Identyfikatory
Warianty tytułu
O badeńskich i sarmackich zespołach małżowych zapadliska przedkarpackiego
Języki publikacji
Abstrakty
Middle Miocene (Badenian and Sarmatian) bivalve faunas from the Carpathian Foredeep in Poland were analysed in order to determine their potential stratigraphic importance. The study revealed that selected pectinid species are useful to characterize the Badenian substages, but that comparison of pectinid assemblages from Poland and Hungary indicates that subdivision of the Badenian based on pectinids holds true only within individual basins of the Central Paratethys. On the other hand, the strong similarity of the Polish Sarmatian bivalve assemblages to assemblages from other basins of the Fore-Carpathian part as well as from the Euxino-Caspian part of the Paratethyan Province makes the molluscan biozonation of the Eastern Paratethys valid for Poland.
Małże, mimo iż swą wiodącą rolę w stratygrafii miocenu utraciły na rzecz organizmów planktonicznych, wciąż są niezwykle ważne w rozpoziomowaniu osadów powstałych w epikontynentalnych basenach Paratetydy, Przedyskutowano rolę zespołów małżowych w charakteryzowaniu poszczególnych podpięter badenu i sarmatu. Badaniom porównawczym poddano zespoły przegrzebków pochodzące z 5 stanowisk dolnego badenu i 10 stanowisk górnego badenu oraz zespoły małżowe z 5 stanowisk sarmatu polskiej części zapadliska przedkarpackiego. Spośród 5 poziomów zespołów przegrzebków wyróżnionych w osadach miocenu Węgier został stwierdzony tylko poziom Flabellipecten besseri. Diachroniczne pojawianie się przegrzebków i ich ograniczone rozprzestrzenienie wewnątrz Paratetydy Środkowej uniemożliwia wydzielenie w obrębie polskiego badenu dwóch podpoziomów: Pecten revolutus Chlamys elegans i Pecten aduncus-Flabellipecten leythajanus, proponowanych dla badenu Węgier. Zespół przegrzebków z badenu Polski obejmuje 29 gatunków; występowanie 11 gatunków ograniczone jest do dolnego badenu. Dla górnego badenu gatunkami charakterystycznymi są: Aequipecten malvinae, Aequipecten elegans, Flexopecten lilii i Flexopecten scissus. Gatunki z rodzaju Flexopecten wraz z Palliolum bittneri datują najwyższy baden facji basenowej. Datowanie klastycznych osadów sarmatu możliwe jest natomiast dzięki obecności w analizowanych zespołach małżowych gatunków z rodzaju Plicatiforma. W stratygraficznym podziale sarmatu proponowanym przez E. Kojumdziewą i in. (1988) w sarmacie dolnym (wołynie) wyróżniono dwa poziomy współwystępowania: dolny Mactra eichwaldi-Plicatiforma praeplicata pseudoplicata i górny Mactra eichwaldi-Plicatiforma plicara. Skład taksonomiczny zespołów z Bożykowej, Suskrajowic i Śladkowa Małego jest typowy dla poziomu dolnego, podczas gdy obecność gatunku indeksowego Plicatiforma plicata w zespole ze Źrecza jednoznacznie wskazuje na poziom górny. Najmłodsze osady sarmackie datowane na późny wołyn/wczesny bessarab pochodzą z otworu wiertniczego Jamnica S-119 (głęb. 65,0-67,5 m). Brak gatunków indeksowych uniemożliwia dokładne podanie poziomu.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
467--477
Opis fizyczny
wykr., bibliogr. 74 poz.
Twórcy
autor
- Museum of the Earth, Polish Academy of Sciences, Al. Na Skarpie 20/26, PL-00-488 Warszawa, Poland, mzpaleo@warman.com.pl
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BUS1-0013-0060
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.