Characteristics of selected personality and temperament features of drivers stopped for driving under the influence of alcohol (DUI)

• Autorzy: Masłowski S.

Warianty tytułu

PL

Charakterystyka wybranych cech osobowości i temperamentu kierowców zatrzymanych na prowadzeniu pojazdu po spożyciu alkoholu

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem poznawczym pracy jest zbadanie związków jakie zachodzą między wybranymi cechami osobowości i cechami temperamentu a spożywaniem alkoholu w sposób, który prowadzić może do zachowań związanych z ryzykiem np. prowadzenie pojazdu w ruchu drogowym. Celem praktycznym jest poszukiwanie metod psychologicznych różnicujących kierowców, którzy prowadzą pojazd po spożyciu alkoholu od tych, którzy tego nie robią. Podstawowy problem badawczy pracy: czy w oparciu o wiedzę dotyczącą cech temperamentu i cech osobowości można wnioskować o istnieniu u osoby badanej zjawiska nadużywania alkoholu. Modelem teoretycznym badań jest: model RTT temperamentu, model PEN osobowości i model OCEAN. Modelem statystycznej analizy danych był model korelacyjno-regresyjny. Stopień nadużywania alkoholu diagnozowano wywiadem ustrukturalizowany, obserwacją oraz Skalą Alkoholizmu McAndrew wywodzącą się z kwestionariusza MMPI-2. Cechy osobowości i cechy temperamentu określano na podstawie wyników badania kwestionariuszami: EPQ-R, NEO-FFI, FCZ-KT. Zbadano grupę 80 osób.

EN

The cognitive goal of the study is to analyze relations between drivers' particular personality and temperament features and the consumption of alcohol that may lead to risk-related behaviours e.g. driving in road traffic. The practical aim of the study is to find psychological methods distinguishing those drivers who drive a vehicle under influence of alcohol, from those who do not do it. Basic research issue of the study is as following: If it is possible to conclude, that people with specific personality and temperament features are tend to abuse alcohol. Theoretical model of research is: the model RTT of temperament, the model PEN of individualities and the OCEAN model. As the model for the data statistic analysis, the correlation-regressive model was used. Alcohol abuse degree was diagnosed with the following methods: interview, McAndew's Alcoholism Scale originating form MMPI-2 questionnaire. Personality and temperament features were estimatetd on EPQ-R, NEO-FFI, FCZ-KT questionnaires results. Hypotheses, methods, characters of examined persons , variance analysis between average in groups chosen according to two criteria are presented in the paper. A group of 80 people was examined at this research.

Słowa kluczowe

PL

transport; bezpieczeństwo transportu; uzależnienia; badania psychologiczne

EN

transport; addictions; driver's psychological tests

• Wydawca: Łukasiewicz Research Network - Institute of Aviation ; European Science Society of Powertrain and Transport KONES Poland ; Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych
• Czasopismo: Journal of KONES
• Rocznik: 2008
• Tom: Vol. 15, No. 3
• Strony: 321--326
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys.

Twórcy

autor

Masłowski S.

• Motor Transport Institute, Motor Transport Psychology Department 80 Jagiellońska St., 03-301 Warsaw, Poland tel.: [phone], fax: [phone],

Bibliografia

• [1] Aranowska, E., Brustman, A., Uwarunkowania osobowościowe alkoholizmu, Studia Psychologica, UKSW, 5, s. 207 - 231, Warszawa 2004.
• [2] Aranowska, E., Wattson, M., Wrotecki, P., Kliniczna charakterystyka zmian osobowości osób uzależnionych od alkoholu, w: Grochowańska, A., (red) Wokół psychologii osobowości, Wyd. USKW, Warszawa 2002.
• [3] Babor, Ramon de la Fuente, Saunders, Grant, Test Rozpoznawania Zaburze Zachowania Zwizanych z Piciem Alkoholu - AUDIT, WHO; Wyd. PARPA,Warszawa 1998.
• [4] Brzozowski, P., Drwal, R., ., Kwestionariusz Osobowości Eysencka, Polska adaptacja EPQ-R - Podręcznik, Pracownia Testów Psychologicznych PTP, Warszawa1995.
• [5] Bukasa, B., Co z nietrzewym kierowcą?, Referat wygłoszony podczas Międzynarodowego Seminarium Gambit, Politechnika Gdańska, Gdańsk 2002.
• [7] Feruson, G., Takane, Y., Analiza statystyczna w psychologii i pedagogice, Wydawnictwo PWN, Warszawa 1997.
• [8] Hauser, J., Zakrzewska, M., Analiza typologiczna mężczyzn z zespołem uzależnienia od alkoholu, Psychiatria Polska, 30, 5, s. 821-834, Warszawa 1996.
• [9] Hornowska, E., Temperament a zachowania ryzykowne, Wokół temperamentalnego czynnika ryzyka uzależnień, Przegld Psychologiczny, 49,3, s. 243-258, Warszawa.
• [10] Hornowska, E., Temperamentalne uwarunkowania zachowania, Bogucki, Wydawnictwo Naukowe, Poznań 2003.
• [11] Jakubik, A., Zaburzenia osobowości, PZWL, Warszawa 2006.
• [12] Jaworowska, A., Testy w diagnozowaniu osób starających się o pozwolenie na broń, PTP PTP, Warszawa 2003.
• [13] Jeżewska, M., Leszczyńska, I., Syldatk, J., Czerski, W., Cechy osobowościowe,temperamentalne i psychomotoryczne u sprawców wypadków drogowych oraz kierujących pod wpływem alkoholu, w, Psychofizjologiczne aspekty wypadków drogowych, Materiały Konferencyjne, Gdańsk 2004.
• [14] Kucharski, T., Współczesne sposoby przeprowadzania interpretacji wyników kwestionariusza MMPI-2, Wyd. Marszaek, Toru 2004.
• [15] Milewska, A., Milewska, A., Związek temperamentu z zachowaniami agresywnymi i zagrożeniem uzaleznienia od alkoholu w świetle teorii temperamentu J. Strelaua, sprawozdanie z badań, Przegląd Psychologiczny, 2, 173-190, Warszawa 2000.
• [16] Oniszczenko, W., Dragan, W., Związek polifirmizmu genów receptora dopaminy (DRD4) i transportera dopaminy (DAT-1) z cechami temperamentu, reaktywności emocjonalnej i aktywnoścą, Studia Psychologiczne, 43,2, 83-90, Warszawa 2005.
• [17] Oniszczenko, W., Dragan, W., Struktura temperamentu w ujęciu regulacyjnej teorii temperamentu a polimorfizmy w genach 5-HTT, DAT1 i DRD4 u młodych kobiet, w, Neuropsychiatria i Neuropsychologia, 2006.s., 24 – 30.
• [18] Państwowa Agencja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, Wzory konsumpcji napojów alkoholowych, Warszawa 2005.
• [19] Paluchowski, J., Wyniki badań osobowości w sytuacji selekcji, w, Paluchowski J. (red), Z zagadnień diagnostyki osobowości, Ossolineum, Warszawa 1983.
• [20] Stanisz, A., Przystępny kurs statystyki, tom 3, StatSoft, Kraków 2007.
• [21] Wypadki drogowe w Polsce w 2007 roku, KGP, Warszawa 2008.
• [22] Zawadzki, B., Strelau, J., Formalna Charakterystyka Zachowania-Kwestionariusz Temperamentu, Podręcznik dla potrzeb Pracowni Psychologicznych prowadzących badania kierowców, Wyd. ITS Warszawa 1994.
• [23] Zawadzk,i B., Strelau, J., Formalna Charakterystyka Zachowania – Kwestionariusz Temperamentu, PTP, Warszawa 1977.
• [24] Zawadzki, B., Strelau J., Szczepaniak, P., Śliwińska, M., Inwentarz osobowości NEO-FFI Costy i McCarae, Wyd. PTP, Warszawa 1998.