O zasobach i niedoborach wodnych we wschodniej części województwa mazowieckiego (na przykładzie zlewni Wilgi)

• Autorzy: Jaworski J. , Krupa-Marchlewska J. , Szkutnicki J.

Warianty tytułu

EN

On the water resources and water deficiences in the eastern part of Mazowieckie Palatinate (on example of the Wilga River basin)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper deals with the problem of water resources and water deficiences in the eastern part of Mazowieckie Palatinate (on example of the Wilga River basin). The investigations were realized in the period 1976-1990. The Wilga River basin with an area of 231,6 km2, has mainly an agricultural character. Basing on results of experimental and theoretical investigations, the water resources (equal to the mean low river flow SNQ), the deficience of precipitation No, the soil moisture values in the upper layer of the aeration zone, the deficit or surplus of soil moisture and the soil drought periods were estimated. It was stated, that the precipitation deficit as well as the soil moisture deficience and soil drought play an important role in hydrology, because of the diminishing of water resources also in the saturation zone as a consequence of braking the filtration process in the direction of the ground water table and - last but not least - because of the reduction of the river flow in the basin. The largest soil water deficiences (-NZG) appeared mainly in June and July (-13,8 mm; -22,3 mm). One month later, in August - the least value of mean low river flow was noted (SNQ= 0,270 m3/s). In the investigated 15-years period intensive soil drought conditions during 14 years were noted. A significant influence of soil drought conditions on the hydrological processes - also on river flow - was stated. The investigations have shown, that the disposal water resources of the Wilga River (DZQ) could be used for irrigation purposes; in June an area of 500 ha, in July and August areas of 370 ha and 270 ha could be irrigated. Taking into account the large soil moisture deficits in the basin, these irrigations are urgently needed.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia Górnej Wilgi; hydrologia; obieg wody; bilans wodny; zasoby wodne w zlewni; niedobory wodne w zlewni

EN

hydrology; Wilga River basin; water resources; water deficiences

• Wydawca: Polskie Towarzystwa Geofizyczne ; Komitet Geofizyki PAN
• Czasopismo: Przegląd Geofizyczny
• Rocznik: 2002
• Tom: Z. 3-4
• Strony: 225--240
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Jaworski J.

• IMGW - Warszawa, Polska

autor

Krupa-Marchlewska J.

• IMGW - Warszawa, Polska

autor

Szkutnicki J.

• IMGW - Warszawa, Polska

Bibliografia

• [1] Byczkowski A., 1979, Hydrologiczne podstawy projektów wodno-melioracyjnych; przepływy charakterystyczne. PWRiL, Warszawa.
• [2] Dynamika obiegu wody w zlewni górnej Wilgi w okresie 1976-1990 na podstawie badań teoretycznych i eksperymentalnych, 1998. [W:] Jaworski J., Szkutnicki J. (red.) Raport z projektu badań KBN nr 5 P06H 041 10, IMGW, Warszawa.
• [3] Jaworski J., 1978, A Mathematical Model of Actual Evapotranspiration. J. Hydrol. Sc., t. 5, nr 3-4.
• [4] Jaworski J., 1980, Podstawy metodyczne wyznaczania ewapotranspiracji aktualnej. Mat. Bad. IMGW, ser.: Hydrologia i Oceanologia, nr 7.
• [5] Jaworski J., 1983, Evapotranspiration and Soil Moisture Simulation as a Basis for Irrigation Scheduling in Water Resources Systems. Scientific Proced. Appl. to the Planning, Design and Management of Water Res. Systems. Proced. of the Hamburg Symposium, IAHS Publ. nr 147.
• [6] Jaworski J., 1985, Modelowanie procesu parowania terenowego na podstawie badań teoretycznych i eksperymentalnych. Mat. Bad. IMGW, ser. Hydrologia i Oceanologia, nr 10.
• [7] Jaworski J., 1988, Charakterystyka obiegu wody w zlewni Regi. Wiad. IMGW, t. 11 (32), nr 1-2.
• [8] Jaworski J., 1990, Metody wyznaczania parowania terenowego i ich zastosowanie w zlewni Wilgi. Wiad. IMGW, t. 13 (34), nr 1-4.
• [9] Jaworski J., 1991, Modelowanie zmian zapasów wody w strefie aeracji. Wiad. IMGW, t. 14 (35), nr 1-4.
• [10] Jaworski J., 1996, Hydrologiczne skutki przewidywanych zmian klimatu w zlewni Brdy. Wiad. IMGW, t. 19 (40 ), nr 1.
• [11] Jaworski J., 1997, Porównanie modeli parowania terenowego w projekcie badawczym WMO, cz. II: Weryfikacja modeli parowania terenowego. Wiad. IMGW, t. 20 (41), nr 2.
• [12] Jaworski J., Szkutnicki J. (red.) 1999, Dynamika obiegu wody w zlewni górnej Wilgi. Ser. Atlasy i Monografie, IMGW, Warszawa.
• [13] Jaworski J., Szkutnicki J., 2001, Procesy hydrologiczne w zlewni górnej Wilgi. [W:] Jaworski J., Szkutnicki J. (red.), Dynamika obiegu wody w zlewniach rzecznych. PTGeof., IMGW, Warszawa.
• [14] Kostrzewa H., 1977, Weryfikacja kryteriów i wielkości przepływu nienaruszalnego dla rzek Polski. Mat. Bad., ser. Gosp. Wod. i Ochr. Wód, IMGW, Warszawa.
• [15] Kraemer D., 1996, Znaczenie oceny zasobów wodnych dla racjonalnej gospodarki wodnej. Wiad. IMGW, t. 19 (40), nr 4.
• [16] Lambor J., 1965, Podstawy i zasady gospodarki wodnej WKiŁ, Warszawa.
• [17] Ostromęcki J., 1973, Podstawy melioracji nawadniających. PWN, Warszawa.
• [18] Przedpełska W., 1971, Zagadnienie susz atmosferycznych w Polsce i metody ich określania. Prace PIHM, nr 103.
• [19] Sadowski M., 1983, Klimatologiczne przesłanki prognozy suszy glebowej. Prz. Geof., nr 2.
• [20] Soczyńska U., 1977, Podstawy metodyczne regionalnego modelu zlewni w warunkach polskich. Mat. Bad. IMGW, ser. Hydrologia i Oceanologia, Warszawa.
• [21] Somorowski C., 1965, Zasoby wilgoci gruntowej w bilansie wodnym zlewni rzecznych. Wyd. SGGW, Warszawa.
• [22] Somorowski C., 1970, Ocena stanu uwilgotnienia gleb w zlewni rzeki Tucznej. Zeszyty Nauk. SGGW, Melior. Rolne, nr 9.
• [23] Somorowski C., 1998, Rola retencji w obiegu wody w zlewni rzecznej. Wodno-bilansowe kryteria kształtowania siedlisk w krajobrazie rolniczym. Wyd. SGGW, Warszawa.
• [24] Szkutnicki J., 1995, Przelewy pomiarowe w zlewni górnej Wilgi. Mat. Bad. IMGW, ser. Hydrologia i Oceanologia, nr 18.
• [25] WMO, 1975, Drought and Agriculture. Technical Note nr 138, WMO — nr 392, Geneva.