Średniowieczne zamki ziemi przemyskiej i sanockiej

• Autorzy: Proksa M.

Warianty tytułu

EN

The medieval castels of the districts of Przemyśl and Sanok

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pierwsze zamki pojawiły się na tym terenie w połowie XIV wieku, a ich koniec przypada na wiek XVI (pojawienie się nowego systemu obronnego basztowo-bastejowego). Wiązać je można z trzema grupami inwestorów: królem, grupą rycerską, później magnacko-szlachecką, wreszcie duchowieństwem. Do hierarchów łacińskich należały siedziby w Królikowej, Brzozowie, Krośnie i Radymnie, zaś biskupi ob. wschodniego mieszkali w swoich rezydencjach w Straszewicach, Walawie i Wielunicach. Król w ziemi przemyskiej i sanockiej zbudował zamki murowane w Przemyślu, Sanoku i Uryczu (zamek Tustań), zaś drewniane w Drohobyczu, Medyce i Mościskach. Do obiektów prywatnych powstałych w średniowieczu na omawianym terenie zaliczyć można siedziby w Bolestraszycach, Dynowie, Gorliczynie, Hoczwi, Jarosławiu, Lesku, Łańcucie, Odrzykoniu, Podhorodcach, Rogach, Rzeszowie, Rymanowie, Samborze, Sobieniu, Stubnie i Zboiskach. Niektóre z nich początkowo drewniane, zostały zamienione z czasem na rezydencje murowane. Miały one różną skalę założeń, a zależała ona od potrzeb i zamożności fundatora. W wiekach XVI i XVII część z nich została zamieniona na rezydencje manierystyczne, część uległa zniszczeniu lub została wykorzystana w innych obiektach. Postulat dalszych badań nad tym zagadnieniem wydaje się oczywisty.

EN

The first castles appeared on the discussed territory in the middle of the 14th century, and their end happens in the 16th century (the appearance of the new defensive system with turrets and round bastions). They may be connected with three groups of foundators: the king, chivalry (then magnats and noblemen), as well as the clergy. The seats in Królikowa, Brzozów, Krosno and Radymno belonged to roman-catholic hierarchs, whereas greek-catholic bishops lived in their residences in Straszewice, Walawa and Wielunice. Six castles in the districts of Przemyśl and Sanok were builded by the king: the stone foundations in Przemyśl, Sanok and Urycz, the woodden castles in Drohobycz, Medyka and Mościska. The seats in Bolestraszyce, Dynów, Gorliczyna, Hoczew, Jarosław, Lesko, Łańcut, Odrzykon, Podhorodce, Rogi, Rzeszów, Rymanów, Sambor, Sobień, Stubno and Zboiska may be included into the group of private castles, which were created in the middle ages on the discussed territory. Some of them, firstly made of wood, with time were changed into the stone residences. The scale of that foundations was different and depended on the needs and riches of their foundators. In the 16th and 17th centuries some of them were changed into manneristic residences, others were destroyed or used in new buildings. The postulate of further research on this problem seems to be obvious.

Słowa kluczowe

PL

zamek średniowieczny; ziemia przemyska; ziemia sanocka; architektura

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Zeszyty Naukowe Politechniki Rzeszowskiej. Budownictwo i Inżynieria Środowiska
• Rocznik: 2007
• Tom: z. 44 [242]
• Strony: 49--68
• Opis fizyczny: il.

Twórcy

autor

Proksa M.

• Politechnika Rzeszowska