Funkcjonowanie powiatowych i gminnych funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej

• Autorzy: Hołuj D. , Hołuj A.

Warianty tytułu

EN

Operation of the country and municipal funds of environmental protection and water management

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł stanowi analizę funkcjonowania funduszy ekologicznych w Polsce na przykładzie Powiatowych Funduszy Ochrony Środowiska oraz Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska w Krakowie. Inspiracją do jego napisania była rola jaką pełnią ww. podmioty w systemie ochrony środowiska w gospodarce narodowej kraju. Fundusze celowe mają w Polsce długą tradycję. Pierwszy fundusz o charakterze ekologicznym powstał w 1974 roku (Fundusz Gospodarki Wodnej), działający na szczeblu wojewódzkim i centralnym. Kolejno w roku 1980 utworzono Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz analogiczne Fundusze na szczeblach: wojewódzkim i gminnym. W 1999 roku, w związku z reformą administracyjną, utworzono Fundusz Powiatowy. Przedmiotowe fundusze działają w oparciu o zasadę sprawstwa zanieczyszczenia oraz degradacji środowiska. Dochody funduszy stanowią przede wszystkim: opłaty za korzystanie ze środowiska oraz kary za naruszanie norm i przepisów ekologicznych. Do głównych kierunków wydatkowania zgromadzonych środków zalicza się: edukację ekologiczną, propagowanie działań proekologicznych i zasad zrównoważonego rozwoju, wspomaganie systemów monitoringu stanu środowiska. Szczególnie istotne jest funkcjonowanie Funduszy w rejonach uprzemysłowionych, a także w miastach o szczególnie cennej historycznie tkance urbanistycznej. Fundusze Ochrony Środowiska stanowią trwały i istotny element polskiego systemu ochrony środowiska. Jednak zbliżająca się akcesja Polski do struktur europejskich pociągnie za sobą znaczne zmiany w podstawach ich funkcjonowania, z możliwością likwidacji Funduszy Gminnych i Powiatowych włącznie. Związane to może być z koniecznością zmiany formy opłat ekologicznych na podatki ekologiczne, opłaty produktowe i depozytowe. Taka metoda gromadzenia środków na cele ekologiczne ograniczy znaczenie funduszy celowych, na rzecz bezpośredniego rozdysponowywania środków pomiędzy budżety samorządowe.

EN

The article is an analysis of the operation of environmental funds in Poland on the example of the County (Powiat) Environmental Protection Funds and Municipal Environmental Protection Fund in Cracow. Goal- oriented funds have a long-term tradition in Poland. First of the funds of environmental character was established in 1974 (Water Management Fund), and operated on central and voievodeship levels. Then, in 1980, the National Fund of Environmental Protection and Water Management was established alongside with its voievodeship and municipal equivalents. In 1999, in consequence of the administrative reform, also county level of this fund was established. The funds operate based on the "polluter pays" principle. The revenues of the county and municipal level funds are mostly fees for the use of environment and fines for violation of environmental regulations and standards. The main tasks financed from these resources include: ecological education, promotion of activities aimed at environmental protection, promotion of the principles of sustainable development and financial support for environmental monitoring systems. The operation of funds is especially important in urbanised areas and cities with urban substance of particularly high historical value. The environmental protection funds are a durable and crucial element of the Polish environmental protection system. Nonetheless, Poland's accession to the European Union will entail meaningful changes in the principles of environmental funds' operation including liquidation of Municipal and County Funds. This however, may necessitate changing the form of environmental fees into environmental taxes, product and deposit fees.

Słowa kluczowe

PL

fundusz ochrony środowiska; gospodarka wodna; wydatki; ochrona środowiska; fundusz gminny; fundusz powiatowy; Kraków; fundusz ekologiczny

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 8, nr 1
• Strony: 13--18
• Opis fizyczny: Bibliogr. 5 poz.

Twórcy

autor

Hołuj D.

• Akademia Ekonomiczna, Katedra Gospodarki Regionalnej, Kraków

autor

Hołuj A.

• Akademia Ekonomiczna, Katedra Gospodarki Regionalnej, Kraków

Bibliografia

• [1] Piontek F. (red.) Efektywność wydatkowania funduszy ekologicznych. Wyd. Ekonomia i Środowisko, tom I i II, Katowice-Białystok 2000.
• [2] „Ochrona Środowiska 2001” . GUS, s. 439 Warszawa 2001.
• [3] Materiały uzyskane w siedzibie GFOŚiGW w Krakowie.
• [4] „Raport o stanie środowiska naturalnego miasta Krakowa w latach 1994-1998”. Urząd Miasta w Krakowie. Kraków, 1999.
• [5] Ustawa z 31.I.1980 r o ochronie i kształtowaniu środowiska, Dz.U. nr 49, poz. 196, 1994 r., Ustawa z 27 IV 2001 Prawo Ochrony Środowiska. Dz.U. nr 62, poz. 627, 2001.