Chemizm opadów atmosferycznych na obszarze województwa podkarpackiego

• Autorzy: Liana E.

Warianty tytułu

EN

Chemistry of precipitation the region of the Podkarpackie province

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy omówiono związki kwasotwórcze i biogenne wnoszone wraz z opadem atmosferycznym mokrym na obszar województwa podkarpackiego w latach 1999-2008. Wykorzystano dane IOŚ uzyskane w badaniach monitoringu chemizmu opadów atmosferycznych i oceny depozycji zanieczyszczeń do podłoża, prowadzonych w ramach PMŚ przez Wrocławski Oddział IMGW i finansowanych z dotacji NFOŚiGW. W ostatnich kilkunastu latach w Polsce, jak i w Europie, wyraźnie zmalała emisja związków kwasotwórczych. Znacząco zmniejszyła się też kwasowość opadów. W pracy przedstawiono i omówiono charakterystyczne wielkości związków kwasotwórczych i biogennych oraz ich zróżnicowanie w zależności od kierunku napływu mas powietrza. Podano charakterystyczne wielkości ładunków rocznych wprowadzanych wraz z opadem atmosferycznym na 4 stacjach monitoringowych położonych na obszarze województwa podkarpackiego oraz w jego bliskim sąsiedztwie. Porównano wielkości ładunków omawianych związków wnoszonych wraz z opadem atmosferycznym w poszczególnych latach oraz w okresie chłodnym i ciepłym roku. W wieloleciu zaobserwowano tendencję spadkową koncentracji i zmniejszenie depozycji związków kwasotwórczych oraz fosforu ogólnego.

EN

On the basis of data obtained in the years 1999-2008 within the Monitoring of chemism of atmospheric precipitation conducted by Wrocław Branch of the Institute of Meteorology and Water Management, degree of contamination of atmospheric precipitation in following years as well as loads of pollution carried by precipitation have been characterized. This publication discusses the acidifying and biogenic compounds with the wet atmospheric precipitation in the area of the Podkarpackie Province in 1999-2008. The data used in the IOŚ, obtained in studies of precipitation chemistry monitoring and evaluation of the deposition of pollutants to the ground, funded by grants NFOŚiGW. The study was conducted the four monitoring stations located in the region and in its immediate vicinity. The acidity of precipitation dropped significantly. In spite of the diminishing tendency of precipitations’ acidity between 1999-2008, „acid rains” on area southeastern of Poland still constitutes a significant percentage of the precipitation. The acid rains has a negative impact on the maintance of the ecological balance In this region. Compounds of sulphur, nitrogen and biogenic compounds, deposited from the atmosphere with precipitation, have a major impact on it.

Słowa kluczowe

PL

województwo podkarpackie; woda deszczowa; skład chemiczny; zawartość zanieczyszczeń; zanieczyszczenie chemiczne; deszcz kwaśny

EN

Podkarpackie Province; rainwater; precipitation chemistry; chemical contamination; acid rain

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska
• Rocznik: 2011
• Tom: z. 58, nr 4
• Strony: 131--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., il.

Twórcy

autor

Liana E.

• Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Państwowy Instytut Badawczy, Oddział we Wrocławiu

Bibliografia

• 1. Degórska A., Przybylska G., Twarowski R., Dygas-Ciołkowska L.: Zakwaszenie. Raport „Stan środowiska w Polsce w latach 1996-2001”, IOŚ, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa 2003, s. 69-77.
• 2. Dygas-Ciołkowska L., Twarowski R., Błachuta J., Brodowska M., Sienkiewicz R., Wyrodek S., Liana E., Gendolla T., Wostek K.: Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża – jedno z zadań PMŚ, [w:] Zintegrowany monitoring środowiska przyrodniczego. Funkcjonowanie geoekosystemów Polski w warunkach zmian klimatu i różnokierunkowej antropopresji, pod red. A. Kostrzewskiego i R. Kolandera, IOŚ, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Poznań 2005, 25-38.
• 3. Kulisz I.: Kwaśne opady i ich wpływ na środowisko, IOŚ, Wydaw. Geologiczne, Warszawa 1988, s. 40-50.
• 4. Twarowski R., Karska L., Bogucka M., Gendolla T., Liana E., Wostek-Zagraba K.: Geneza powstawania opadów atmosferycznych i kierunki napływu mas powietrza na wysokości występowania opadów na obszarze Polski, Zanieczyszczenie powietrza w Polsce w latach 2005-2006, IOŚ, Biblioteka Monitoringu Środowiska, Poznań 2007, s. 40-45.
• 5. Twarowski R. i in.: Monitoring chemizmu opadów atmosferycznych i depozycji zanieczyszczeń do podłoża w latach 2000-2001. Raport z realizacji badań monitoringowych w I kwartale 2001 r. w zależności od cyrkulacji mas powietrza, IMGW, Wrocław 2001.
• 6. Zwoździak J., Zwoździak A., Szczurek A.: Meteorologia w ochronie atmosfery, Wydaw. Politechniki Wrocławskiej, Wrocław 1998, s. 85-94.