Gospodarka surowcami gipsowymi w Polsce. Krajowa baza naturalnych i syntetycznych surowców siarczanowych

• Autorzy: Galos K. , Szlugaj J. , Wyszomirski P.

Warianty tytułu

EN

Home base of natural and synthetic sulphate raw materials

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W końcu lat osiemdziesiątych, kiedy produkcja surowców siarczanowych była zdominowana przez Zakłady Przemysłu Gipsowego "Dolina Nidy", dostarczające kamień gipsowy, a drugim producentem była Kopalnia Anhydrytu "Nowy Ląd" dostarczająca anhydryt i biały gips, zaczęła zachodzić na krajowym rynku surowców siarczanowych zasadnicza zmiana, związana z rozpoczęciem wytwarzania w kilku elektrowniach gipsu z odsiarczania spalin. Całkowita produkcja surowców gipsowych z 800 tys. ton rocznie na początku lat dziewięćdziesiątych wzrosła do prawie 2,4 mln ton w roku 2000, a udział naturalnego gipsu i anhydrytu w całkowitej podaży surowców siarczanowych spadł w roku 2000 do 54% w stosunku do roku 1993. Przedstawiono stan obecny i prognozy zużycia gipsu naturalnego, anhydrytu i gipsu z odsiarczania spalin i zmiany w strukturze zużycia surowców siarczanowych w Polsce, głównie w przemyśle cementowym, przemyśle spoiw i suchych mieszanek gipsowych i przemyśle płyt gipsowo-kartonowych, w którym w związku ze wzrostem produkcji płyt zużycie surowców siarczanowych (naturalnych i syntetycznych) wzrosło dziewięciokrotnie, a udział w całkowitym zużyciu wzrósł z 4% do 42%.

EN

The home sulphate raw materials base - both natural (gypses and anhydrites) and synthetic (desulphogypsum) is presented. The characteristic of the deposits of sulphate raw materials (Nidian syncline, Subcarpathian depression, North-Sudetic syncline, Cuiavian-Pomeranian ridge) is given and the sources of synthetic sulphate raw materials is discussed. Recently numerous flue gases desulphurization stations have been put in motion, in this in some power plants the installations working by wet lime method with the desulphogypsum as final product of the process (Bełchatów, Jaworzno III, Opole, Konin, Połaniec, Łaziska, Kozienice, Dolna Odra). An another big, secondary source of gypsum are phosphogypses, being the waste originating in the manufacturing process of phosphoric acid by wet extraction method of phosphorites and apatites, produced in Chemical Works POLICE, Phosphoric Fertilizers Works FOSFORY Gdańsk and Chemical Works WIZÓW, stored on the dumps in these plants.

Słowa kluczowe

PL

gips; surowiec gipsowy; gospodarka; Polska; zastosowanie; produkcja; surowiec siarczanowy syntetyczny

• Wydawca: Fundacja Cement, Wapno, Beton
• Czasopismo: Cement Wapno Beton
• Rocznik: 2002
• Tom: R. 7/69, nr 4
• Strony: 163--166
• Opis fizyczny: Bibliogr. 6 poz., il., tab.

Twórcy

autor

Galos K.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków
• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Kraków

autor

Szlugaj J.

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków

autor

Wyszomirski P.

• Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Kraków

Bibliografia

• 1. A. Burkowicz, K. Galos, J. Kamyk, E. Lewicka, T. Smakowski, J. Szlugaj, Minerals Yearbook of Poland 1995-1999. Wyd. Pracownia Polityki Surowcowej, Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN, Kraków 2001.
• 2. K. Galas, J. Szlugaj, Supply and demand of gypsum raw materials in Poland. Gosp. Sur. Min. 17, z. 4, 5 (2001).
• 3. W. Roszczynialski, M. Gawlicki, Kierunki zagospodarowania produktów odsiarczania spalin. VII Konf. "Aktualia i Perspektywy Gospodarki Surowcami Mineralnymi", Polanica Zdrój 1997, Mat. Konf. 10-1.
• 4. M. Gawlicki, W. Roszczynialski, Zmiany w technikach spalania paliw i odsiarczania a wykorzystanie odpadów elektrownianych w przemyśle materiałów wiążących. Ceramika, 66, 393 (2001).
• 5. W. Brylicki, A. Łagosz, Odpady z fluidalnego spalania paliw jako surowce hydrauliczno-pucolanowe do produkcji spoiw mineralnych. Cement Wapno Beton, IV/LXVI, Nr 4, 21 (1999).
• 6. W. Roszczynialski, M. Gawlicki, Ocena możliwości zagospodarowania odpadów z kotłów fluidalnych. IX Konf. "Aktualia i Perspektywy Gospodarki Surowcami Mineralnymi", Rytro 1999, Mat. Konf., 323.