Szata roślinna projektowanego rezerwatu przyrody "Diabla Góra" koło Bukowna na Wyżynie Śląskiej

• Autorzy: Jędrzejko K. , Stebel A. , Szczypek T. , Wika S.

Warianty tytułu

EN

Vegetation of the projected "Diabla Góra" nature reserve near Bukowno in the Silesian Upland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1988 oraz 1988-1999 przeprowadzono badania botaniczne na terenie projektowanego rezerwatu przyrody "Diabla Góra", położonego na terenie Bukowna we wschodniej części Wyżyny Śląskiej. Stwierdzono występowanie 57 gatunków mszaków (5 wątrobowców i 52 mchów), 248 taksonów roślin naczyniowych oraz 8 zbiorowisk roślinnych, w tym 5 w randze zespołu. Na szczególna uwagę zasługuje 20 gatunków podlegających ochronie (12 całkowicie i 8 częściowo) oraz 22 gatunki roślin naczyniowych i 11 gatunków mszaków regionalnie rzadkich i zagrożonych. Do najcenniejszych zbiorowisk roślinnych należą płaty ciepłolubnej buczyny stroczykowej Carici-Fagetum oraz fragmenty muraw kserotermicznych.

EN

In the years 1988 and 1998 -1999 botanical investigations were carried out within the projected "Diabla Góra" nature reserve, located near Bukowno town in the north-eastern part of the Silesian Upland. The occurrence of 57 taxa of bryophytes (5 liverworts and 52 mosses) as well as 248 taxa of vascular plants were reported. Among bryophytes there are 11 taxa regionally rare and endan-gered, for example Barbilophozia barbata and Pterigynandrum filifore. Ten species (17,5%of brioflora) represent mountain element. Among vascular plants there are 20 protected species (8,1% of vascular flora) and 22 regionally rare and endangered taxa, for example Allium montanum, Bot-rychium lunaria, Orobanche caryophyllacea, Scorzonera humilis and Thalictrum minus. Six taxa (2,4% of vascular flora) are mountain species. Eight associations (4 forest and 4 non-forest) were distinguished. The most interesting are thermophilous beech forest Carici-Fagetum and xerothermic grasslands from class Festuco-Brometea.

Słowa kluczowe

PL

wątrobowce; mech; zbiorowisko zielne; gatunek chroniony; rośliny naczyniowe; Wyżyna Śląska

EN

liverworts; mosses; plant communities; species protection; vascular plants; Silesian Upland

• Wydawca: Institute of Environmental Engineering, Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archiwum Ochrony Środowiska
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 26, no. 2
• Strony: 81--112
• Opis fizyczny: Bibliogr. 45 poz., tab.

Twórcy

autor

Jędrzejko K.

autor

Stebel A.

autor

Szczypek T.

autor

Wika S.

• Katedra i Zakład Botaniki Farmaceutycznej i Zielarstwa, Śląska Akademia Medyczna w Katowicach, ul. Jagiellońska 4, 41-200 Sosnowiec

Bibliografia

• [1] Braun-Blanquet J.: Pflanzensoziologie, Grundzüge der Vegetationskunde, Springer, Wien - New York 1964. . .
• [2] Babczyńska-Sendek B., K. Malewski, S. Wika: Flora oraz naturalne i pólnaturalne zbiorowiska roślinne ostańca jurajskiego w Niegowonicach, Prądnik, 11, 9 - 34 (1998).
• [3] Busek B., O. Jakubska: Użytkowanie, zagrożenie i ochrona gruntów w Rybnickim Obszarze Ekologicznego Zagrożenia (1987-1991), Kształtowanie środowiska geograficznego i ochro¬na przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych 13, 5-11 (1994).
• [4] Cabala S.: Zróżnicowanie i rozmieszczenie zbiorowisk leśnych na Wyżynie Śląskiej, Pr. Nauk. Uniwersytetu Śląskiego, 1068, 1 - 144 (1990).
• [5] Celiński F., S. Balcerkiewicz: Zespoły roślinności murawowej w Puszczy Bukowej pod Szczecinem (mscr.).
• [6] Gawłowska J.: Mącznica lekarska Arctostaphylos uva-ursi L. w Polsce, jej zasoby i ochrona, Ochr. Przyr., 30, 23 - 50 (1964).
• [7] Głowacki Z.: Zbiorowiska murawowe zachodniej części Wzgórz Trzebnickich, Prace OTPN, Wydz. HI Nauk Przyr., ss. 102, 1975.
• [8] Grolle R.: Hepatics of Europę including the Azores: an annotated list of species, with syno-nyms from the recent literaturę, J. Bryol., 12, 403-459 (1983).
• [9] Jędrzej ko K.: Wątrobowce (Hepaticopsida) Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i Leśnego Pasa Ochronnego na Wyżynie Śląskiej wobec antropopresji, ss. 174. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 1985.
• [10] Jędrzej ko K: Mchy (Bryopsida) Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego i Leśnego Pasa Ochronnego wobec antropopresji, Prace i Studia, 39, 1-264 (1990).
• [11] Jędrzej ko K.: Czerwona lista wątrobowców Górnego Śląska, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Raporty Opinie, 2, 7-17 (1997).
• [12] Jędrzejko K.: Czerwona lista mchów Górnego Śląska, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska. Raporty Opinie, 2, 18 - 37 (1997).
• [13] Jędrzejko K.: Godne ochrony enklawy rzadkich mszaków na Górnym Śląsku (województwo katowickie i tereny przylegle), Acta Univ. Wratisl. 1090 Prace Bot., 78, 245 - 262 (1998).
• [14] Jędrzejko K.: Propozycja ochrony enklaw mszaków w województwie katowickim, [w:] J. Miądlikowska (red.), Botanika Polska u progu XXI wieku. Materiały sympozjum i obrad sekcji 51 Zjazdu PTB, Gdańsk, 15-19 września 1988, s. 201, Gdańsk 1998.
• [15] Jędrzejko K.: Medicinal Plants and Herbal Materials in use in Poland: a Checklist (mscr.).
• [16] Jędrzejko K., A. Stebel: Flora naczyniowa i zbiorowiska roślinne projektowanego rezerwatu przyrody ,,Podwarpie” kolo Siewierza (Wyżyna Śląska), Arch. Ochr. Śród., 24 (1), 121 - 140 (1998).
• [17] Kondracki J.: Geografia Polski. Mezoregiony fizyczno-geograficzne, PWN, Warszawa 1994.
• [18] Kuc M.: Mchy Wyżyny Śląskiej (Okręg Wapienia Muszlowego), Acta Soc. Bot. Polon., 25 (4), 629 - 673 (1956).
• [19] Mapa hydrograficzna 532.1 Jaworzno, 1:50 000, OPGK, Poznań 1987.
• [20] Matuszkiewicz W.: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski, PWN, Warszawa 1984.
• [21] Matuszkiewicz W., A. Matuszkiewicz: Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Cz. I. Lasy bukowe. Phytocoenosis, 2 (2), 143 - 202 (1973).
• [22] Medwecka-KornaśA.: Zespoły leśne Jury Krakowskiej, Ochr. Przyr., 20, 133 - 236 (1952).
• [23] Mirek Z., H. Piękoś-Mirkowa, A. Zając, M. Zając: Vascular plants of Poland a checklist, Polish Academy of Sciences, W. Szafer Institute of Botany, Kraków 1995.
• [24] Ochyra R., P. Szmajda, H. Bednarek-Ochyra: List of mosses to be published in ATMOS, [w:] R. Ochyra, P. Szmajda [red.]: Atlas of the geographical distribution of mosses in Poland, 8, 9 - 14 (1992).
• [25] Ostrowska E., L. Ośrodka: Klimat województwa katowickiego, [w:] Materiały 36 Ogól-nopolskiego Zjazdu PTG, cz. H, Uniwersytet Śląski, Sosnowiec 1987.
• [26] Parusel J.B., S. Wika, R. Bula: Czerwona lista roślin naczyniowych Górnego Śląska, Raporty Opinie, 1, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice 1996.
• [27] Sendek A., B. Babczyńska-Sendek: Charakterystyka geobotaniczna rezerwatu Ligota Dolna na Opolszczyżnie, Zesz. Przyr. OTPN, 26, 3-24 (1989).
• [28] Sendek A., S. Wika: W sprawie ochrony Góry Św. Doroty - projekt zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych, 7, 33-41 (1992).
• [29] Stebel A.: Mszaki Rybnickiego Okręgu Węglowego, Fragm. Flor, et Geobot. Ser. Polonica, 4, 121-233 (1997).
• [30] Stebel A.: Mszaki rezerwatu przyrody ,,Hubert” na Wyżynie Śląskiej, Ochr. Przyr., 54, 103-110 (1997).
• [31] Stebel A.: Mszaki województwa katowickiego - stan poznania, zagrożenia i ochrony, Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska, Katowice, Materiały Opracowania, 1, 1 - 106 (1998).
• [32] Stebel A., J. Żarnowiec, H. Klama: Szata roślinna projektowanego rezerwatu przyrody „Dolina potoku Żabnik” w Jaworznie (Wyżyna Śląska). Część III. Zbiorowiska roślinne, Ochr. Przyr., 52, 79-93 (1995).
• [33] Szafer W.: Szata roślinna Polski niżowej, [w:] W. Szafer, K. Zarzycki [red.], Szata roślinna Polski, PWN, Warszawa 1977, s. 17-188.
• [34] Szczypek T.: Działalność eoliczna we wschodniej części Wyżyny Śląskiej na przykładzie okolic Bukowna, Geographia, studia et dissertationes, 11, 1 -45 (1998).
• [35] Szczypek T., S. W i k a: Walory naturalne obszaru pomnika przyrody ,,Skałki Pomorzańskie'', UŚ, WNoZ, ss. 66, Sosnowiec 1995.
• [36] Wika S.: Roślinność zbiorowisk murawowych okolic Kamionny i Dormowa w powiecie międzychodzkim, s. 1-48, PWN, Warszawa 1975.
• [37] Wika S.: Lasy liściaste środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej. II. Fagion silvaticae i Calamagrostio-Quercetum petrae, Badania Fizjogr. nad Pol. Zach., ser. B, 39, 189 - 187 (1989). “
• [38] Wika S.: Zagadnienia geobotaniczne środkowej części Wyżyny Krakowsko-Wieluńskiej, Pr. Nauk. Uniwersytetu Śląskiego, 815, 5-156 (1986).
• [39] Wika S., S. Cabala: Waloryzacja przyrodnicza rezerwatu „Las Murckowski” w Katowicach. Roślinność rezerwatu, Kształtowanie środowiska geograficznego i ochrona przyrody na obszarach uprzemysłowionych i zurbanizowanych, Wydział Biologii i Ochrony Środowiska, Wydział Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego, 15, 25 - 32 (1994).
• [40] Wika S., T. Szczypek: Szata roślinna Olkuskiego Okręgu Rudnego, Zeszyty Naukowe AGH, 1368, Sozologia i Sozotechnika, 32, 163 - 181 (1990).
• [41] Wika S., T. Szczypek: W sprawie projektowanego rezerwatu Diabla Góra kolo Bukowna, Chrońmy Przyr. Ojcz., 6, 78 - 85 (1990).
• [42] Wika S., M. Kalinowska, G. Woźniak: W sprawie ochrony szaty roślinnej na Górze Św. Wawrzyńca w okolicach Łazisk (Wyżyna Śląska), Scripra Rudensia, 4, 129-152 (1995).
• [43] Wika S., T. Szczypek, K. Jędrzejko, M. Blaski, K. Bąk: Opracowanie dokumentacji projektowanego rezerwatu „Diabla Góra” kolo Bukowna, Zarząd Zespołu Jurajskich Parków Krajobrazowych w Dąbrowie Górniczej, msc. 1998.
• [44] Zaj ąc M.: Mountain vascular plañís in the polish lowlands, Polish Bot Stud., 11, 1 - 92 (1996).
• [45] ŻarnowiecJ., K. Jędrzejko, H.Klama: Rośliny naczyniowe istniejących i projektowanych rezerwatów przyrody Makroregionu Południowego Polski, ze szczególnym uwzględnieniem naturalnych zasobów roślin leczniczych, ss. 103. Śląska Akademia Medyczna, Katowice 1997.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).