History of sedimentation of the Nida Gypsum deposits (Middle Miocene, Carpathian Foredeep, southern Poland)

• Autorzy: Bąbel M.

Warianty tytułu

PL

Historia sedymentacji badeńskich gipsów Ponidzia

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Nida Gypsum deposits are the best exposed in Poland part of the Middle Miocene (Badenian) evaporites of the Carpathian foreland basin. These deposits record various shallow water (<< 5 m) evaporative environments. The facies sequence in the lower part of evaporites reflects shallowing (up to emersion) and than deepening accompanied with salinity rise up to halite precipitation. The salinity rise was arrested by refreshment promoting subaqueous dissolution of sodium chloride. This event was followed by the second large salinity rise and then final dilution of brine which finished evaporative sedimentation. The described two saline cyclothems are recognizable over large area of Carpathian foreland basin.

PL

Na podstawie rozprzestrzenienia 5 wyróżnionych pierwotnych facji (M. Bąbel, 1999b), reprezentowanych przez gipsy szklicowe, rumosze kryształów gipsu, gipsy trawiaste, szablaste i mikrokrystaliczne, oraz szczegółowe interpretacje środowisk sedymentacji ich 12 subfacji (tab. l; M. Bąbel, 1999b), odtworzono historię sedymentacji środkowomioceńskich gipsów Ponidzia. Osady te tworzyły się w płytkim (0-5 m) basenie ewaporacyjnym. Stałe pionowe następstwo facji w dolnej części profilu: gipsy szklicowe-trawiaste-szablaste-mikrokrystaliczne, jest wynikiem spłycenia (a lokalnie wynurzenia prowadzącego do powstania rumoszy kryształów pokrywających gipsy szklicowe) i następującego po nim pogłębienia. Zmiany głębokości były stowarzyszone ze wzrostem zasolenia aż do wytrącenia halitu w gipsach mikrokrystalicznych. Wzrost zasolenia został przerwany rozcieńczeniem solanek, które wywołało rozpuszczenie wcześniej osadzonego halitu. Ponowny wzrost zasolenia wyraził się powtórzeniem sekwencji facji: gipsy trawiaste-szablaste-amikrokrystaliczne w górnej części profilu. Dolne ogniwa tej sekwencji mają zredukowaną miąższność i są obecne wyłącznie na północny badanego terenu. Wyróżnione dwa cykloteny solne można rozpoznać na znacznym obszarze zapadliska przedkarpackiego również na Ukrainie.

Słowa kluczowe

EN

Carpathian Foredeep; Badenian; depositional history; halite solution; cyclothems

PL

zapadlisko przedkarpackie; cyklotemy; sól kamienna; sedymentacja; historia

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Kwartalnik Geologiczny
• Rocznik: 1999
• Tom: Vol. 43, Nr 4
• Strony: 429--447
• Opis fizyczny: fot., wykr., bibliogr. 70 poz.

Twórcy

autor

Bąbel M.

• Institute of Geology, Warsaw University, Żwirki i Wigury 93, PL-02-089 Warszawa, Poland;