Jednostki fizycznogeograficzne na tle Numerycznego Modelu Terenu i ortofotomapy na przykładzie Wyżyny Śląsko - Krakowskiej

• Autorzy: Nita J.

Warianty tytułu

EN

Physico - geographical units against the Digital Terrain Model and the orthophotomap as exemplified by Silesia and Krakow Highland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

: Autor proponuje, aby w przypadku potrzeby szczegółowego wyznaczania granic jednostek geomorfologiczno-strukturalnych oraz fizycznogeograficznych wykorzystywać do tego celu rzeźbę terenu prezentowaną na NMT (Numerycznych Modelach Terenu) weryfikowaną na ortofotomapie. Prezentowane do tego celu metody badańoparte na NMT jednostek geomorfologiczno-strukturalnych z wykorzystaniem metod GIS, w tym wizualizacji przestrzennej, dają nowe możliwości wyróżniania dokładnych, a czasem nowych podziałów przestrzennych. Metody modelowania i wizualizacji za pomocą oprogramowania komputerowego umożliwiają poszukiwanie linii strukturalnych, zmian nachylenia terenu, linii brzegowych śledzonych zmian w obrębie rzeźby terenu. Pozwala to na znacznie precyzyjniejsze określenie granic zwłaszcza jednostek geomorfologiczno-strukturalnych, ale również fizycznogeograficznych. Problemy GIS-owskie związane ze współczesną zmianą dokładności granic jednostek geomorfologiczno-strukturalnych oraz fizycznogeograficznych analizowane są na przykładzie Wyżyny Śląsko-Krakowskiej.

EN

The author proposes that, in the case of need for detailed limit specification of geomorphologico-structural and physico-geographical units, the relief - as presented in the DTM (Digital Terrain Models) and verified with the orthophotomap - can be used. Investigation methods used to that end, based upon the DTM of geomorphologico-structural units with the application of GIS methods, including spatial visualisation, offer new possibilities for generation of exact, and - occasionally - new spatial divisions. Modelling and visualisation methods, implemented by means of computer software, offer major possibilities for seeking structural lines, changes to terrain sloping, shorelines, or monitored changes to relief. This provides enormous opportunities for considerably more precise limit specification, in particular of geomorphologico-structural units, but also of physico-geographical ones. GIS-related problems connected with contemporary change in precision of geomorphologico-structural and physico-geographical unit limits are analysed on the example of Silesia and Krakow Highland.

Słowa kluczowe

PL

NMT (Numeryczny Model Terenu); ortofotomapa; rzeźba; jednostki geomorfologiczno-strukturalne; Wyżyna Śląsko-Krakowska

EN

DTM (Digital Terrain Models); orthophotomap; relief; geomorphologico-structural units; Silesia and Krakow Highland

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2010
• Tom: Vol. 13
• Strony: 77--82
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., rys.

Twórcy

autor

Nita J.

• Uniwersytet Śląski, Wydział Nauk o Ziemii, ul. Będzińska 60, 41-200 Sosnowiec,

Bibliografia

• Chybiorz R., Nita J., 1999. Model przestrzenny wybranych elementów środowiska przyrodniczego na podstawie map numerycznych i interpretacji zdjęć lotniczych. Przegl. Geol. 47: 231–232.
• Dikau R., 1989. The application of a digital relief model to land form analysis in geomorphology. W: J. Raper (red.), Three Dimensional Application in Geographic Information Systems. Taylor & Francis, London: 51–77.
• Gilewskiej S., 1972. Wyżyny Śląsko-Małopolskie, W: Geomorfologia Polski. T. 1. PWN, Warszawa.
• Gilewska S., 1991. Rzeźba. W: L. Starkel (red.),Geografia Polski. Środowisko przyrodnicze. PWN. Warszawa: 248–296.
• Gotlib D., Iwaniak A., Olszewski R., 2006. Budowa krajowej infrastruktury danych przestrzennych w Polsce – harmonizacja baz danych referencyjnych. Akademia Rolnicza, Wrocław: 1–125.
• Irvin B.J., Ventura S.J., Slater B.K., 1997. Fuzzy and isodata classification of landform elements from digital terrain data in Pleasant Valley, Wisconsin.Geoderma 77: 137–154.
• Kondracki J., 2009. Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.
• Kondracki J., Richling A., 2000. Mapa „Regiony Fizycznogeograficzne”. W:Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa.81
• Jednostki fizycznogeograficzne na tle Numerycznego Modelu Terenu i Ortofotomapy...Li Z., Zhu Q., Gold C., 2005. Digital Terrain Modeling. Principles and Methodology. CRC Press.London.
• Nita J., 2002. Wykorzystanie modeli numerycznych powierzchni terenu i zdjęć lotniczych w ocenie form morfologicznych dla potrzeb waloryzacji krajobrazu.Arch. Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji 12a: 275–281.
• Nita J., Małolepszy Z., 2004. Metody usprawnienia wizualizacji i interpretacji powierzchniowej budowy geologicznej. Tech. Poszuk. Geol., 227: 39–44.
• Nita J., Myga-Piątek U., 2005. Przykład zastosowania technik komputerowych do waloryzacji i ochrony krajobrazów Wyżyny Częstochowskiej. Przegl. Geogr. 77: 325–341.
• Nita J., Małolepszy Z., Chybiorz R., 2007. Zastosowanie numerycznego modelu terenu do wizualizacji rzeźby terenu i interpretacji budowy geologicznej. Przegl. Geol. 55, 6: 511–520.
• Pike R.J., 2000. Geomorphometry – diversity in quantitative surface analysis. Progress in Physical Geography 24, 1: 1–20.
• Sambridge M., Braun J., Mcqueen H., 1995. Geophysical parametrization and interpolation of irregular data using natural neighbours. Geophys. J. Int. 122, 3: 837–857.
• Schmidt J., Hewitt A., 2004. Fuzzy land element classification from DTMs on geometry and terrain position. Geoderma 121: 243–256.
• Sahry P.A., Sharaya L.S., Mitusov A.V., 2002. Fundamental quantitative methods of land surfaceanalysis. Geoderma 107: 1–32.
• Wojewoda J., 2007. Anomalie kształtu górnego odcinka doliny Ścinawy, Sudety.Czas. Geogr. 78, 1–2:83–104.