Metoda data envelopment analysis jako narzędzie badania względnej efektywności technicznej

• Autorzy: Domagała A.

Warianty tytułu

EN

Data Envelopment Analysis – a method for measuring the relative technical efficiency

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono rozważania dotyczące pojęcia względnej efektywności technicznej ze szczególnym naciskiem na metodę Data Envelopment Analysis (DEA). Omówiono ideę metody na prostym przykładzie. Następnie szczegółowo zanalizowano podstawowy model CCR oraz dokonano krótkiego przeglądu modyfikacji i rozszerzeń modelu podstawowego.

EN

In the article, the author presents Data Envelopment Analysis, which is a method for measuring relative technical efficiency. The idea of DEA method is illustrated by a simple example, where objects characterized by one input and one output only are considered. Next, a the basic DEA model (CCR model) is described and conditions are given, based on which a unit under examination can be considered efficient. The author also presents a short review of some basic CCR model modifications, which, e.g., allow the existence of variable returns to scale (in CCR model, it is assumed that returns to scale are constant), and simultaneous input and output model orientation – basic CCR model is input-oriented or outputoriented. The modifications may also consist in introducing nondiscretionary variables into DEA efficiency analysis or additional constraints to the basic CCR model

Słowa kluczowe

PL

efektywność techniczna; granica efektywności; Data Envelopment Analysis; DEA

EN

Data Envelopment Analysis (DEA); technical efficiency; efficiency frontier

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Badania Operacyjne i Decyzje
• Rocznik: 2007
• Tom: nr 3-4
• Strony: 21--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 51 poz., rys.

Twórcy

autor

Domagała A.

• Katedra Ekonometrii, Akademia Ekonomiczna, al. Niepodległości 10, 60-967 Poznań,

Bibliografia

• [1] ALENE A.D., MANYONG V.M., GOCKOWSKI J., The production efficiency of intercropping annual and perennial crops in southern Ethiopia: A comparison of distance functions and production frontiers,Agricultural Systems, Vol. 91 (1–2), 2006, s. 51–70.
• [2] BANKER R.D., CHARNES A., COOPER W.W., Some Models for Estimating Technical and Scale Inefficiencies in Data Envelopment Analysis, Management Science, Vol. 30, Nr 9, wrzesień 1984.
• [3] BANKER R.D., MOREY R., Efficiency Analysis for Exogenously Fixet Inputs and Outputs, Operations Research, 34 (4), 1986a, s. 513–521.
• [4] BANKER R.D., MOREY R., The Use of Categorical Variables in Data Envelopment Analysis, Management Science, 32 (12), 1986b, s. 1613–1627.
• [5] BATES J.M., The Efficiency of Local Education Authorities, Oxford Review of Education, Vol. 19,Nr 3, 1993, s. 277–289.
• [6] BERGER A.N., HUMPHREY D.B., Measurement and efficiency issues in commercial banking, Output Measurement in the Service Sectors, National Bureau of Economic Research Studies in Income and Wealth, Vol. 56 (Z. Griliches, ed.), University of Chicago Press, 1992, s. 245–279.
• [7] CHAKRABORTY K., BISWAS B., LEWIS W.C., Measurement of Technical Efficiency in Public Education:A Stochastic and Nonstochastic Production Function Approach, Southern Economic Journal,Vol. 67, Nr 4, 2001, s. 889–905.
• [8] CHARNES A., COOPER W.W., RHODES E., Measuring the efficiency of decision making units, European Journal of Operational Research, 2, 1978.
• [9] CHARNES A., COOPER W.W., GOLANY B., SEIFORD L. M., STUTZ J., Foundations of Data Envelopment Analysis for Pareto–Koopman’s Efficient Empirical Production Functions, Journal of Econometrics,30, 1985, s. 91–107.
• [10] COOPER W.W., SEIFORD L.M., TONE K., Data Envelopment Analysis. A Comprehensive Text with Models, Applications, References and DEA-Solver Software, Springer, 2007.
• [11] COOPER W.W., SEIFORD L.M., ZHU J., Handbook on Data Envelopment Analysis, Kluwer Academic Publishers, 2004.
• [12] CUMMINS D., TENNYSON S., WEISS M.A., Consolidation and Efficiency in the U.S. Life Insurance Industry, Wharton Working Papers, Financial Institutions Center, 1998; artykuł w formacie PDF dostępny na stronie: http://fic.wharton.upenn.edu/fic/papers/98.html
• [13] DEPRINS D., SIMAR L., TULKENS H., Measuring Labor Efficiency in Post Offices, w: The Performance of Public Enterprises: Concepts and Measurement (ed. Marchand M., Pestieau P., Tulkens H.),Amsterdam, North Holland, 1984, s. 243–267.
• [14] DOMAGAŁA A., Przestrzenno-czasowa analiza efektywności jednostek decyzyjnych metodą Data Envelopment Analysis – na przykładzie banków polskich, Badania Operacyjne i Decyzje nr 3–4,2007, Wydawnictwo Politechniki Wrocławskiej, 2007.
• [15] DOMAGAŁA A., Postulat homogeniczności jednostek decyzyjnych w metodzie DEA. Sugestie teoretyczne a wyniki symulacji empirycznych, Zeszyt Naukowy AE w Poznaniu, Poznań, 2006.
• [16] DOMAGAŁA A., Stabilność wyników metody DEA ze względu na metody grupowania obiektów na przykładzie banków polskich, praca magisterska obroniona w 2004 r. na Wydziale Ekonomii Akademii Ekonomicznej w Poznaniu.
• [17] DYSON R.G., THANASSOULIS E., Reducing Weight Flexibility in Data Envelpoment Analysis, Journal of the Operational Research Society, 39, 1988, s. 563–576.
• [18] FARRELL M.J., The Measurement of Productive Efficiency, The Journal of the Royal Statistical Society, Seria A, Nr 120 (III), 1957, s. 253–281.
• [19] FENG Y.J., LU H., BI K., An AHP/DEA method for measurement of the efficiency of R&D management activities in universities, International Transactions in Operational Research, Vol. 11 (2), 2004,s. 181–191.
• [20] FUKUYAMA H., WEBER W.L., Efficiency and Productivity Change of Non-Life Insurance Companies in Japan, Pacific Economic Review, 6, 2001, s. 129–146.
• [21] GALANOPOULOS K., AGGELOPOULOS S., KAMENIDOU I., MATTAS K., Assessing the effects of managerial and production practices on the efficiency of commercial pig farming, Agricultural Systems,Vol. 88 (2–3), 2006, s. 125–141.
• [22] GOLANY B., STORBECK J.E., A Data Envelopment Analysis of the Operational Efficiency of Bank Branches, Interfaces, 29:3, 1999, s. 14–26.
• [23] GORYNIA M., Zachowania przedsiębiorstw w okresie transformacji: mikroekonomia przejścia, Wydawnictwo AE, Poznań, 1998,
• [24] GOSPODAROWICZ A., Analiza i ocena banków oraz ich oddziałów, Wyd. Akademii Ekonomicznej im.Oskara Langego we Wrocławiu, Wrocław 2002.
• [25] JACOBS R., Alternative Methods to Examine Hospital Efficiency: Data Envelopment Analysis and Stochastic Frontier Analysis, Health Care Management Science, Vol. 4, Nr 2, 2001,s. 103–115.
• [26] JACOBS R., SMITH P.C., STREET A., Measuring Efficiency in Health Care, Cambridge University Press, 2006.
• [27] JOHNES J., Measuring teaching efficiency in higher education: An application of data envelopment analysis to economics graduates from UK Universities 1993, European Journal of Operational Research, Vol. 174 (1), 2006, s. 443–456.
• [28] JOO S., STOEBERL P.A., KWON I.G., Benchmarking efficiencies and strategies for resale operations of a charity organization, Benchmarking: An International Journal, Vol. 14 (4), 2007, s. 455–464.
• [29] JUREK A., WINNICKI K., Zastosowanie metody DEA i indeksu produktywności Malmquista do oceny sytuacji ekonomicznej wybranych spółek Agencji Nieruchomości Rolnych, Metody i zastosowania badań operacyjnych, Akademia Ekonomiczna w Katowicach, 2004, s. 163–175.
• [30] KAMERSCHEN D.R., MCKENZIE R.B., NARDINELLI C., Ekonomia, Fundacja Gospodarcza NSZZ „Solidarność”, Gdańsk 1991.
• [31] KOPCZEWSKI T., Efektywność technologiczna i kosztowa banków komercyjnych w Polsce w latach 1997–2000. Cz. I., Materiały i Studia NBP nr 113, Warszawa 2000.
• [32] NYKOWSKI I., Programowanie liniowe, PWE, Warszawa 1980.
• [33] O’NEILL L., DEXTER F., Methods for Understanding Super-Efficiency Data Envelopment Analysis. Results with an Application to Hospital Inpatient Surgery, Health Care Management Science, 8,2005, s. 291–298.
• [34] PARETO V., Manuel d’economie politique, Paris: V. Giard et E. Briere, 1909.
• [35] PAWŁOWSKA M., Analiza porównawcza efektywności technicznej polskiego sektora bankowego i sektorów bankowych krajów CEC5 i wybranych krajów UE w latach 1997–2001, Bank i Kredyt,maj 2004, s. 41–47.
• [36] PRĘDKI A., Analiza efektywności za pomocą metody DEA: podstawy formalne i ilustracja ekonomiczna, Elipsa, Przegląd Statystyczny, 50(1), 2003, s. 87–100.
• [37] REES L.M.L., BOWDEN F.D.J., System Instantiation Comparison Method: A Technique for Comparing Military Headquarters, Land Operations Division, Defence Science and Technology Organisation, DSTO-RR-0322, 2007; artykuł w formacie PDF dostępny na stronie:http://dspace.dsto.defence.gov.au/dspace/handle/1947/4740.
• [38] RETZLAFF-ROBERTS D., PUELZ R., Classification in automobile insurance using a DEA and discriminant analysis hybrid, Journal of Productivity Analysis, Vol. 7, Nr 4, 1996, s. 417–427.
• [39] ROGOWSKI G., Metody analizy i oceny banku na potrzeby zarządzania strategicznego, Wyd. Wyższej Szkoły Bankowej, Poznań 1998.
• [40] ROGOWSKI G., Metodologia (Analiza efektywności banków na potrzeby zarządzania strategicznego bankiem; cz. 1), Badania Operacyjne i Decyzje, 1999, nr 1, s. 69–89.
• [41] ROGOWSKI G., Zastosowanie metody DEA do analizy polskich banków w 1994–1995 roku (Analiza efektywności banków na potrzeby zarządzania strategicznego bankiem; cz. 2), Badania Operacyjne i Decyzje, 1999, Nr 3/4, s. 99–118.
• [42] SAMUELSON P.A., NORDHAUS W.D., Ekonomia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2004.
• [43] SAUNDERS E.S., Cost efficiency in ARL academic libraries, The Bottom Line: Managing Library Finances, Vol. 16 (1), 2003, s. 5–14; (ARL – Association of Research Libraries).
• [44] SUN S., Assessing joint maintenance shops in the Taiwanese Army using data envelopment analysis, Journal of Operations Management, Vol. 22 (3), 2004, s. 233–245
• [45] SZUWARZYŃSKI A., Metoda DEA pomiaru efektywności działalności dydaktycznej szkół wyższych, Nauka i Szkolnictwo Wyższe (półrocznik wydawany przez Centrum Badań Polityki Naukowej i Szkolnictwa Wyższego Uniwersytetu Warszawskiego), Nr 2/28/2006, 2006, s. 78–88.
• [46] THANASSOULIS E., Data Envelopment Analysis and Its Use in Banking, Interfaces, 29:3, 1999,s. 1–13.
• [47] THOMPSON R.G., SINGLETON Jr. F.D., THRALL R.M., SMITH B.A., Comparative Site Evaluations for Locating a High-Energy Physics Lab in Texas, Interfaces, 16, 1986, s. 35–49.
• [48] TONE K., A Slack-based Measure of Efficiency in Data Envelopment Analysis, Research Reports,Graduate School of Policy Science, Saitama University, 1997; opublikowane w: European Journal of Operational Research, 130, 2001, s. 498–509.
• [49] ZHU J., Quantitive Models for Performance Evaluation and Benchmarking – Data Envelopment Analysis with Spreadsheets and DEA Excel Solver, Springer, 2003.
• [50] ZIMNIEWICZ K., Współczesne koncepcje i metody zarządzania, PWE, Warszawa 1999.
• [51] Witryna internetowa Johna E. Beasley’a, poświęcona metodzie DEA:http://people.brunel.ac.uk/~mastjjb/jeb/or/dea.html