Identyfikatory
Warianty tytułu
Nowe stanowiska interglacjału eemskiego na Wysoczyźnie Nidzickiej
Języki publikacji
Abstrakty
Biogenic deposits of small lakes and bogs of the Eemian Interglacial were found in kettle holes on the Nidzica Plateau, southwestern Mazury Lakeland. Absence of any glacigenic cover of these deposits proves that the plateau developed during the Mława Stadial of the Wartanian Glaciation. It has located therefore outside the ice sheet limit of the Vistulian Glaciation.
W ramach badań geologicznych dla opracowania arkuszy Nidzica i Muszaki Szczegółowej mapy geologicznej Polski w skali 1:50 000 zbadano cztery nowe stanowiska osadów biogenicznych na Wysoczyźnie Nidzickiej stanowiącej bezpośrednie przedpole maksymalnego zasięgu zlodowacenia wisły. Wszystkie cztery stanowiska to wypełnienia niewielkich jeziorek lub bagienek w lokalnych zagłębieniach, stanowiących fragmenty sieci drenażu na wysoczyźnie. Osady biogeniczne występują tuż pod powierzchnią terenu lub są przykryte jedynie osadami deluwialnymi. Powierzchnia wysoczyzny i zbocza dolinek są pokryte płatami gliny zwałowej stadiału mławy zlodowacenia warty lub kamienistymi rezyduami po tej glinie. Pod serią osadów biogenicznych występują piaski wodnolodowcowe ze żwirami, a pod nimi glina zwałowa stadiału wkry zlodowacenia warty, która miejscami odsłania się w zboczach wysoczyzny i dolinek ją rozcinających. Stanowisko Rogóżek znajduje się ok. 9 km na zachód od Nidzicy. Pod odwapnionymi deluwiami występują namuły torfiaste, które podściela mułek ilasty. Wyniki analizy pyłkowej wskazują, że sedymentacja tych osadów przebiegała w czasie występowania luźnych lasów sosnowo-brzozowych, a następnie zwartych, mieszanych zbiorowisk dębowych z leszczyną, wiązem i jesionem. Cechy spektrum pozwalają wiązać sedymentacje tych osadów ze starszą częścią interglacjału eemskiego. Dwa stanowiska Rozdroże są położone ok. 3 km na zachód od Nidzicy. W stanowisku południowym pod torfami i namułami torfiastymi występują iły jeziorne, podścielone glina zwałowa stadiału wkry zlodowacenia środkowopolskiego. W stanowisku północnym pod deluwiami występują namuły torfiaste i torf, niżej leży ił mułkowaty oraz mułek ilasty, a pod nim glina zwałowa. Spektra pyłkowe 3 próbek z profilu południowego wskazują na akumulację w czasie występowania umiarkowanie zwartych lasów sosnowych z brzozą, dębem i leszczyną, a w górnej części zwartych, mieszanych zbiorowisk dębowo-leszczynowych z domieszką wiązu, jesionu, cisa i lipy. Spektra pyłkowe 2 próbek osadów ze stanowiska południowego wskazują, że ich akumulacja przebiegała w czasie występowania lasów dębowych z obfitą leszczyną, a w górnej części umiarkowanie zwartych lasów sosnowych z nieliczną domieszką innych drzew. Cechy spektrów próbek z obu profili pozwalają wiązać akumulację tych osadów z interglacjałem eemskim. Stanowisko Bartoszki jest położone ok. 5 km na wschód od Nidzicy. Pod deluwialnymi namułami piaszczystymi występują namuły torfiaste oraz torf z kawałkami drewna. Osady biogeniczne są podścielone piaskami ze żwirami stadiału mławy zlodowacenia środkowopolskiego. W wyniku analizy pyłkowej trzech próbek stwierdzono spektra charakterystyczne dla integracjału eemskiego. Zbadane stanowiska świadczą, że zagłębieniach na powierzchni Wysoczyzny Nidzickiej występowały w interglacjale eemskim jeziorka i bagienka w których zachodziła akumulacja osadów biogenicznych. Ten wyniesiony obszar wysoczyzny nie został przykryty żadnymi osadami glacigenicznymi w okresie zlodowaceń północnopolskich. Powyższe dane wskazują, że Wysoczyzna Nidzicka została uformowana w stadiale mławy zlodowacenia warty.
Czasopismo
Rocznik
Tom
Strony
79--84
Opis fizyczny
wykr., bibliogr. 16 poz.
Twórcy
autor
autor
autor
- Polish Geological Institute, Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, Poland
Bibliografia
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-article-BUS1-0013-0025
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.