Oznaczanie i ocena składu fazowego podstawowych cementów powszechnego użytku

• Autorzy: Krzywobłocka-Laurów R. , Siemaszko-Lotkowska D.

Warianty tytułu

EN

Determination and estimation of phase composition of basic common used cements

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zapewnienie odpowiedniej jakości wyrobom produkowanym z cementu wymaga znajomości jego składu fazowego, gdyż wyniki badań normowych cementu często nie pozwalają na jednoznaczne wnioskowanie o jego składzie, a tym samym o jakości. Szczególnie w okresie, w którym wprowadzono nowe rodzaje cementów, często o znacznej ilości różnych dodatków, takich jak żużel wielkopiecowy, popiół lotny, mączka wapienna itp., znajomość rzeczywistego składu fazowego cementu jest bardzo przydatna, aby móc to spoiwo odpowiednio zastosować. Z tego względu jest celowe opracowywanie i rozwijanie metod badawczych, które umożliwiają stosunkowo szybkie i jednoznaczne oznaczenie składu fazowego cementu, a przede wszystkim rodzaju zastosowanego dodatku. Obecnie najczęściej stosowanym dodatkiem jest żużel wielkopiecowy i popiół lotny. Opisano metodykę oznaczania i oceny składu fazowego cementów oraz szacowania zawartości żużla wielkopiecowego i popiołu lotnego w cementach powszechnego użytku przy zastosowaniu metod instrumentalnych: rentgenowskiej analizy dyfrakcyjnej, termicznej analizy różnicowej i analizy w skaningowym mikroskopie elektronowym.

EN

For ensuring the appropriate quality of products incorporating cement, the knowledge of cement phase composition is required. The results of standard tests often do not allow for definitive conclusions concerning cement phase composition and thus cement quality. In recent years, the new types of cements containing significant amounts of different additives such as: blastfurnace slag (S), fly ash (V - siliceous, W - calcareous), powdered limestone (L), silica fume (D) etc. were introduced to the market. Therefore the knowledge of real cement phase composition is very useful for proper application of cement binder. For this reason, there is advisable to develop the test methods, allowing for relative quick and accurate determination of phase composition and type of used additives. Recently the blasfurnace slag and fly ash are the most frequently used additives. Methods for determination and estimation of cements phase composition and content of slag and fly ash are presented in this paper. Instrumental methods such as: X-ray diffractometry (XRD), thermal differential analysis (DTG, DTA and TG) and scanning electron microscope analysis (SEM), were presented.

Słowa kluczowe

PL

cement; skład fazowy; oznaczanie; ocena; dodatek; żużel wielkopiecowy; popiół lotny; analiza dyfrakcyjna; analiza termiczna; mikroskopia skaningowa; metoda badań; cement popiołowy; cement hutniczy; cement żużlowy

• Wydawca: Instytut Techniki Budowlanej
• Czasopismo: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
• Rocznik: 2006
• Tom: R. 35, nr 3
• Strony: 17--43
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., il.

Twórcy

autor

Krzywobłocka-Laurów R.

autor

Siemaszko-Lotkowska D.

• Instytut Techniki Budowlanej, 00-611 Warszawa, ul. Filtrowa 1

Bibliografia

• [1] Jarmontowicz A.: Wyznaczanie współczynników osłabienia stosowanych w rentgenowskiej analizie jakościowej cementów portlandzkich. Cement Wapno Gips, 12, 1987, s. 276-277
• [2] Jarmontowicz A., Krzywobłocka-Laurów R: Skład mineralogiczny cementów portlandzkich marki 35 bez i z dodatkami, Materiały Konferencji Naukowo-Technicznej „Instytut Techniki Budowlanej wobec aktualnych zadań budownictwa", Warszawa 1988, s. 222—234
• [3] Jarmontowicz A.: Możliwość stwierdzenia dodatków popiołów lotnych i żużli wielkopiecowych w cementach portlandzkich 35 metodą rentgenograficzną. Arch. Inż. Ląd. 1988, t. 34, z. 2, s. 235-242
• [4] Krzywobłocka-Laurów R: Rentgenowska analiza dyfrakcyjna cementu. Zagadnienia Materiałowe w Inżynierii Lądowej. MAT-BUD 2000. 3. Konf. Nauk.-Tech. Kraków-Mogilany, 28-30.06.2000 Kraków, Wyd. Inż. Ląd. Polit. Krak., Kraków 2000, s. 192-199
• [5] Jarmontowicz A., Krzywobłocka-Laurów R: Instrukcja ITB nr 322 Oznaczanie zawartości glinianu trójwapniowego w cementach portlandzkich 35 metodą rentgenograficzną. ITB, Warszawa 1991
• [6] Krzywobłocka-Laurów R: Instrukcja ITB nr 370 Oznaczanie składu fazowego cementów powszechnego użytku CEM l. ITB, Warszawa 2002
• [7] Krzywobłocka-Laurów R., Siemaszko-Lotkowska D.: Instrukcja ITB nr 419 Oznaczanie składu fazowego cementów powszechnego użytku, Warszawa 2006 (w druku)
• [8] ASTM 1365-98 Standard Test Methods for the Quantitative XRD of Certain Phases of Portland Cement Clinkers: tricalcium aluminate, ferrite and periclase
• [9] Krzywobłocka-Laurów R.: Estimation of Quality of Cement CEM l on the Basis of Phase Composition. Mat. US-Poland Workshop on Diagnostics of Concrete Materials and Structures for Infrastructure Facilities, Warszawa 17-18.05.2004, s. 77-81
• [10] Metodyka kompleksowych badań laboratoryjnych betonów lekkich; praca zbiorowa pod redakcją naukową A. Jarmontowicz. ITB, Warszawa 1983
• [11] Przemysł cementowy w Polsce. Informator 2005, Stowarzyszenie Producentów Cementu i Wapna, Kraków 2005, s. 6-11 oraz dodatkowe informacje uzyskane w Biurze SPCiW
• [12] Taylor H. F. W.: Cement Chemistry. Wyd. Thomas Telford, London 1997
• [13] Lea's Chemistry of Cement and Concrete, pod red. P. C. Helwetta. Wyd. ARNOLD, London - Sydney - Auckland 1998
• [14] Kurdowski W.: Chemia cementu. PWN, Warszawa 1991
• [15] Goswami G., Panigrahy P. K., Panda J. D.: Estimation of blastfurnace slag in blended cement by X-ray diffractometry. Advances in Cement Research, 1996,8, No. 30, 67-71
• [16] Krzywobłocka-Laurów R, Siemaszko-Lotkowska D.: Opracowanie kompleksowej metody oceny składu fazowego cementów powszechnego użytku; praca badawcza ITB nr 1.1.2.41 (NB-57/04), 2004, maszynopis, biblioteka ITB
• [17] Powder Diffraction File. JCPDS - Joint Committee on Powder Diffraction Standards, International Centre for Diffraction Data. USA, 1977
• [18] Wiewióra A.: Metodyczne podstawy rentgenowskiej, ilościowej analizy minerałów. Konf. Nauk.-Techn. „Rola badań laboratoryjnych w poszukiwaniu złóż ropy naftowej i gazu ziemnego", Serock 1982, s. 66
• [19] Neubauer J., Pollman H., Meyer H.: Quantitative X-ray Analysis of OPC Clinkier by Rietveld Refinement. Mat. X Kongresu Chemii Cementu, Szwecja 1997
• [20] Stutzman P. E.: Guide for X-Ray Powder Diffraction Analysis of Portland Cement and Clinker. U.S. Department of Commerce, Gaithersburg 1996
• [21] MacKenzie R. C.: Differential Termal Analysis. Vol. 1 i 2, Ac. Press, London a. N. York 1970
• [22] PN-EN 196-2: 31 sierpień 2005 (U): Metody badania cementu. Część 2: Analiza chemiczna cementu, p. 7: Oznaczanie straty przy prażeniu
• [23] Krzywobłocka-Laurów R.: Określenie składu fazowego żużli stosowanych jako dodatek do cementu portlandzkiego; praca badawcza ITB nr NM-29,1987, maszynopis, biblioteka ITB
• [24] Krzywobłocka-Laurów R.: Określenie składu fazowego składników krystalicznych popiołów z węgli kamiennych; praca badawcza ITB nr NM-27, maszynopis, biblioteka ITB
• [25] Helmuth R.: Fly Ash in Cement and Concrete. PCA, USA, 1987