Stosunki termiczno-tlenowe oraz wybrane fizyczno-chemiczne wskaźniki jakości wody zbiornika Nakło-Chechło

• Autorzy: Kostecki M. , Domurad A. , Kowalski E. , Kozłowski J.

Warianty tytułu

EN

Thermal and oxygenic conditions and selected physical and chemical water quality indicators of the Nakło-Chechło reservoir

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W prezentowanej pracy przedstawiono charakterystyką limnologiczną zbiornika rekreacyjnego Na-kło-Chechło, opracowaną na podstawie badań przeprowadzonych w 1996 roku. Opisano układ ter-miczno-tlenowy oraz omówiono dynamikę zmian wybranych wskaźników fizyczno-chemicznych, określających jakość wody w zbiorniku. Stwierdzony stan acidotrofizacji zbiornika Nakło-Chechło stanowi szczególny przykład oddziaływania antropopresji na zbiornik wody. Wyniki analiz fizycz-no-chemicznych wody zbiornika Nakło-Chechło oraz powiązania dynamiki zmian poszczególnych wskaźników z wielkością opadów atmosferycznych na terenie zbiornika wykazały, iż zbiornik znajduje się pod silnym hydrologicznym i hydrochemicznym wpływem opadów atmosferycznych, które z reguły mają odczyn kwaśny oraz bardzo niską twardość ogólną. Czynnikiem decydującym o wyjątkowej podatności zbiornika na proces zakwaszania jest słabe zbuforowanie wody, co ułatwia oddziaływanie na zbiornik opadów deszczu oraz oddziaływanie zlewni na spływy powierzchniowe. Wyniki analiz wykazują dobry stan jakości wody zbiornika Nakło-Chechło pod względem liczby wskaźników określających stopień mineralizacji wody.

EN

In the presented work the limnological characteristics if the Reservoir Nakło-Chechło elaborated on the basis of investigations carried out in 1996 has been shown. The results of investigations on thermal and oxygenic conditions existing in the Reservoir and the change dynamics of selected physic-chemical indicators of water quality in the Reservoir Nakło-Chechło are described. The pa-per describes aspecific example of acidotrophy of the Nakło-Chechło Reservoir as a results of an-thropopressure. The results of chemical analysis of water in the Nakło-Chechło Reservoir and evaluation of the dynamic changes of various indicators with the atmospheric precipitation quantity on the basin superficies have shown that the reservoir is under strong hydrological and chemical influence of the precipitation, which generally is acidic and has a very low total hardness. The ex-ceptional vulnerability for acidification due to deficiency in water buffering capacity was, however, the decisive factor. The discharged weak buffering capacity of the reservoir water facilitates the influence of direct precipitation and through superficial run off. The results of chemical analysis show high state of water quality in the Reservoir Nakło-Chechło as regards amount of indicators which describe water mineralization degree.

Słowa kluczowe

PL

zbiornik wodny Nakło-Chechło; antropopresja

EN

acidotrophy; anthropopressure; anthropogenic reservoir

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 26, no. 3
• Strony: 101--123
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Kostecki M.

autor

Domurad A.

autor

Kowalski E.

autor

Kozłowski J.

• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, ul. M.Skłodowskiej-Curie 34, 41-819 Zabrze

Bibliografia

• [1] Bombówna M.: Ecology of some waters in the forest-agricultural basin of the River Brynica near the Upper Silesian Industrial Region. 2. Chemical composition of water and atmospheric precipitation, Acta Hydrobiol., 27, 433 - 450 (1985).
• [2] Camarero L., J. Catalan: A simple model of regional acidification for high mountain takes: application to the Pyrenean lakes (north-east Spain), Wat. Res., 32, 1126 - 1136 (1998).
• [3] Catalan J., E. Ballesteros, E. Gacia, A. Palau, L. Camarero: Chemical composition of disturbed and undisturbed high mountain lakes in the Pyrenees: a reference for acidified sites, Wat. Res., 27 (1), 133-141 (1993).
• [4] Henriksen A., L. Lien, T.S. Traaen, I.S. Sevaldrud, D.F. Brakke: Lake acidification in Norway - present and predicted chemical status, Ambio, 17, 259 - 266 (1988).
• [5] Just J., W. Hermanowicz, W. Dożanska, J. Dojlido, B. Koziorowski: Fizyczno-chemiczne metody badania wody i ścieków, PZWL, Warszawa 1976.
• [6] Jüttner L, J. Lint elmann, B. Mich alkę, R. Winkler, Ch.E.W. Steinberg, A. Kettrup: The acidification of the Herrenwieser See, Black Forest, Germany, before and during indust-rialisation, Wat. Res., 31, 1194-1206 (1997).
• [7] Kostecki M., A. Domurad, E. Kowalski, J. Kozlowski, I. Łuczak, H. Brylski, Ł. Rychlewska: Ocena stanu jakości wody zbiornika rekreacyjnego Naklo-Chechlo, ustalenie przyczyn katastrofalnego zakwaszenia wody oraz opracowanie sposobu ustalenia równowagi jonowej w celu zapobieżenia ujemnym skutkom acidotrofi, IPIŚ PAN, Zabrze 1996.
• [8] Kostecki M., A. Domurad, E. Kowalski, J. Kozłowski: Zakwaszenie wody zbiornika Naklo-Chechlo (gmina Świerklaniec) - próba wyjaśnienia przyczyn, Arch. Ochr. Śród, (w druku).
• [9] Kratz T.K., R.B. Cook, C.J. Bowser, P.L. Brezonik: Winter and spring pH depressions in Northern Wisconsin lakes caused by increases in pCO2, Can. J. Fish. Aquat. Sci., 44, 1082-1088 (1987).
• [10] Materiały źródłowe - wyniki analiz iizyczno-chemicznych oraz mikrobiologicznych wody zbiornika, wykonywane w latach 1991 - 1995 przez Stację SANEPID-u w Bytomiu, OBKiŚ w Katowicach oraz WZWET - ZHW w Katowicach (do wglądu w Urzędzie Gminy w Świerklańcu).
• [11] Nriagu J.O., D.A. Hold way, R.D. Coker: Biogenic sulfur and the acidity of rainfall in remote areas of Canada, Science, 237, 1189 - 1192 (1987).
• [12] Schnoor J. L., W. Stumm: Acidification of aquatic and terrestrial systems, [w:] Chemical Processes in Lakes (edited by Stumm W.), Wiley Interscience, London 1985.
• [13] Wróbel S., B. Szczęsny: Zakwaszenie wód w Polsce i próby ich neutralizacji, [w:] Kajak Z. (red. nauk.): Funkcjonowanie ekosystemów wodnych, ich ochrona i rekultywacja, Część II. Ekologia jezior, ich ochrona i rekultywacja. Eksperymenty na ekosystemach (Centralny Program Badań Podstawowych 04.10.08), Wydawnictwo SGGW-AR, Warszawa 1990.
• [14] Wyniki rozszerzonych analiz fizyczno-chemicznych wody zbiornika ,,Naklo-Chechlo’’ k. Tarnowskich Gór, IPIŚ - PAN Zabrze, 1995.
• [15] Zięba J.: Ecology of some waters in the forest-agricultural basin of the River Brynica near the Upper Silesian Industrial Region. 1. Range and aims of the investigation with a description of the environment, Acta Hydrobiol., 27, 423 - 432 (1985).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).