Bakterie wskaźnikowe stanu sanitarnego i potencjalnie chorobotwórcze w wodzie zbiornika zaporowego Dzierżno Duże (województwo śląskie)

• Autorzy: Smyłła Aleksandra , Głowacka Katarzyna , Kostecki Maciej

Warianty tytułu

EN

The pathogenetic bacteria in dam-reservoir Dzierżno Duże

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W wodzie zbiornika Dzierżno Duże występują znaczne ilości bakterii potencjalnie chorobotwórczych, wnoszonych z wodą rzeki Kłodnicy, pochodzące z nie oczyszczonych ścieków sanitarnych. Ich liczebność zmniejsza się wraz z odległością od ujścia rzeki Kłodnicy do zbiornika. Pozaklasowa jakość wody (miano coli typu kałowego rzędu 0,002-0,008) przy ujściu Kłodnicy i w odległości 700 m od ujścia zarówno na powierzchni jak i przy dnie. W odległości około 1500 m woda osiągała III i II klasę czystości. Przy ujściu Kłodnicy do zbiornika obserwowano dużą liczebność paciorkowców kałowych, laseczek przetrwalnikowych z rodzaju Clostridium oraz pałeczek gram-ujemnych Pseudomonas aeruginosa (NPL 2400). Wskaźnik FC/FS wynosił ok. 4, co wskazuje na zanieczyszczenie wody odchodami ludzkimi. Nie stwierdzono zróżnicowania liczebności gronkowców chorobotwórczych w zależności od miejsca poboru prób. W badaniach przeprowadzonych metodami tradycyjnymi i najnowszymi, z użyciem przeciwciał [TECRA], nie stwierdzono w wodzie zbiornika występowania pałeczek z rodzaju Salmonella. Przeprowadzone badania, w zakresie gronkowców oraz Pseudomonas aeruginosa - wydają się potwierdzać znaczącą rolę zooplanktonu, jako elementu biocenozy odżywiającego się bakteriami, w procesach samooczyszczania. Wyniki badań potwierdzają znaczenie zanieczyszczenia mikrobiologicznego jako elementu antropopresji wykluczającego rekreacyjne wykorzystywanie wschodniej części zbiornika.

EN

The pathogenetic bacteria are in flowed to the Dzierżno Duże dam-reservoir by highly polluted Kłodnica River. Their considerable number decreases along with distance within the reservoir. From the Kłodnica River estuary and in the distance 700 m, the water quality is classless (coefficient of Coli - fecal type was 0.002 -0.008). In the 1500 m distance water quality was III and II class purification. Near the Kłodnica River estuary the number of streptococci fecal-type, rod-shaped bacteria (Clostridium) and Pseudomonas aeruginosa was big (MPN 2400). The FC/FS index (fecal coliform/fecal enterococci) was 4. It is indicative of human-fecal pollution. No diversification in the number of staphylococci depending on sample point localization was recorded. The research by traditional and the latest methods did not confirm the presence of Salmonella in the water of reservoir. The investigations of staphylococci and Pseudomonas aeruginosa seem to confirm the role of zoo-plankton as an important element (consumption of biocenosis feeding on bacteria pressure) in the self-purification processes. The patho-microbiological pollution of the reservoir is a factor, due to recreational function of its east part of.

Słowa kluczowe

PL

mikrobiologia; antropopresja; bakterie chorobotwórcze; zbiornik zaporowy

EN

microbiology; pathogenous; anthropopresion; dam-reservoirs

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2002
• Tom: Vol. 28, no. 2
• Strony: 87--94
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., wykr.

Twórcy

autor

Smyłła Aleksandra

• Zakład ochrony Środowiska- Wyższa Szkoła Pedagogiczna, ul. Armii Krajowej 13/15, 21-200 Częstochowa

autor

Głowacka Katarzyna

• Uniwersytet Śląski w Katowicach, ul. Jagiellońska 28

autor

Kostecki Maciej

• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, ul. Marii Skłodowskiej-Curie 34, 41-819 Zabrze

• Zakład Ochrony Środowiska, Wyższa Szkoła Pedagogiczna, ul. Armii Krajowej 13/15, 21-200 Częstochowa

Bibliografia

• 1. Barcina L., P. Lebaron, J. Vives-Rego: Survival of allochtonous bacteria in aquatic systems: a biological approach, FEMS Microbiology Ecology. 23, 1-9 (1997).
• 2. Bitton G., Wastewater Microbiology, Wiley-Liss. Inc. New York 1994.
• 3. Burbianka M., A. Pliszka: Mikrobiologia żywności, PWN, Warszawa 1996.
• 4. Dyner E.: Wykrywanie pałeczek Pseudomonas aeruginosa w wodzie, [w:] Analizy Środowiskowe. Mikrobiologiczne wskaźniki czystości wód, red. E. Dyner, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1993.
• 5. Dyner E., A. Świątecki: Wykorzystanie paciorkowców kałowych w badaniach sanitarnych wody, [w:] Analizy Środowiskowe, Mikrobiologiczne wskaźniki czystości wód, red. E. Dyner, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1993.
• 6. Gonzales J.M., J. Irberi, L. Egea, J. Barcina: Differential rates of digestion of bacteria by freshwaler and marine phagotrophic protozoa, Appl. Environ. Microbiol., 56, 1851-1857 (1990).
• 7. Kostecki M., A. Smyłła, A. Starczyńska Ocena stanu sanitarnego zbiornika zaporowego Dzierżno Duże, Archiwum Ochrony Środowiska, 4, 26, 57-73 (2000).
• 8. Świątecki A., E. Dyner: Wykorzystanie bakterii z grupy coli w badaniach sanitarnych, [w]: Analizy Środowiskowe, Mikrobiologiczne wskaźniki czystości wód, red. E. Dyner, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1993.
• 9. Świątecki A., D. Górniak: Bakterie z rodzaju Clostridium, [w:] Analizy Środowiskowe, Mikrobiologiczne wskaźniki czystości wód, red, E. Dyner, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1993.
• 10. Szlachta R., M. Wasilewska, B. Krogulska: Zastosowanie podłoża Chapmana i Baird-Parkera do izolacji gronkowców z wody basenów kąpielowych, Roczn. PZH, 49, 87-91 (1998).
• 11. Tyski S., B. Krogulska: Mikrobiologiczne kryteria jakości wody przeznaczonej do różny celów - obowiązujące zalecenia i przepisy oraz projekty nowelizacji. Mikrobiologia i Medycyna, 4(21): 9-17(1999).
• 12. Zaremba M.L., J. Borowski: Postawy Mikrobiologii Lekarskiej, PZWL, Warszawa 1994.