leśne, red. S. Białobok, PWN, Warszawa-Poznań 1979,25-65.
• [7] Krebs Ch.: Ekologia, PWN, Warszawa 1996.
• [8] Pasonen H-L.: Do pollen donors with fastes-growing pollen tubes sire the best offspring in anemophilous tree, Betula pendula?, American Journal of Botany, 88 (5), 854-860 (2001).
• [9] Projekt techniczny rekultywacji przejściowej zwałowiska nr 44 odpadów pohutniczych ZM “Silesia” w Katowicach, Katowice 1988, (maszynopis) s. 6.
• [10] Suszka B, Muller C, Bonnet-Masimbert M.: Nasiona leśnych drzew liściastych. Od zbioru do siewu, PWN, Warszawa-Poznań 2000.
• [11] Wika S Zbiorowiska borowe środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Acta Biologica Silesiana, 12,49-64 (1983).
• [12] Woźny A.: Ołów w komórkach roślinnych. Uniwersytet im. A. Mickiewicza w Poznaniu, Poznań (1995).