Obróbka cieplna w procesie lutowania próżniowego kół wirnikowych ze stali martenzytycznych

• Autorzy: Bielanik J. , Żukowski J.

Warianty tytułu

EN

The heat treatment procedures in vacuum brazing process of compressor impellers made of martensitic steels

• Konferencja: 2. Międzynarodowa Naukowo-Techniczna Konferencja Spawalnicza Postęp w Technologiach Lutowania, Wrocław 2007
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono operacje obróbki cieplnej, jakie stosowano w procesie lutowania próżniowego kół wirnikowych sprężarek, wywarzanych ze stall martenzytycznych typu 14-5 PH, 17-4 PH i 13-4. Podczas grzania i chłodzenia stali martenzytycznych w określonych temperaturach zachodzą przemiany fazowe, wywołujące zmiany objętościowe materiału. Znajomość temperatur przemian oraz składu fazowego materiału stanowi podstawę do opracowania operacji i zabiegów cieplnych w procesie wytwarzania części maszyn z zastosowaniem technologii lutowania próżniowego. Pozytywny wynik operacji lutowania w temperaturze ok. 1050°C, uwarunkowany jest zachowaniem pomiędzy spajanymi elementami szczelin o wymiarach od 25 do 175 mikrom. Celem badań było wyznaczenie temperatury przemian: (alfa-gamma)p', (alfa-gamma)k', Ms, i Mt, zachodzących podczas nagrzewania i chłodzenia stali martenzytycznych oraz określenie wpływu parametrów obróbki cieplnej na ich skład fazowy i właściwości wytrzymałościowe. Stosowane w procesie lutowania próżniowego operacje obróbki cieplnej zostały pozytywnie zweryfikowane podczas licznych zastosowań przemysłowych w latach 1994-2007.

EN

Discussed was the heat treatment procedure used in vacuum brazing process of compressor impellers produced from martensitic steels, type 14-5 PH, 17-4 PH and 13-4. During the heating and cooling of martensitic steel in specified temperatures appear phase changes which create changes in material size. The knowledge of transformation temperature and phase material composition is a base to heat treatment planning in machine parts manufacturing process with technology of vacuous brazing application. Positive results of brazing process at 1050°C is determined by upholding a gap of 25 up to 175 microm. between brazed parts. The aim of testing was to determine transformation temperature (alfa-gamma)p', (alfa-gamma)k', Ms' i Mt during heating and cooling of martensitic steels and to define heat treatment parameters influence on their phase composition and strength properties. Heat treatment procedure was positively confirmed by numerous industrial appllcations in period of 1994-2007.

Słowa kluczowe

PL

obróbka cieplna; lutowanie próżniowe; koło wirnikowe; stal martenzytyczna

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Mechaników Polskich
• Czasopismo: Przegląd Spawalnictwa
• Rocznik: 2007
• Tom: R. 79, nr 9
• Strony: 82--88
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., il.

Twórcy

autor

Bielanik J.

autor

Żukowski J.

• Politechnika Warszawska w Płocku

Bibliografia

• [1] Berezina P.: Martensitische Cr-Ni stahle mit niedrigen C-Gehalt, Harterei Tech. Mitt. 32/1983, Nr 5.
• [2] Łataś Z.: Nowoczesne Technologie Obróbki Cieplnej, z. 6, pkt 3.4. Beztopnikowe lutowanie w próżni, Warszawa, 1979.
• [3] Jacobs D.: Turbo-Compressors Structural Design, Manufacturing and Quality Control, Borsing GmBH, Berlin.
• [4] Nowacki J., Lewandowski R., Bartczak A., Kryłłowicz Wł.: Scientific Problems of Vacuum Brazing of Centrifugal Compressor Impellers, The 4th European Conference on Advanced Materials and Processes - EUROMAT 95.
• [5] Kopeć J.: Procesy lutowania twardego w piecu próżniowym w WSK- Rzeszów, Seminarium „Obróbka cieplna", SECO/WARWICK -Świebodzin, 1998.
• [6] Bielanik J.: Analiza wpływu przemian fazowych na zmiany objętościowe wybranych stali martenzytycznych, Sprawozdanie z pracy badawczej 503G/7703/2305/001, PW 2001.
• [7] Bielanik J.: Opracowanie i wdrożenie w P.P.P. TURBOTECH - Płock procesów cieplnych dla technologii lutowania próżniowego kół wirnikowych ze stali OH14N5MCuNb, 1999.
• [8] Bielanik J., Piotrkowski J.: Opracowanie i wdrożenie w P.P.P. TURBOTECH - Płock procesów cieplnych dla technologii lutowania próżniowego stopem BAu-4 kół wirnikowych ze stali 13-4, 2001.
• [9] Bieianik J., Żukowski J.: Wytwarzanie części maszyn z zastosowaniem technologii lutowania próżniowego; VII seminarium naukowo-techniczne „Badania materiałowe na potrzeby elektrowni i przemysłu energetycznego", Zakopane, 2000.
• [10] Bieianik J., Żukowski J., Piotrkowski J.: Opracowanie i wdrożenie procesów cieplnych kół wirnikowych sprężarki, wytwarzanych ze stali 17-4 z zastosowaniem technologii lutowania twardego w piecu próżniowym, Płock, 2004.