Facies and depositional environments of the Nida Gypsum deposits (Middle Miocene, Carpathian Foredeep, southern Poland)

• Autorzy: Bąbel M.

Warianty tytułu

PL

Facje i środowiska depozycji badeńskich gipsów Ponidzia

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Seven facies (five primary and two diagenetic) and 12 subfacies are distinguished within the Nida Gypsum deposits which are a part of the widespread Middle Miocene (Badenian) evaporites of the Carpathian Foredeep cropping out in vicinity of Busko in southern Poland. Facies are defined as products of specific mechanisms of evaporitic deposition: syntaxial bottom growth of gypsum crystals, microbial gypsum deposition (mainly gypsification of organic mats), mechanical deposition and diagenetic and weathering processes. Primary facies and subfacies, and their uncommon sedimentary structures (such as: up to 3.5 m high bottom-grown gypsum crystals, several metres high selenitic domes, gypsum stromatolite domes, halite-solution collapse breccias) record a varied shallow water (0-5 m) evaporitic environment, controlled mainly by depth, salinity and climate.

PL

W badeńskich gipsach Ponidzia wyróżniono 6 facji siarczanowych: gipsy szklicowe, rumosze kryształów gipsu, gipsy trawiaste, szablaste, mikrokrystaliczne, porfiroblastyczne i jedna fację węglanową. W obrębie 5 pierwszych facji wyróżniono 12 subfacji i scharakteryzowano środowiska ich sedymentacji, które w większości są typowe dla płytkiego, okresowo wynurzanego zbiornika ewaporacyjnego. Facje zdefiniowano jako produkty kilku podstawowych mechanizmów depozycyjnych (por. E.Mutti, F.Ricci Lucchi, 1975), m.in. takich jak: (I) syntaksjalny wzrost dużych kryształów gipsu wprost na dnie basenu (gipsy szklicowe, trawiaste i szablaste), (II) mikrobialną (sensu R.V.Burne, L.S.Moore, 1987) depozycję drobnokrystalicznego gipsu, głównie poprzez gipsyfikację mat organicznych (gipsy trawiaste), (III) depozycję mechaniczną (gipsy mikrokrystaliczne), obejmującą opadanie i osiadanie drobnych kryształów gipsu wytrąconych w tonu wodnej, oraz redepozycję osadu gipsowego. Zróżnicowanie facjalne gipsów Ponidzia wynika przede wszystkim z wahań zasolenia i głębokości basenu oraz wilgotności klimatu.

Słowa kluczowe

EN

Carpathian Foredeep; Badenian; evaporites; facies analysis; selenite; alabaster; sedimentary structure; microbialites

PL

zapadlisko przedkarpackie; ewaporyty; facja; selenit; alabaster; sedymentacja

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Kwartalnik Geologiczny
• Rocznik: 1999
• Tom: Vol. 43, Nr 4
• Strony: 405--428
• Opis fizyczny: fot., wykr., bibliogr. 88 poz.

Twórcy

autor

Bąbel M.

• Institute of Geology, Warsaw University, Żwirki i Wigury 93, PL-02-089 Warszawa, Poland;,