Archiwalne materiały kartowania geomorfologicznego Polski w dobie kartografii cyfrowej

• Autorzy: Kijowski A. , Żynda S. , Mania W.

Warianty tytułu

EN

Archival geomorphological mapping in the age of digital cartography

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Inicjatywa wznowienia prac nad dokończeniem przerwanego w końcu lat 60. kartowania geomorfologicznego Polski w skali 1:50 000 zainspirowała autorów do przedstawienia propozycji wykorzystania materiałów archiwalnych, pochodzących z kartowania geomorfologicznego prowadzonego w ciągu ostatnich 60 lat w Polsce do tworzenia map cyfrowych z zastosowaniem systemów informacji geograficznej (GIS). Przedstawiono zarys historyczny oraz przypomniano metodykę przeprowadzania kartowania geomorfologicznego w Polsce w ciągu ostatnich dekad. Następnie na podstawie doświadczeń zdobytych podczas pracy nad przekształceniem "Mapy geomorfologicznej Wysoczyzny Torzymskiej w skali 1:50 000" (1964) do postaci mapy wektorowej omówiono główne etapy pracy nad archiwalną mapą, ze wskazaniem problemów, jakie można napotkać przy takiej pracy. Zwieńczeniem artykułu jest dyskusja nad możliwościami i zasadnością wykorzystania materiałów archiwalnych we współczesnej cyfrowej kartografii geomorfologicznej.

EN

A valuable initiative to resume work on geomorphological mapping at 1:50 000 scale has inspired the authors to present the potential of archival materials gathered from the geomorphological mapping carried out in the last 60 years in Poland. One of the discussed issues is the possibilities of transformation of cartographic archives into geographic information system (GIS). Historical outline of geomorphological mapping in Poland was presented. Also some methodological remarks were pointed out. On the basis of experience gained while working on Torzym Plateau geomorphological vector map main stages of map transformation into GIS were identified and presented, with an indication of problems you might encounter in such work. The conclusion of the article is the discussion of the possibilities and merits of the use of archives in contemporary digital geomorphological mapping.

Słowa kluczowe

PL

geomorfologia; kartowanie; archiwa; GIS; kartografia

EN

geomorphology; mapping; archives; GIS; cartography

• Wydawca: Stowarzyszenie Geomorfologów Polskich
• Czasopismo: Landform Analysis
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 19
• Strony: 41--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., rys.

Twórcy

autor

Kijowski A.

autor

Żynda S.

autor

Mania W.

• Instytut Geografii Fizycznej i Kształtowania Środowiska Przyrodniczego, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, ul. Dzięgielowa 27, 61-680 Poznań,

Bibliografia

• Czerny A., Kałamucki K., Ostrowski W., Żyszkowska W. 1999. Dorobek i stan polskiej kartografii geograficznej w ostatnim dziesięcioleciu. Polski Przegląd Kartograficzny, 31(1): 3–20.
• Dammer B. 1931. Geologische – morphologische Übersichtskarte der südlichen Neumark und angrenzender Gebiete. 1:100 000. Preuss. Geol. Landesamt, Berlin.
• Dammer B. 1937. Das Subglacial und Toteisgebiet der Gegend von Griesel in der südlichen Neumark. Jahrbuch d. Preussischen Geologischen Landesamt zu Berlin, 58.
• Dmowska A., Gudowicz J., Zwoliński Z. 2010. Cyfrowa adaptacja analogowych map geomorfologicznych. W: T. Kalicki, J. Szmańda (red.), Metody badań w geomorfologii. Landform Analysis, 12: 35–47.
• Galon R. 1957. Zagadnienie ostatniego zlodowacenia w Polsce. Kosmos, seria B, Rok III, 3.
• Gilewska S., Klimkowa M. 1977. Zarys treści i wybrane zagadnienia różnoskalowych map geomorfologicznych Polski. W: Problemy map środowiska przyrodniczego Polski. Gdańsk 26–27.09.1977. Materiały VII Ogólnopolskiej Konferencji Kartograficznej, t. 5. PTG IG, Uniwersytet Gdański: 58–69.
• Harley J.B. 1988. Maps, knowledge, and power. W: D. Cosgrove, S. Daniels (red.), The iconography of landscape. Cambridge University Press, Cambridge: 272–311.
• Jankowski A., Klimko R., Kozacki L., Trafas K., Urbankowski W., Schwarz A., Żynda S. 1989. Wytyczne techniczne K-3.6. Mapa sozologiczna w skali 1:50 000. Departament Geodezji, Kartografii i Gospodarki Gruntami, Ministerstwo Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa, Warszawa (projekt): 1–74.
• Kamiński Z., Żynda S. 2000. Potrzeby gospodarki przestrzennej w zakresie map tematycznych. W: Kartografia polska u progu XXI wieku. XXVII Ogólnopolska Konferencja Kartograficzna, Warszawa: 145–179.
• Karczewski A. 1968. Mapa – geomorfologia Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej. Wpływ recesji lobu Odry na powstanie i rozwój sieci dolinnej Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej. Prace Komisji Geograficzno- Geologicznej,Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, 105.
• Karczewski A., Dmowska A., Stach A., Gudowicz J. 2008. Mapa – geomorfologia Pojezierza Myśliborskiego i Niziny Szczecińskiej. Opracowanie numeryczne. Instytut Paleogeografii i Geoekologii, Uniwersytet im. Adama Mickiewicza, Poznań.
• Kijowski A., Kozacki L., Mania W., Żynda S. 2006. Transformacja metodyki tworzenia mapy geomorfologicznej na przykładzie Wysoczyzny Lubuskiej. W: A. Kostrzewski, J. Czerniawska (red.), Przemiany środowiska geograficznego Polski północno-zachodniej. Bogucki Wydawnictwo Naukowe, Poznań: 93–99.
• Klimaszewski M. 1954. Konferencja w sprawie mapy geomorfologicznej i hydrograficznej Polski (Kraków, 25–28 kwiecień 1954 r.). Przegląd Geograficzny, 26: 268–288.
• Kowalski P.J. 2005. Problem funkcjonalności prezentacji kartograficznych w internetowych serwisach informacyjnych. W: J. Ostrowski, J. Pasławski (red.), Społeczna i edukacyjna rola kartografii w Polsce, XXXI Ogólnopolska Konferencja Kartograficzna Ogólnopolskich Konferencji Kartograficznych, 26: 103–127.
• Kozłowski S. 1997. Mapa geologiczno-gospodarcza jako źródło informacji dla studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy. W: Kartografia w ochronie środowiska przyrodniczego i zagospodarowaniu przestrzennym. XXIV Ogólnopolska Konferencja Kartograficzna, Poznań,
• Krygowski B. 1955. Mapa geomorfologiczna Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej. 1:100 000. Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Krygowski B. 1956. Mapa morfologiczna Niziny Wielkopolsko-Kujawskiej w skali 1:100 000. Uniwersytet Adama Mickiewicza w Poznaniu.
• Krygowski B. 1961. Geografia fizyczna Niziny Wielkopolskiej. Cz. I. Geomorfologia. PTPN, Poznań.
• Mania W. 2005. Numeryczna mapa geomorfologiczna Wysoczyzny Torzymskiej. W: A. Kijowski, J. Kijowska, L. Kozacki, W. Mania (red.), Środowisko przyrodnicze ziemi lubuskiej – wybrane zagadnienia. Oficyna s.c., Poznań: 99–105.
• Mania W. 2008. Mapy w Internecie: szanse i zagrożenia cyberkartografii. W: Geopolis – Elektroniczne Czasopismo Geograficzne, 1: 39–55.
• Monmonier M. 1996. How to Lie with Maps. University of Chicago Press, Chicago.
• Ostrowski J., Ostrowski W. 1977. Problematyka formy graficznej map środowiska przyrodniczego Polski. W: Problemy map środowiska przyrodniczego Polski, Gdańsk 26–27.09.1977. Materiały VII Ogólnopolskiej Konferencji Kartograficznej, t. 5. PTG IG, Uniwersytet Gdański.
• Siwek J. 2000. Polskie mapy środowiska przyrodniczego – spojrzenie kartografa. W: Kartografia polska u progu XXI wieku. XXVII Ogólnopolska Konferencja Kartograficzna, t. 22. GUGiK, Komitet Geodezji PAN, Stowarzyszenie Kartografów Polskich: 127–143.
• Słońska D., Jerczyńska E. 1996. Plany zagospodarowania przestrzennego a budżet gminy. Geodeta, 5/96.
• Woldstedt P. 1935. Erleuterungen zur Geologisch-morphologischen Übersichtskarte des Norddeutschen Vereisungsgebietes in Masstab 1:500 000. Berlin.
• Wood D. 2002. The map as a kind of talk: Brian Harley and the confabulation of the inner and outer voice. Visual Communication, 1: 139–161.
• Wytyczne Techniczne GIS-4. Mapa sozologiczna Polski w skali 1:50 000 2005. Główny Geodeta Kraju, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, Warszawa.
• Zeuner F., Schülz G. 1931. Die Entwicklung des Entwässerungssystems des Landrückens zwischen Warthe und Oder seit der letzten Eiszeit. Neues Jahrbuch für Mineralogie, Geologie u. Paleontologie. Beilage, 65, Abtlg B.
• Żynda S. 1963. Objaśnienia do mapy geomorfologicznej 1:50 000. Arkusz N-33-139 Toporów. Dokumentacja Geograficzna, 1.
• Żynda S. 1964. Koncepcja mapy geomorfologicznej Wysoczyzny Torzymskiej (Lubuskiej) w podziałce 1:50 000. Sprawozdania PTPN za III i IV kwartał, Poznań: 356–360.
• Żynda S. 1967. Geomorfologia przedpola moreny czołowej stadiału poznańskiego na obszarze Wysoczyzny Lubuskiej. Prace Komisji Geograficzno-Geologicznej, PTPN, Poznań, 8, 1.