Badania promieniotwórczości naturalnej surowców i materiałów budowlanych - komentarz do Instrukcji ITB 234/2003

• Autorzy: Brunarski L. , Krawczyk M.

Warianty tytułu

EN

Natural radioactivity testing of raw materials and building materials - commentary to ITB Instruction 234/2003

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Omówiono zmiany formalne i merytoryczne wprowadzone do znowelizowanej Instrukcji ITB 234, zgodne z nowymi wymaganiami. Zmiany formalne instrukcji polegają na rozszerzeniu jej przedmiotu na wyroby przeznaczone do wszelkich obiektów budowlanych, a nie tylko do budynków mieszkalnych, jak było dotychczas, oraz na nieobligatoryjnym traktowaniu rekomendowanych procedur badawczych i ocen. Zmiany merytoryczne dotyczą definicji i ograniczeń stężeń naturalnych pierwiastków promieniotwórczych, metodyki obliczania wyników pomiarów i ich niepewności, kryteriów zgodności wyników badań z wymaganiami oraz oceny partii wyrobów budowlanych. Artykuł zawiera podstawy naukowe wprowadzonych zmian oraz komentarze przedstawiające ich genezę i ocenę krytyczną. Ponadto podano w nim szereg wskazań praktycznych z przykładami, dotyczących interpretacji zaleceń instrukcji. Wykazano, że stosowane procedury badawcze i oceny wyrobów budowlanych, których podstawą są przyjęte graniczne wartości wskaźników aktywności zapewniają spełnienie wymagań ograniczających efektywną dawkę roczną promieniowania gammma zgodnie z dyrektywą UE, jak również nieprzekroczenie określonej w przepisach dopuszczalnej średniej rocznej wartości stężenia radonu w powietrzu pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi.

EN

Instruction 234 has been altered in complience with the new requirements in regard to the concentrations of the natural radioactive elements contained in building materials. Formal changes extend the subject on building products used not only for housing but also for other kind of construction works and consider the recommended procedures and assessments as voluntary. As for the merits, changes concerning definitions, natural activity concentration limits, methods of calculations of the measurement results and their uncertainties, conformity criteria of test results with the requirements and the quality assessment of a lot of building products, are discussed in the paper. Comments to the origin and research basis of the changes introduced are also presented. A range of practical guidance and interpretation examples are given as well. It has been shown, that the applied testing procedures and assessments of building products, based on the new limit values of the activity indices, assure the compliance with the requirements limiting the effective yearly gamma radiation dose in accordance to the EU Directive and assure also that the mean yearly indoor radon concentration will not exceed the allowed value.

Słowa kluczowe

PL

materiał budowlany; surowiec; Instrukcja ITB 234/2003; promieniotwórczość naturalna; radon; stężenie; aparatura; kalibracja; metoda obliczeń

• Wydawca: Instytut Techniki Budowlanej
• Czasopismo: Prace Instytutu Techniki Budowlanej
• Rocznik: 2003
• Tom: R. 32, nr 4
• Strony: 49--71
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., tab.

Twórcy

autor

Brunarski L.

• Instytut Techniki Budowlanej, 00-611 Warszawa, ul. Filtrowa 1

autor

Krawczyk M.

• Instytut Techniki Budowlanej, 00-611 Warszawa, ul. Filtrowa 1

Bibliografia

• [1] Brunarski L. i in.: Instrukcja ITB 234 Badania promieniotwórczości naturalnej surowców i materiałów budowlanych. ITB Warszawa 2003
• [2] Brunarski L. i in.: Instrukcja ITB 234 Wytyczne badania promieniotwórczości naturalnej surowców i materiałów budowlanych. ITB Warszawa 1995
• [3] Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane (tekst jednolity; DzU z 2000 r. nr 106 poz. 1126; późniejsze zmiany: nr 109 poz. 1157, z 2001 r. nr 100 poz. 1085, nr 110 poz. 1190 i nr 129 poz. 1439 oraz z 2003 r. nr 80 poz. 718)
• [4] Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (DzU z 2002 r. nr 75 poz. 690)
• [5] Rozporządzenie Ministra infrastruktury z dnia 12 września 2002 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wprowadzenia obowiązku stosowania niektórych Polskich Norm dla budownictwa (DzU z 2002 r., nr 156 poz. 1304)
• [6] Ustawa z dnia 29 listopada 2000 r. Prawo atomowe (DzU z 2001 r. nr 3 poz. 18, nr 100 poz. 1085, nr 154 poz. 1800 oraz z 2002 r. nr 74 poz. 676 i nr 135 poz. 1145)
• [7] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 3 grudnia 2002 r. w sprawie wymagań dotyczących zawartości naturalnych izotopów promieniotwórczych w surowcach i materiałach stosowanych w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi i inwentarza żywego, a także w odpadach przemysłowych stosowanych w budownictwie, oraz kontroli zawartości tych izotopów (DzU z 19 grudnia 2002 r., nr 220 poz. 1850)
• [8] Ustawa z dnia 3 kwietnia 1993 r. o badaniach i certyfikacji (DzU z 1993 r., nr 55 poz. 250, zmiany z 1994 r.: nr 27 poz. 96, z 1997 r.: nr 104 poz. 661, nr 121 poz. 770 oraz z 1999 r. nr 70 poz. 776)
• [9] Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. (DzU z 2002 r., nr 166 poz. 1360) o systemie oceny zgodności
• [10] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 21 stycznia 2003 r. (DzU z 2003 r., nr 28 poz. 239) zmieniające rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 18 marca 1997 r, w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług PKWiU (DzU z 1997 r., nr 42 poz. 264)
• [11] Jagielak J., Biernacka M. i in.: Radiation Atlas of Poland. Warszawa 1998
• [12] Radiation Protection 112 - Radiological protection principles concerning the natural radioactivity of building materials, European Commission 1999
• [13] Biernacka M., Brunarski L. i in.: Badania radioaktywności naturalnej materiałów budowlanych. Problemy Techniki Medycznej, 3-4, 1982, ss. 185-202
• [14] Musiałowicz T.: Narażenie na promieniowanie naturalne w dyrektywie UE oraz w polskim Prawie atomowym. Biuletyn informacyjny PAA, 4 (44), 2000, ss. 42-48
• [15] Henschke J., Biernacka M. i in.: Narażenie na promieniowanie jonizujące w Polsce - ocena za 2001 rok. Raporty ICHTJ, seria A, nr 2/2002, ss. 439-444
• [16] Dyrektywa Rady UE 96/29 EUROATOM z dnia 13 maja 1996 r. ustalająca podstawowe normy bezpieczeństwa dotyczące ochrony zdrowia przed promieniowaniem jonizującym pracowników i ogółu ludności
• [17] Zarządzenie Prezesa PAA z dnia 7 lipca 1995 r. zmieniające zarządzenie w sprawie dawek granicznych promieniowania jonizującego i wskaźników pochodnych określających zagrożenie promieniowaniem jonizującym (MP z 1995 r., nr 35 poz. 419)
• [18] Dohojda M.: Wpływ zawartości naturalnych pierwiastków promieniotwórczych w materiałach budowlanych i gruncie na poziom stężenia radonu w pomieszczeniu zamkniętym. Rozprawa doktorska ITB, Warszawa 2003, maszyn., biblioteka ITB
• [19] Nazaroff W. W., Nero A. V.: Radon and its decay products in indoor air. J. Wiley & Sons New York 1988
• [20] Łaś M., Zapotoczna-Sytek G.: Beton komórkowy, ekonomiczny i zdrowy materiał do budowy domów. Materiały z II Konferencji Naukowo-Technicznej „Budownictwo ogólne", Bydgoszcz - Wenecja 2001
• [21] Radiation Protection-V International Symposium on the Natural Radiation Environment, Commission of the European Communities 1993
• [22] Plewa M., Plewa S.: Radon w środowisku naturalnym i jego migracja do budynków mieszkalnych. Wyd. Oddziału PAN, Kraków 1999
• [23] Radiation Protection 96-Enhanced radioactivity of building materials. European Commission 1997
• [24] Naturally Occuring Radioactivity in the Nordic Countries-Recommendations, 2000
• [25] The radioactivity of construction materials, fuel peat and peat ash. Finnish Centre for Radiation and Nuclear Safety. Helsinki 1993