Wykorzystanie analizy specjacyjnej w badaniu biodostępności metali w osadzie dennym Zbiornika Rybnickiego

• Autorzy: Loska K. , Wiechuła D. , Pęciak G.

Warianty tytułu

EN

Speciation in the investigation of metals biovailability in bottom sediments in the Rybnik Reservoir

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Analiza specjacyjna pozwala na wyodrębnienie i zmierzenie zawartości form występowania metalu w danym elemencie środowiska. W odróżnieniu od pomiaru całkowitej zawartości pozwala uzyskać informację o biodostępności metali dla organizmów żywych. Badanie form występowania metali znalazło największe zastosowanie w analizie gleby oraz wody i osadów dennych. W osadzie dennym Zbiornika Rybnickiego największą biodostępnością charakteryzowały się metale najbardziej toksyczne - nikiel, ołów i kadm.

EN

Speciation analysis enables differentiation and quantification of the content of metal forms in a given environmental medium. Unlike the quantification of the total metal content, it helps obtain information about the bioavailability of metals to living organisms. The examination of occurrence of metal forms has been widely carried out in the analysis of soil, water and bottom sediments. In the bottom sediment of Rybnik Reservoir the highest bioavailability was characteristic of the most toxic metals - nickel, lead and cadmium.

Słowa kluczowe

PL

badanie biodostępności; biodostępność metali; analiza specjacyjna; osad denny; Zbiornik Rybnicki

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2003
• Tom: R. 7, nr 2
• Strony: 69--74
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il.

Twórcy

autor

Loska K.

• Politechnika Śląska, Instytut Inżynierii Wody i Ścieków

autor

Wiechuła D.

• Katedra i Zakład Toksykologii Śląskiej Akademii Medycznej

autor

Pęciak G.

• Hydrosan, Gliwice

Bibliografia

• [1] Templeton D.M., Ariese F., Cornlis R., Danielsson L-G., Muntau H., van Leeuwen H.P., Łobiński R.: Guidelines for terms related to chemical speciation and fractionation of elements. Definitions, structural aspects. and metodological approaches (IUPAC Recommendations 2000). Pure Apll. Chem.. 72. 8.1453-2570, 2000.
• [2] Ure A.M.. Quevauviller Ph., Muntau H., Griepnik B.: Speciation of heavy metals in soils and sediments. An account of thc improvement and harmonization of extraction techniques undertaken under auspices of the BCR of the Commission of the European Communities, Intern. J. Environ. Anul. Chem.. 51, 135-151, 1993.
• [3] Del Castilho P.: Ammonium Acetate Extaction for Soil Heavy Metals Speciation: Model Aided Soil Test Interpretation. Intern. J. Environ. Anal. Chem., 51, 59.65. 1983.
• [4] Sillen LG.: The physical chemistry of seawater. W: Ocennography. Red.: Sears M.. Am. Assoc Adv. Sci. Washington. D.C., 549-581. 1961.
• [5] Bolton KA.. Evans LJ: Elemental Composition and Speciation of Some Landfill Leachates with Particular Reference to Cadmium. Water Air Soil Palut., 61. 43-53.1991.
• [6] Tumer D.R., Whitfield M., Dickinson A.G.: The equilibrum speciation of dissolved components in freshwater and seawater at 25°C and 1 atm pressure. Geochim. Cosmochim. Acta, 45, 855-881. 1981.
• [7] Ure A.M., Davidson C.M., Thomas R.P.: Single and sequential extraction schemes for trace metal speciation in soil and sediment. Techniques and Instrumentation in Analytical Chemistry,17. 505.523, 1995.
• [8] Kerstein M., Förstner U.: Speciation of trace metals in sediments and combustion waste. W: Chemical Speciation in Natural Systems. Red.: Ure A., Davidson Ch., Chapman &t Hall, London, 234-275, 1995.
• [9] Presley B.J., Kolodny Y., Nissenbaum A., Kaplan I.R.: Early diagenesis in a reducing fjord, Saanich Inlet, British Columbia - II. Trace element distribution in in intersitial water and sediment. Geochim. Cosmochim. Acta, 36, 1073-1090, 1972.
• [10] Tessier A.. Campbell P.G.C., Bisson M.: Sequential Extraction Procedure for the Separation of Particulate Trace Metals. Anal. Chem., 51. 7. 844-851. 1979.
• [11] Salomons W., Förstner U.: Trace metals analysis on polluted sediments. Part II: Evaluation of environmental impact. Environ. Technol. Lett., 1. 506-517. 1980.
• [12] Clevenger T.E.: Use of sequential extraction to evaluate the heavy metals in mining wastes. Waler Air Soli Pollut., 50. 241-254.1990.
• [13] Rudd T., Lake D.L. Makrotra J., Sterritt R.M., Kirk P.W.W., Campbell J.A., Lester J.N.: Characterisation of Metal Forms in Sewage Sludge by Chamical Extraction and Progressive Acidification. Sci. Total Environ., 74, 149-175. 1988.
• [14] Żyrnicki W., Borkowska-Burnecka J.: Analiza pierwiastków śladowych w próbkach biologicznych. Wiad. Chem., 51, 681-685. 1997.
• [15] Szpunar-Łobińska J., Witte C., Łobiński R., Adams F.C.: Separation techniques in speciation analysis for organometallic species. Fresenius J. Anal. Chem., 351, 4/5, 351-377. 1995.
• [16] Cygański A.: Metody elektroanalityczne. WNT. Warszawa, 1995.
• [17] Freiser H.: Jon-Selective Electrodes in Analitical Chemistry, Plenum Press N. Y., 1980.
• [18] IHulanicki A.: Analiza spccjacyjna próbek biologicznych. Wiad. Chem., 51, 189-201, 1995.
• [19] Loska K., Cebula J.. Pelczar J., Wiechuła D., Kwapuliński J.: Use of enrichment. and contamination factors together with geoaccumulation indexes to evaluate the content of Cd, Cu. and Ni in the Rybnik Water Reservoir in Poland. Water Air Soil Pollut., 93. 347-365. 1997.