Oznaczanie wybranych węglowodorów w powietrzu atmosferycznym na terenie miasta Zabrze (Komunikat)

• Autorzy: Michalski R. , Węglarz A. , Skrok R.

Warianty tytułu

EN

Determination of some hydrocarbons in ambient air in Zabrze city

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opisano oznaczenie wybranych lotnych związków organicznych (takich jak benzen, toluen, etylo-benzen, ksyleny i fenol) oraz wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, WWA) w po-wietrzu atmosferycznym na terenie miasta Zabrze w 1997 roku. Próbki były pobierane na sorbenty (węgiel aktywny dla BTEX-ów, Chromosorb 102 dla fenolu i filtry polipropylenowe dla WWA, odpowiednio selektywne dla szerokiego zakresu oznaczonych substancji. Próbki po ekstrakcji rozpuszczalnikowej analizowano metodą kapilarnej chromatografii gazowej z detektorem płomieniowo-jonizacyjnym lub detektorem spektrometrii masowej z pułapka jonowa. Stosując chromatograf gazowy wyposażony w detektor spektroskopii mas możliwe było zidentyfikowanie 35 związków organicznych w powietrzu atmosferycznym na terenie Zabrza. Układ GC-MS jest bardzo dobrym narzędziem w identyfikacji związków organicznych, chociaż detektor FID jest bardziej czuły dla oznaczeń ilościowych lotnych związków organicznych.

EN

This paper described a determination of volatile organic compounds (such as benzene, toluene, ethylbenzene, xylene and phenol) and polycyclic aromatic hydrocarbons (16 by US EPA method) in atmospheric air in Zabrze in 1997. Samples were collected on sorbents (graphitized carbon for BTEX, Chromosorb 102 for phenol and polypropylen filter for PAH) capable of selectivity trapping a wide range of substances. Samples were than analysed using an extraction by solvents followed by capillary gas chromatogra-phy with flame ionized detector or ion trap mass detector. The lower limit of detection was circa 0,01 ug/m(3) for most compounds. Using a gas chromatograph with ion trap mass detector it was possible to identify 35 organic compounds in urban air in Zabrze. GC-MS is powerful tool for iden-tification organic compounds, but GC with FID detector is most sensitive for quantitative determi-nation of volatile organic compounds.

Słowa kluczowe

PL

węglowodory; powietrze atmosferyczne

EN

hydrocarbons; ambient air

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 26, no. 2
• Strony: 137--151
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., tab.

Twórcy

autor

Michalski R.

autor

Węglarz A.

autor

Skrok R.

• Instytut Podstaw Inżynierii Środowiska PAN, ul. M.Skłodowskiej-Curie 34, 41-819 Zabrze

Bibliografia

• [1] Adamiak-Ziemba J., A. Ciosek, J. Grochulska, B. Krysiak: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne, IMP, Łódź 1987.
• [2] Almasi E., N. Kirshen, H. Kern: The determination of sub part-per-billion levels of volatile organic compounds in air by pre-concentration from small sample volumes, Int. J. of Environ. Anal. Chem., 52/1-4, 39-49 (1993).
• [3] Bi anchi A.P., M.S. V arney: Sampling and analysis of volatile organic compounds in estuarie air by gas chromatography and mass spectrometry, J. Chromatogr., 643, 11 - 23 (1992).
• [4] Bernhardt M., J. Michałowska, S. Radzimirski: Motoryzacyjne skażenia powietrza, WKiŁ, Warszawa 1976.
• [5] Bodzek D.: Wybrane aspekty zagrożeń ekologicznych Górnego Śląska, Karbo-Energochemia - Ekologia, 39, 263 - 272 (1994).
• [6] Bodzek D., A. Kukla, K. Luks-Betlej: Wybrane zagadnienia zagrożeń zawodowych pracowników zakładów koksowniczych, Karbo-Energochemia - Ekologia, 7, 253 - 271 (1996).
• [7] Borkowska M.M., A. Dukwicz, A. Strusióski: Wpływ transportu samochodowego na zawartość B(a)P w glebie i roślinach, Roczniki PZH, 32, 4 - 12 (1982).
• [8] Camel V., M. Caude: Trace enrichment methods for the determination of organic pollutants in ambient air, J. Chromatogr., 710, 3 - 19 (1995).
• [9] Gumińska M. (red.): Chemiczne substancje toksyczne tv środowisku i ich wpływ na zdrowie ludzi, Ossolineum, Wrocław-Warszawa-Kraków 1990.
• [10] Domek W., W. Skorupski: Metody manualnych pomiarów zanieczyszczeń atmosfery, IOŚ, Warszawa 1990.
• [11] Fiegel C., W. Holmes: Varian Chromatography Systems, Varian Application Note number 10, The determination of polyaromatics hydrocarbons.
• [12] Grosser Z.A., FJ. Ryan, M.W. Dong: Environmental atmospheric methods and regulations in United States of America, J. Chromatogr., 642, 75 - 78 (1993).
• [13] Juszkiewicz A., Kijak B., Choczyński M.: Zanieczyszczenie powietrza atmosferycznego węglowodorami w pobliżu arterii komunikacyjnej o dużym natężeniu ruchu samochodowego, Ochrona Powietrza, 6, 186 - 190 (1997).
• [14] Kern H., N.A. Kirshen: The automatic analysis of volatile organic compounds in air, [w:] International Conference ,.Clean air at work, new trends in assessment & measurement for the 1990's", Luxemburg, 9-13.09.1991, 275-283.
• [15] Lesage S.: Methods for the analysis of hazardous wastes, J. Chromatogr., 642, 65 - 74 (1993).
• [16] Li H., C.D. Banner, G.G. Mason, R.N. Westerholm, J.J. Rafer: Determination of polycyclic aromatic compounds and dioxin receptor ligands present in diesel exhaust particulate extracts, Atm. Environ., 30/20,3537-3542 (1996).
• [17] Lipniak M., W. Jawień: Wielopierścieniowe węglowodory aromatyczne (WWA) w pyle opadowym, PZH, Warszawa 1988, 156-158.
• [18] Luks-Betlej K.: Wyodrębnianie, rozdział i identyfikacja wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych emitowanych przez przemysł koksowniczy, praca doktorska, Śląska Akademia Medyczna, Zabrze 1989.
• [19] NamieśnikJ., T. Górecki, W. Janicki, J. Mathieu: Określenie poziomu stężeń związków organicznych w atmosferze wokół Gdańskich Zakładów Rafineryjnych, Ochrona Powietrza, 6, 148-151 (1989). '
• [20] Nielsen T.: Traffic contribution of polycyclic aromatic hydrocarbons in the center of a large city, Atm. Environ., 30/20, 3481-3490 (1996).
• [21] Spicer Ch.W., B.E. Buxton, M.W. Holdren, D.L. Smith, T.J. Kelly, S.W. Rust, A.D. Pate, G.M. Sverdrup, J.C. Chuang: Variability of hazardous air pollution in an urban area, Atm. Environ., 30/20,3443 - 3456 (1996).
• [22] Wang Z., M. Fingas: Developments in the analysis of petroleum hydrocarbons in oils, petroleum products and oil-spill-related environmental samples by gas chromatography, J. Chromatogr., 774, 51 - 78 (1997).
• [23] Westerholm R., A. Christensen: Regulated and unregulated exhaust emissions from threeway catalyst equipped gasoline fuelled vehicles, Atm. Environ., 30/20, 3529 - 3536 (1996).
• [24] Yokouchi Y., H. Akimoto: Development of automated gas chromatographic - mass spectrometric analysis for natural volatile organic compounds in the atmosphere, J. Chromatogr., 642,401-407 (1993).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).