Wykorzystanie metali ciężkich w określaniu wieku osadów

• Autorzy: Ciszewski D.

Warianty tytułu

EN

The use of heavy metals in estimation of the age of deposits

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od początku lat 80. XX w. zróżnicowanie koncentracji metali ciężkich zaczęto wykorzystywać do oceny wieku głównie osadów fluwialnych. Charakterystyczne piki, spadki lub wzrosty tych koncentracji na wykresach porównuje się z archiwalnymi danymi o charakterystycznych zmianach produkcji lub emisji metali na obszarze zlewni. Metoda daje najdokładniejsze wyniki przy istnieniu 1-2 dużych źródeł ścieków na obszarze zlewni i wyraźnych zmianach wielkości ich zrzutów. Zazwyczaj wykonuje się kilka profili w osadach pozakorytowych, analizując zawartość metali we frakcji drobnoziarnistej. Ograniczenia w jej stosowaniu wynikają z dokładności istniejących zapisów historii gospodarczej zlewni oraz postdepozycyjnej migracji metali istotnej szczególnie w poziomach położonych poniżej zwierciadła wody.

EN

The changes in heavy metal concentrations are used for estimation of the age of fluvial sediments since the recent decades of 20th century. Characteristic peaks, sudden drops or increases of metal concentrations in vertical profiles of overbank sediments are usually compared with archival data of metal production or emission in the drainage basin. Method gives the best results with 1-2 large pollution sources in a drainage basin with marked changes in quality and quantity of discharged effluents. Usually several or more profiles are performed and metal content is analyzed in fine sediment fraction. The method is usually limited by accuracy and availability of archival data from industrial history of a drainage basin and by postdepositional mobilization of heavy metals which could be significant below average groundwater level.

Słowa kluczowe

PL

osady rzeczne; procesy fluwialne; metale ciężkie; wiek osadów

EN

river sediments; fluvial processes; heavy metals; age of sediments

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 12
• Strony: 31--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 11 poz., rys.

Twórcy

autor

Ciszewski D.

• Instytut Ochrony Przyrody, Polska Akademia Nauk, 31-120 Kraków, Al. Mickiewicza 3, 31-120 Kraków

Bibliografia

• Ciszewski D., 2001. Możliwości i problemy zastosowań metali ciężkich w datowaniu osadów aluwialnych na przykładzie środkowej Odry. Czasop. Geogr. 72: 53-69.
• Ciszewski D., 2006. Wpływ regulacji koryta Odry na akumulację osadów zanieczyszczonych metalami ciężkimi: zróżnicowanie, zmiany w czasie, zagrożenie środowiskowe. Stud. Naturae 52, IOP PAN, Kraków.
• Ciszewski D., Malik I., 2004. The use of heavy metal concentrations and dendrochronology in the reconstruction of sediment accumulation, Mała Panew River Valley, south Poland. Geomorphology, 58: 161-174.
• Ciszewski D., Czajka A., Błażej S., 2008. Rapid migration of heavy metals and 137Cs in alluvial sediments, Upper Odra River Valley, Poland. Env. Geol., 55: 1577-1586.
• Hudson-Edwards K.A., Macklin M.G., Curtis Ch.D., Vaughan D.J., 1998. Chemical remobilization of contaminant metals within floodplain sediments in an incising river system: implications for dating and chemostratigraphy. Earth Surf. Proc. Landf., 23: 671-684.
• Klimek K., 2002. Human-induced overbank sedimentation in the foreland of the eastern Sudety Mountains. Earth Surf. Proc. Landf., 27: 391-402.
• Knox J.C., 1987. Historical valley floor sedimentation in the Upper Mississippi Valley. Ann. Assoc. Am. Geogr., 77: 224-244.
• Lecce S.A., Pavlovsky R.T., 2001. Use of miningcontaminated sediment tracers to investigate the timing and rates of historical flood plain sedimentation. Geomorphology, 38: 85-108.
• Macklin MG., 1985. Floodplain sedimentation in the upper Axe valley, Mendip, England. Trans. Inst. Brit. Geogr., 10: 235-244.
• Miller J., Rowland J., Lechler P.J., Desilets M., Hsu L.C., 1996. Dispersal of mercurycontaminated sediments by geomorphic processes, Sixmile Canyon, Nevada, USA: implications to site characterization and remediation of fluvial environments. Water, Air and Soil Pollut., 86: 373-388.
• Taylor M.P., 1996. The variability of heavy metals in floodplain sediments: a case study from mid Wales. Catena, 28: 71-8