Channelized subglacial drainage under soft-bedded ice sheets: evidence from small N-channels in Central European Lowland

• Autorzy: Piotrowski J.

Warianty tytułu

PL

Systemy kanałowe drenażu podlodowcowego : przykłady tuneli typu N z Europy środkowej

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Examples of small (m-scale) subglacial meltwater channels of Nye-type from central Europe coupled with the occurrence of large tunnel valleys suggest a significant role of non-distributed drainage system during major Pleistocene glaciations in this area. Hydraulic transmissivity of unconsolidated sediments overridden by the ice sheets was not sufficient to drain all basal meltwater as groundwater flow, so that the excess water volume was evacuated in hydraulically efficient channels incised into the bed, well preserved in the geological record. The channels are steep-sided, surrounded by undisturbed sediments and filled mainly with till, and they are bound by sharp, undulating erosional contacts. Their occurrence in sub-marginal areas of past ice sheets is consistent with the glaciological theory.

PL

Podane przykłady niewielkich (rząd wielkości w metrach) subglacjalnych tuneli wód roztopowych typu N z obszaru środkowej Europy oraz znane wielkoskalowe rynny tego samego typu wskazują na istotną role drenażu kanałowego podczas głównych zlodowaceń plejstoceńskich na tym terenie. Przewodność hydrauliczna osadów podlodowcowych pozwalała na drenaż jedynie części wód subglacjalnych przez podłoże w postaci wody gruntowej. POzostała część była drenowana tunelami o znacznej wydajności hydraulicznej, wciętymi w podłoże i zachowanymi do dziś w zapisie geologicznym. Tunele te maja strome ściany, są wypełnione głównie gliną zwałową i są ostro oddzielone od niezaburzonych osadów otoczenia pofalowana powierzchnią erozyjną. Ich położenie w strefach submarginalnych dawnych zlodowaceń jest zgodne z teorią glacjologiczną.

Słowa kluczowe

EN

Central Europe; Pleistocene; subglacial channel; drainage system; ice bed processe

PL

Europa Środkowa; plejstocen; subglacjalny tunel; drenaż kanałowy

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Kwartalnik Geologiczny
• Rocznik: 1999
• Tom: Vol. 43, Nr 2
• Strony: 153--162
• Opis fizyczny: fot., bibliogr. 51 poz.

Twórcy

autor

Piotrowski J.

• Department of Earth Sciences, University of Aarhus, C. F. Mollers Allé 120, DK-8000 Aarhus C, Denmark,