Identyfikatory
Warianty tytułu
Paleośrodowiskowa i sedymentologiczna interpretacja analizy palinofacjalnej mioceńskich utworów z otworu Jamnica S-119 (zapadlisko przedkarpackie)
Języki publikacji
Abstrakty
Analysis of the palynofacies from the Miocene deposits from the Jamnica S-119 borehole allows to reconstruct the palaeoenvironmental and sedimentological conditions prevailing during deposition of the Machów Formation and upper part of the Baranów Beds in the northern part of the Carpathian Foredeep. Relatively shallow-marine environment during the sedimentation of the lower part of the Pecten Beds was replaced by a more off-shore setting in its upper part. The boundary between the Pecten Beds and the Krakowiec Clays reflects a major sea level fall and/or an increase in salinity and terrestrial matter influx. The lower part of the Krakowiec Clays was deposited as a pelagic sediment in a deep-water off-shore marine setting, whereas younger deposits of this unit are a result of deltaic sedimentation under reduced salinity.
W obrębie badanych osadów z otworu wiertniczego Jamnica S-119 wyróżniono siedem interwałów o odmiennych palinofacjach odzwierciedlających zróżnicowane warunki sedymentacji. Interwał I (276,5-274,5 m; warstwy Baranowskie występujące w spągowej części otworu). Palinofacja sugeruje normalne warunki morskie. Zdecydowana większość dinocyst to formy przybrzeżne, jednak obecność kilku przedstawicieli form oceanicznych (Nematosphaerospsis) nie może wykluczyć głębszego środowiska depozycji. Interwał II (258-255 m; dolna część warstw pektenowych). Palinofacja wskazuje na stosunkowo płytkowodne i przybrzeżne środowisko, przy czym obecność glonów Geiosphaeridia sp, może świadczyć o wciąż zaburzonym chemizmie wody będącym pozostałością po poprzedzających osadach chemicznych (por. T. M. Peryt i in., 1997). Interwał III (254,0-246,1 m; środkowa i górna część warstw pektenowych). Utwory zaliczane do tego interwału powstały najprawdopodobniej w warunkach sedymentacji pelagicznej w stosunkowo głębokim ( 100-200 m) i odległym od brzegu środowisku. Interwał IV (245,9-244,0 m; najwyższa część warstw pektenowych). Palinofacja wskazuje na silne spłycenie w stropowej partii warstw pektenowych, połączone być może ze wzrostem zasolenia. Możliwe jest zjawisko transportu z płytszych stref basenu, przy czym zupełny brak form otwartego morza wydaje się to wykluczać. Interwał V (242,9-229,02 m; dolna część iłów krakowieckich). Ze względu na zróżnicowanie zespołu dinocyst wyróżniono dwa subinterwały: subinterwał Va (w części spągowej: 242,9-237,0 m) charakteryzujący się dużym udziałem oceanicznego rodzaju Impagidinium, oraz subinterwał Vb (236,03-229,02 m) ze zróżnicowanym zespołem dinocyst pozbawionych jednak form głębokowodnych. Utwory tego interwału powstały w wyniku sedymentacji pelagicznej w zbiorniku o zmiennej batymetrii. Subinterwał Va reprezentuje największe pogłębienie zbiornika w czasie powstawania badanych utworów (głębokość mogła przekroczyć 200 m), natomiast osady subinterwału Vb osadzały się w znacznie płytszych warunkach. Interwał VI (228,17-208,5 m; dolna część iłów krakowieckich). W wyższej części interwału pojawiają się liczniej dinocysty z rodzaju Lejeunecysta, opisywanego często z osadów deltowych (np. U. Biffi, D. Grignani, 1983). Obecność pojedynczych osobników głębokowodnych; wskazuje na wciąż stosunkowo głębokie środowisko. Interwał VII (120-36 m; górna część iłów krakowieckich). Palinofację tego interwału można zinterpretować jako powstałą w wyniku sedymentacji delty rzecznej. W przeciwieństwie do utworów interwału VI, które najprawdopodobniej stanowią osady dystalne delty, utwory z interwału VII to osady proksymalne delty. W niektórych odcinkach badanych utworów stosunkowo licznie występują dinocysty redeponowane (z reguły są to odcinki o zwiększonej dostawie materii lądowej). Ze względu na różny stan zachowania, który wynika z rozmaitych miejsc pochodzenia, wyróżnia się wśród nich dwie grupy. Dobrze zachowane formy (występują praktycznie w całym profilu) pochodzą z kredowych i paleogeńskich utworów Niżu Polskiego (tym samym wskazują na brzeg północny jako obszar alimentacyjny). Źle zachowane dinocysty paleogeńskie pochodzą natomiast z erodowanych utworów Karpat fliszowych i występują wyłącznie w interwale VII.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
479--492
Opis fizyczny
fot., wykr., bibliogr. 14 poz.
Twórcy
autor
- Institute of Geological Sciences, Polish Academy of Sciences, Senacka 1, PL-31-002 Kraków, Poland
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BUS1-0013-0061
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.