Narażenie na składniki dymów spawalniczych i gazy powstające w procesach spawania w polskim przemyśle

• Autorzy: Gromiec P. , Matczak W.

Warianty tytułu

EN

Occupational exposure to components of welding fumes and gases emitted in welding processes in Polish industry

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Oznaczanie dymów i gazów spawalniczych oraz ich składników w powietrzu na stanowiskach pracy jest jednym z podstawowych zadań w prewencji chorób zawodowych. W artykule przedstawiono zbiorczo wyniki oceny narażenia zawodowego spawaczy na dymy/pyły i gazy, prowadzonych przez Instytut Medycyny Pracy w Łodzi od połowy lat 80-tych. Pomiary wykonywane były w strefie oddychania pracowników, a w analizie zawartych w pobranych na filtry dymach i pyłach metali stosowano absorpcyjną spektrometrię atomową. Składniki nie będące metalami (gazy, fluorki) oznaczano spektrofotometrycznie. Badania prowadzone były w zakładach przemysłu stoczniowego, maszynowego, w elektrowniach, budownictwie oraz przy produkcji sprzętu gospodarstwa domowego i obejmowały spawanie stali wysoko- i niskostopowych, glinu, miedzi, spawanie drutami proszkowymi oraz lutowanie. Na podstawie wyników badań można stwierdzić, że mimo obserwowanej w ostatnich latach poprawy warunków pracy, spawacze zatrudnieni w polskim przemyśle, a w szczególności spawacze stoczniowi mogą być narażeni na dymy i ich składniki w stężeniach przekraczających obowiązujące wartości normatywów higienicznych.

EN

Environmental monitoring of fumes and gases produced during welding is one of the key elements in the prevention process. In the present paper results of occupational exposure to components of welding fumes and gases carried out by the Nofer Institute of Occupational Medicine since mid eighties are summarized. Air samples were collected on filters in breathing zone of welders, the collected on filters metals were analyzed by AAS, non-metal components were analyzed spectrophotometrically. The study was carried out in shipyards, power stations, mechanical and metal industry plants and in construction, where welders used MMA, MAG, MIG, TIG, flux-cored wire welding, soldering, brazing and cutting processes and welded materials included stainless steel, copper and aluminum. Though the working conditions has improved considerably in recent years, the carried out studies have confirmed that welders, mainly those employed in shipyards may be exposed to welding fumes and their components in concentrations exceeding OEL values.

Słowa kluczowe

PL

dym spawalniczy; gaz spawalniczy; przemysł polski; zagrożenie zdrowia

EN

welding fume; welding gas; Polish industry; health hazard

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Przegląd Spawalnictwa
• Rocznik: 2008
• Tom: R. 80, nr 9
• Strony: 29--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz.

Twórcy

autor

Gromiec P.

autor

Matczak W.

• Instytut Medycyny Pracy, Łódź

Bibliografia

• [1] Pilarczyk J.: Kierunki rozwoju współczesnego spawalnictwa. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa, nr 5, 2001.
• [2] Pilarczyk J.: Spawalnictwo w trzecim tysiącleciu. Przegląd Spawalnictwa, nr 1, 2000.
• [3] Matczak W., Gromiec J. P.: Zasady oceny narażenia zawodowego spawaczy. Instytut Medycyny Pracy, Łódź, 2003.
• [4] Machaczek S., Matusiak J.: Katalog charakterystyk materiałów spawalniczych pod względem emisji zanieczyszczeń. Instytut Spawalnictwa, Gliwice, 1999.
• [5] Matczak W., Gromiec J. P.: Problemy związane z higieniczną oceną warunków pracy spawaczy - analiza szkodliwości chemicznych. Med. Pr., nr 5, 2000.
• [6] International Agency for Research on Cancer: Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans; Vol. 49: Chromium, Nickel and Welding, IARC, Lyon, 1990.
• [7] Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 29 listopada 2002 roku w sprawie najwyższych dopuszczalnych stężeń czynników szkodliwych dla zdrowia w środowisku pracy (DzUst. nr 217 poz. 1833 z późniejszymi zmianami).
• [8] Matczak W., Gromiec J. P.: Evaluation of exposure to toxic metals released in the process of aluminum welding. Appl. Ccup. Environ. Hyg. 2002; 17.
• [9] Matczak W.: Ocena narażenia zawodowego spawaczy miedzi. Med. Pr., nr 1, 2000.
• [10] Matczak W.: Ocena narażenia spawaczy na zanieczyszczenia wydzielające się w procesach spawania. Biuletyn Instytutu Spawalnictwa nr 5, 1998.
• [11] Matczak W., Chmielnicka J.: Relation between various chromium compounds and some other elements in fumes from manual metal arc stainless steel welding, Br. J. Ind. Med. 50, 1993.
• [12] Matczak W., Przybylska-Stanisławska M.: Oznaczanie dymów i ich składników powstających podczas spawania drutami proszkowymi. Med. Pr., nr 6, 2004.
• [13] Matczak W., Gromiec J. P.: Narażenie zawodowe na gazy wydzielające się w procesach spawania stali nisko- i wysokostopowych. Med. Pr., nr 6, 2001.