Modelowe ujęcie rozwoju zrównoważonego i trwałego

• Autorzy: Piontek B.

Warianty tytułu

EN

Model approach to sustainable development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zgodnie z przyjętą w niniejszym artykule definicją rozwoju zrównoważonego i trwałego, rozumianego jako trwała poprawa jakości życia współczesnych i przyszłych pokoleń poprzez kształtowanie właściwych proporcji w korzystaniu z trzech rodzajów kapitału: ekonomicznego, ludzkiego i przyrodniczego (E : L: P), w artykule podjęto próbę modelowego ujęcia tej koncepcji. Model skonstruowano w odniesieniu do wyróżnionych sfer rozwoju zrównoważonego i trwałego oraz przy wykorzystaniu metody graficznej. Na podstawie definicji rozwoju zrównoważonego i trwałego, dokumentów światowych oraz aksjomatów uwzględnianych w procesach wzrostu i zrównoważonego rozwoju zostały wyznaczone sfery, w których rozwój przejawia się oraz obejmuje poszczególne składowe rozwoju. Wyróżnione sfery w sposób integralny obejmują wszelkie dziedziny życia i przejawy działalności człowieka. Dążenie do harmonijnego rozwoju w poszczególnych sferach gwarantuje, że ów rozwój będzie nie tylko trwały, stabilny, ale przede wszystkim będzie wyrażał wysoką jakość życia. Uwzględniając wielowymiarowe treści oraz strukturę rozwoju zrównoważonego i trwałego w ujęciu statycznym i dynamicznym podjęto próbę skonstruowania jego teoretycznego modelu. Dla modelowego ujęcia tej problematyki wykorzystano bryłę, jaką jest kula. Scharakteryzowane zjawiska zakłócające równowagę w modelu - zarówno te pozytywne jak i negatywne - występują równocześnie w otaczającej rzeczywistości. Dlatego niezwykle istotne jest objęcie występujących zjawisk odpowiednimi systemami mierzenia w celu ich poprawnej klasyfikacji i kontroli, a w następnej kolejności podjęcia odpowiednich działań stymulujących. Tymczasem w praktyce model rozwoju zrównoważonego i trwałego jest zastępowany modelem wzrostu gospodarczego, w którym funkcje nadrzędne pełni kapitał ekonomiczny: kryteria oceny oparte na skali wartości i aksjomatach są poddawane relatywizacji. Zastępowanie modelu rozwoju zrównoważonego i trwałego modelem wzrostu gospodarczego w praktyce jest dokonywane za pomocą szeroko rozumianych narzędzi ekonomiczno-prawnych i rozwiązań organizacyjnych.

EN

Following the assumed in the article definition, sustainable development is understood in terms of a sustainable improvement of the quality of life of present and future generations through development of appropriate proportions in the use of three types of capital: economic, human and nature (E:H:N). The article is an attempt of a model approach to this concept. The model corresponds to selected spheres of sustainable development and has been constructed using graphic method. Based on the definition of sustainable development, world documents and axioms considered in the processes of growth and sustainable development, some spheres have been determined in which development occurs and comprises its individual components. The selected spheres integrate all branches of life and forms of human activity. Tendency towards sustainable development in individual spheres provides not only for the stability and durability of the process but first of all for the fact that the development could be expressed in terms of high quality of life. Taking into account multidimensional contents and the structure of sustainable development in static and dynamic perspective, an attempt was made to construct a theoretical model. For the purposes of a model approach to sustainable development a body of sphere was used. Some characterized phenomena: both negative and positive occur simultaneously in the surrounding reality and may disturb the model equilibrium. These phenomena should be determined by appropriate measuring systems to categorize and control them effectively and, further, to undertake relevant stimulation actions. However, in practice the model of sustainable development gives way to the model of economic growth in which economic capital is of superordinated function and the evaluation criteria are based on the scale of values and axioms which are relative. In practice, replacing the model of sustainable development by economic growth model takes place by means of broadly understood legal and economic tools and organizational settings.

Słowa kluczowe

PL

rozwój zrównoważony; rozwój trwały; struktura rozwoju; gospodarowanie zasobami; model rozwoju

• Wydawca: Górnośląska Wyższa Szkoła Pedagogiczna im. Kardynała Augusta Hlonda
• Czasopismo: Problemy Ekologii
• Rocznik: 2001
• Tom: R. 5, nr 3
• Strony: 109--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., il.

Twórcy

autor

Piontek B.

• Wyższa Szkoła Ekonomii i Administracji, Bytom