Properies and structure of the shape-memory melt spun CuAlNiMnTi(Zr) ribbons

• Autorzy: Dutkiewicz J. , Czeppe T. , Morgiel J. , Maziarz W.

Warianty tytułu

PL

Własności i struktura taśm CuAlNiMnTi(Zr) krystalizowanych z fazy ciekłej wykazujących pamięć kryształu

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The CuAlNiMnTi(Zr) alloys with 0 5% Mn and up to 1% Ti or Zr (in wt.%) were cast using melt spinning method at linear wheel rate 3.5 - 31 m/s. Fine grain ribbons with good shape memory effect within 0 - 200°C were obtained without an additional heat treatment. The microstructure was analyzed using optical, scanning and transmission electron microscopy, while their mechanical properties were examined in tensile test using Instron TT-DM machine. The martensite transformation in ribbons was found to be depressed to lower temperatures with decreasing grain size accordingly to the equation (...). The addition of grain refiners like Ti or Zr decreased grain size even to sub micron range. At the highest of applied linear wheel rate of 30.6 m/s a dissolution of Ti within Beta matrix was observed, while at lower rates the cubic Cu2TiAl type precipitates were formed. The ribbons containing CuAlNi 2wt.%Mn0.4wt.%Ti showed best mechanical properties.

PL

Stopy CuAlNiMnTi(Zr) zawierające do 5% Mn i 1% Ti lub Zr (% wag.) zostały odlane na miedziany walec wirujący przy szybkości liniowej od 3.5 do 31 m/s, co pozwoliło uzyskać drobnoziarniste taśmy wykazujące pamięć kształtu w zakresie od 0 do 200 stopni C. Mikrostrukturę analizowano w mikroskopach optycznym, skaningowym i transmisyjnym, a własności mechaniczne oceniano w próbie rozciągania na maszynie Instron. Temperatura przemiany martenzytycznej w taśmach obniżała się wraz ze zmniejszeniem wielkości ziarna zgodnie z zależnością (…). Dodatek Ti lub Zr pozwolił uzyskać nawet submikronowe ziarno. Przy najwyższej z zastosowanych prędkości liniowej walca, tj. 30.6 m/s stwierdzono rozpuszczanie Ti w fazie Beta, podczas gdy przy odlewaniu z niższymi prędkościami dochodziło do tworzenia wydzieleń typu Cu2TiAl. Najlepsze własności mechaniczne wykazywały taśmy CuAlNi 2%wag.Mn0.4%wag.Ti.

• Wydawca: Wydawnictwo Naukowe PWN SA
• Czasopismo: Archives of Metallurgy
• Rocznik: 2000
• Tom: Vol. 45, iss. 3
• Strony: 247--260
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Dutkiewicz J.

• Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. A. Krupkowskiego PAN, 30-059 Kraków, ul. Reymonta 25

autor

Czeppe T.

• Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. A. Krupkowskiego PAN, 30-059 Kraków, ul. Reymonta 25

autor

Morgiel J.

• Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. A. Krupkowskiego PAN, 30-059 Kraków, ul. Reymonta 25

autor

Maziarz W.

• Instytut Metalurgii i Inżynierii Materiałowej im. A. Krupkowskiego PAN, 30-059 Kraków, ul. Reymonta 25

Bibliografia

• [1] G. Scarsbrook, W. M. Stobbs, Acta Metali 35, 47 (1987).
• [2] S. Eucken, E. Hornbogen, Proc. ICOMAT-86. J I M. 780 Sendai 1987.
• [3] S. S. Leu, Y. C. Chen, R. D. Jean, J. Materials Sci 27, 2792 (1992).
• [4] A. Ahmed, S. W. Husain, Z. Iqbal, F. H. Hashmi, A. Q. Khan, Scripta Met. 22, 803 (1988).
• [5] J. Dutkiewicz, J. Morgiel, T. Czeppe, E. Cesari, ESOMAT 97, J. Phys IV (1997) Coll. C5-167.
• [6] J. H. Zhou, D. P. Dunne, G. W. Dillamore, N. F. Kennon, Proc. ICOMAT-92 Monterey Institute for Advanced Studies. 1083 Monterey 1992.
• [7] S. Matsuoka, M. Hasebe, R. Oshima, F. E. Fujita, Jpn. J. Appl. Phys., Lett. 22(8) L528 (1983).
• [8] S. Eucken, E Hornbogen, Proc. ICSMA 7, Pergamon Press, 1615 Oxford 1985.
• [9] G. Van Tendeloo, M. Chandrasckaran, F. C. Lovey, Proc. ICOMAT-86. J I M. 868, Sendai 1987.
• [10] J. Dutkiewicz, J. Pons, E. Cesari, Materials Sci Eng. A158 119 (1992).