Potencjał energetyczny roślin oleistych

• Autorzy: Jankowski K. , Budzyński W.

Warianty tytułu

EN

Energetic potential of oil plants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Reforma Wspólnej Polityki Rolnej Unii Europejskiej (m. in. ograniczenie produkcji roślin żywieniowych) oraz promocja OZE (choćby poprzez zapisy Dyrektywy 2001/0265/COD) stwarzają bardzo korzystne warunki do wzrostu popytu na unijnym rynku petrochemicznym na tłuszcze roślinne. Wprowadzenie w Polsce zapisów Dyrektywy UE o minimalnej zalecanej domieszce biopaliw do ON spowoduje docelowo wzrost popytu o 1mln ton nasion rzepaku (lub innych oleistych). Łącznie zapotrzebowanie przemysłu spożywczego (olej jadalny, margaryny) oraz nieżywieniowego (biopaliwo, smary, lakiery, etc.) w najbliższych latach w Polsce może osiągać poziom ok. 2,5 mln ton rocznie. Zapewnienie takiej produkcji w skali makro wydaje się być realne. W skali regionalnej mogą wystąpić kłopoty płodozmianowe oraz wynikające z wrażliwości rzepaku ozimego na niekorzystne czynniki zimy. Pewną alternatywą dla rzepaku ozimego mogą być jare gatunki oleiste. Są one co prawda mniej wydajne ale też kosztochłonność ich uprawy jest mniejsza niż rzepaku. Najlepiej przystosowane do klimatu Polski są gatunki z rodziny Brassicaceae - rzepak jary, gorczyca biała i sarepska, Inianka jara i katran abisyński.

EN

The reform of the Common Agricultural Policy of the European Union (through inter alia reduction of edible plants production) and promotion of renewable energy sources (e.g. by the provisions of the Directive 2001/0265/COD) create favourable conditions for increasing the demand for plant fats on the EU market. Enforcement of the EU Directive on the minimal addition of biofuels to diesel fuels may result in a targeted increase of rape demand by 1 million ton of rape seed (or other oil plants). In the upcoming years, the total demand of Poland's food industry (edible oils, margarines) and non-food industry (biofuels, greases, varnishes, etc.) may reach the annual level of approximately 2.5 million tons. In macro scale satisfying this demand seams feasible. In regional scale problems with crop rotation may occur due to the sensitivity of winter rape to unfavourable winter conditions. Spring oil varieties can serve as an alternative for winter rape. Although less productive, the cost of their production are more efficient than in the case of winter rape. There is a number of varieties from the Brassicaceae e.g. brassica alba , brassica juncea, camelina sativa that seem to be well adopted to the climatic conditions of Poland. The article presents a benchmarking of the energetic potential (efficiency and unit energetic value of soil, straw and fatless seed residue) of spring oil plants and winter rape.

Słowa kluczowe

PL

potencjał energetyczny; roślina oleista; biopaliwo; olej; charakterystyka; nakład energii; wartość energetyczna

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 8, nr 1
• Strony: 31--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., il.

Twórcy

autor

Jankowski K.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Olsztyn

autor

Budzyński W.

• Uniwersytet Warmińsko-Mazurski, Wydział Kształtowania Środowiska i Rolnictwa, Olsztyn

Bibliografia

• [1] Anuszewski R.: Metoda oceny energochłonności produktów rolniczych (MET), Zag. Ekon. Rol., 4, s. 16-26, 1987.
• [2] Bocheński C. I.: Biodiesel paliwo rolnicze, Wyd. SGGW, Warszawa 2003.
• [3] Budzyński W., Jankowski K.: Uprawa rzepaku ozimego jako surowca dla przemysłu petrochemicznego, Wieś Jutra, 2, s. 34-38, 2003.
• [4] Chwieduk D.: Potencjał i wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w kraju, Aura, 7/8, s 9-12, 1999.
• [5] Dembiński F., Horodyski A. Janiszewska A.: Porównanie 17 gatunków jarych roślin oleistych, Pam. Puł., 8, s. 3-77, 1962.
• [6] FAOSTAT, Faostat Agriculture data [www.apps.fao.org], 2002.
• [7] Jakóbiec J.: Energetyczne wykorzystanie biomasy w Polsce, Międzynarodowa Konferencja Naukowa .”Biopaliwa 2003”, 13.06.2003, SGGW, Warszawa 2003.
• [8] Jankowski K., Budzyński W.: Effectiveness and potencial energetical production of oilseed crops. Electronic Journal of Polish Agriculturel Universities, Agronomy (zgłoszone do druku), 2003.
• [9] Juszkiewicz M., Kaliszewicz D., Kucka E.: Energochłonność uprawy kukurydzy oraz różnych sposobów jej konserwacji. Acta Acad. Agricult. Tech. Olsz, Oeconomica, 30, s. 79-86, 1994.
• [10] Karbowski A.: Analiza możliwości stosowania nośników energii produkowanych w oparciu o surowce ze źródeł odnawialnych. Ministerstwo Ochrony Środowiska. 2000 (www.mos.gov.pl]
• [11] Krzymański J.: Niespożywcze zastosowanie olejów roślinnych. Rośliny Oleiste - streszczenia, 2002.
• [12] Lewandowski W.M.: Proekologiczne źródła energii odnawialnej, WNT. Warszawa 2001.
• [13 ]Niewiadomski H.: Surowce tłuszczowe, WNT, Warszawa 1984.
• [14] Ochrona Środowiska, GUS. Warszawa 2002.
• [15] Pawlak J.: Organizacyjne i ekonomiczne aspekty mechanizacji produkcji roślinnej w indywidualnych gospodarstwach rolniczych, PWRiL, Warszawa 1989.
• [16] Pągowski Z.: Czy biopaliwa szkodzą. Wieś Jutra, 2, s. 24-26, 2003.
• [17] Prawo energetyczne. Dz. U. 1997 r. Nr 54, poz. 348, zmiany: Dz. U. 1997 r. Nr 158 poz. 1042.
• [18] Rewiński J.: Zmiany we Wspólnej Polityce Rolnej proponowane przez Komisję Europejską, IERiGŻ, Warszawa, 2003 [www.ierigz.waw.pl]
• [19] Smolarek R. Wspólna Polityka Rolna - propozycje zmian. Biul. Inf. ARR, 8, s. 53-58, 2002.
• [20] Strategia rozwoju energetyki odnawialnej. Ministerstwo Ochrony Środowiska [www,mos.gov.pl]
• [21] Wielicki W.: Analiza efektywności energetycznej w rolnictwie, Post Nauk Rol, 1, s. 69-86, 1989.
• [22] Zaremba W.: Energetyka w systemie eksploatacji sprzętu rolniczego. PWRiL, Warszawa 1986.