Zasoby oraz możliwości zagospodarowania wód geotermalnych w Karpatach Zachodnich - od Cieszyna po Gorlice

• Autorzy: Hajto M.

Warianty tytułu

EN

Geothermal resources and possibilities of use of gothermal waters in the Western Carpathians - from Gorlice to Cieszyn

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł prezentuje wyniki badań przeprowadzonych w ramach projektu pt. ”Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich”, zrealizowanego przez AGH na zlecenie Ministerstwa Środowiska w latach 2009-2011. W artykule przedstawiono kierunki i możliwości optymalnego zagospodarowania wód geotermalnych zakumulowanych w utworach formacji fliszowej oraz w skałach podłoża fliszu karpackiego w rejonie polskich Karpat Zachodnich. Przedstawiono także wyniki oszacowania zasobów energii geotermalnej zakumulowanej w skałach i wodach geotermalnych oraz wskazano lokalizację perspektywicznych stref dla wykorzystania wód geotermalnych do celów ciepłowniczych i/lub balneoterapeutycznych. Obszar obliczeń zasobów wynosił ok. 10 300 km2, co stanowi niespełna 3,3% powierzchni kraju, w tym obszar zewnętrznych Karpat o powierzchni ok. 9 400 km2. Obliczenia przeprowadzono z uwzględnieniem przyjętej klasyfikacji zasobów energii geotermalnej, zgodnie z diagramem McKelvey’a. Podano wielkości szacunkowe energii zakumulowanych w poszczególnych zbiornikach geotermalnych, a wyniki obliczeń odniesiono do wielkości zasobów energii geotermalnej zakumulowanej na Niżu Polskim. Zastosowanie metodyki wskaźnikowej oceny efektywności ekonomicznej pozyskania ciepła (współczynnik mocy) pozwoliły na dokonanie wstępnej oceny opłacalności wykorzystania energii geotermalnej w skali regionalnej i wskazanie obszarów perspektywicznych w obrębie poszczególnych zbiorników.

EN

The paper presents results of calculation of geothermal energy resources accumulated within the flysh formation and within Miocene/Mesozoic/Palaeozoic geothermal aquifers located in the basement of in the Polish Western Carpathians, made in the framework of the project entitled “Atlas of geothermal waters and energy resources in the Western Carpathians”. The project had been commissioned by the Ministry of Environment and was carried out in the years 2009-20011 at the AGH University Science and Technology. The calculation area measured approximately 10,275 km2 that represents less than 3.3 percent of the territory of Poland. The calculations were made with regard to the accepted classification of geothermal resources, in accordance with the McKelvey’s diagram. Estimates of energy accumulated in particular aquifers was given, and results of the calculations were compared to geothermal energy resources accumulated in the Polish Lowlands. Application of the methodology of factor evaluation of the economic effectiveness of heat recovery (the power factor) enabled preliminary assessment of the geothermal energy utilization profitability at the regional scale and indication of prospective areas within particular aquifers.

Słowa kluczowe

PL

energia geotermalna; zasoby; wykorzystanie; Karpaty Zachodnie

EN

geothermal energy; resources; utilisation; Western Carpathians

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska
• Rocznik: 2012
• Tom: z. 59, nr 2/II/I
• Strony: 331--340
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Hajto M.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Geologii Geofizyki i Ochrony Środowiska, Katedra Surowców Energetycznych, Kraków,

Bibliografia

• [1] Białas Z., Waligóra J., 2011 - Wykorzystanie wód geotermalnych w uzdrowisku Ustroń. [W:] Górecki (red.) i in., 2011 - Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. s. 146-148
• [2] Bruszewska B., 2000 - Warunki geotermiczne Dolnego Śląska. Przegląd Geologiczny 7, s. 639-643
• [3] Chowaniec J., Poprawa D., Witek K., 2001 - Występowanie wód geotermalnych w polskiej części Karpat. Przegląd Geologiczny: 49, 8, s. 734-742
• [4] Chowaniec J., 2009 - Studium hydrogeologii zachodniej części polskich Karpat. Biul. PIG, 434. Warszawa
• [5] Gosk E., 1982 - Geothermal resources assesment. [In:] - Geothermics and geothermal energy. Stuttgard. V. Čermak, R Haenel. E. [Eds.] Schweizerbartshe Verlagsbuchhandlug
• [6] Górecki W., Kuśmierek J. i in., 2009 - Dokumentacja merytoryczna projektu PBS/PUPW/6/2005, pt.: „Badania transgraniczne wgłębnych struktur geologicznych brzeżnej strefy Karpat w aspekcie odkryć i udostępnienia nowych złóż ropy naftowej i gazu ziemnego”. Archiwum KSE AGH, Kraków
• [7] Górecki W. (red.) i in., 2006 - Atlas zasobów geotermalnych na Niżu Polskim - formacje mezozoiku. Ministerstwo Środowiska, ZSE AGH, Kraków
• [8] Haenel, R. and Staroste, E., 2002 - Atlas of geothermal resources in Europe. Hannover, Germany
• [9] Hajto M., 2011 - Charakterystyka termiczna obszaru polskich Karpat Zachodnich. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 - Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. s. 281-184
• [10] Karnkowski P., Jastrząb M., 1994 - Wody geotermalne depresji strzyżowskiej Karpat. Przegląd Geologiczny, 42, 2, s. 121-123
• [11] Karwasiecka M., 1996 - Atlas geotermiczny Górnośląkiego Zagłębia Węglowego. Wydawnictwo Kartograficzne Polskiej Agencji Ekologicznej S.A., Warszawa
• [12] Karwasiecka M. 2001 - Pole cieplne Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. „Proceedings of International Conference Geothermal Energy in Underground Mines”, Ustroń
• [13] Pazdro Z., Kozerski B., 1990 - Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol., Warszawa
• [14] Plewa M., 1991 - The heat flow field on the Polish territory. Zesz. Nauk. AGH, Geof. Stos. Kraków
• [15] Przelaskowska A., 2004 - Analiza profilowań termicznych wykonanych w warunkach ustalonej równowagi cieplnej w Karpatach. Prace Instytutu Nafty i Gazu, 130, s. 321-325
• [16] Rajchel L., 2011a - Balneoterapia i rekreacja z zastosowaniem wód geotermalnych. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 - Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. s. 142-145
• [17] Rajchel L., 2011b - Wykorzystanie wód geotermalnych w uzdrowisku Rabka Zdrój. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 - Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. s. 149-151
• [18] Sokołowski J., 1992 - Dokumentacja geosynoptyczna otworu geotermalnego Bańska IG-1. Geosynoptyka i Geotermia, t. 1, PAN CPPGSMiE, Kraków
• [19] Szczepański A., Kania J., Haładus A, 2011 - Analiza podstawowych parametrów hydrogeologicznych zbiorników wód geotermalnych w rejonie Karpat Zachodnich. [W:] Górecki W. (red.) i in., 2011 - Atlas zasobów wód i energii geotermalnej Karpat Zachodnich. s. 230-233