Przerost potrzeb i konieczność ich ograniczania w sytuacji kryzysu ekologicznego

• Autorzy: Marek-Bieniarz A.

Warianty tytułu

EN

Overgrowth of needs and the necessity to reduce them in the situation of ecological crisis

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W szerokim wachlarzu ludzkich potrzeb, poza takimi, bez których istnienia nie sposób było by sobie wyobrazić człowieka, znajdują się takie, których zaspokajanie przyczynia się do pogłębienia kryzysu ekologicznego. Współcześnie obserwuje się przerost potrzeb związanych z preferowanym przez zachodnie społeczeństwa konsumpcyjnym stylem życia, co ma swoje źródło w kryzysie aksjologicznym, wyrażającym się między innymi sytuowaniem na samym szczycie uznawanej hierarchii wartości, wartości materialnych. Do najbardziej uciążliwych dla przyrody i w istotny sposób zwiększających ryzyko ekologiczne, którego poczucie także wydaje się, że rośnie należą potrzeby: osiągnięcia jak największego zysku, coraz większej konsumpcji, gromadzenia i zdobywania dóbr, ciągłego ułatwiania i usprawniania swojej egzystencji, posiadania władzy i prestiżu, dokonywania zmian bez względu na ich koszty, zwiększania zasięgu własnej dominacji. Kluczem do powstawania wspomnianego ryzyka jest jednak przemożna potrzeba zaspokajania powyższych potrzeb, które można uznać za sztuczne. Umiejętność ich ograniczania wobec aktualnego stanu biosfery wydaje się być konieczna. Wynikać zaś powinna z elementarnego poczucia odpowiedzialności za obecny i przyszły los człowieka, jako jednego z elementów środowiska przyrodniczego.

EN

Among the broad variety of human demands, beside those without which humans could not exist, there are also needs which satisfying facilitates deepening of ecological crisis. Currently, an overgrowth of needs has been observed which is related to the consumptive life style preferred by western societies. Consumptive life has its origin in the axiologic crisis and expresses itself by placing material values on the top of the hierarchy of values. Despite the fact that environmental awareness seems to increase, the following needs are the most burdensome for the nature and thus pose the most serious risk to the environment: achieving maximum profit, increasing consumption, gaining and accumulating goods, continuous improving and making somebody's existence easier, gaining authority and prestige, making changes regardless of their costs, increasing the range of somebody's domination. The key element of the mentioned risk is however the demand to satisfy higher needs which could be regarded as artificial. In the current state of the biosphere, capability to reduce them seems the most desired. It should result from an elementary feeling of responsibility for the present and future fate of man - one of the elements of the natural environment.

Słowa kluczowe

PL

kryzys ekologiczny; ekologia; człowiek

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2002
• Tom: R. 6, nr 1
• Strony: 36--38
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz.

Twórcy

autor

Marek-Bieniarz A.

• WSP, Częstochowa