Prace nad samolotami pionowego startu i lądowania (VTOL) w Polsce

• Autorzy: Koźniewski J.

Warianty tytułu

EN

Raboty otnosjasciesja k samoletam vertikal'nogo vzleta i posadki (VTOL) v Pol'se

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W latach 1957-61 prowadzono w Polsce konstrukcyjne i studyjne prace nad samolotami pionowego startu i lądowania [VTOL]. Prace rozpoczęto w Instytucie Lotnictwa w Warszawie, następnie kontynuowano je w Ośrodku Konstrukcji Lotniczych w zakładzie WSK- Okęcie (obecnie PZL- Okęcie). Celem był komunikacyjno-transportowy samolot VTOL dla komunikacji cywilnej oraz transportu wojskowego. Przeprowadzone studia wykazały, że spośród licznych rozwiązań problemu pionowego startu - najbardziej uzasadnionym do transportu i komunikacji układem, jest śmigłowa maszyna z obracanym o 90 stopni skrzydłem [tilt-wing]. Prace zaowocowały projektem koncepcyjnym pasażerskiego samolotu PS-2 w układzie tilt-wing. Masa w locie wynosiła 9500 (kg).Napęd stanowiły cztery turbośmigłowe silniki o mocy 1200 KM każdy. Zdając sobie sprawę z konieczności badań w locie specyficznych problemów tego całkowicie nowego rodzaju maszyny latającej - wykonano daleko zaawansowany i szczegółowo opracowany projekt samolotu doświadczalnego PS-3. Niemożność uzyskania lekkiego silnika turbinowego spowodowała, że do napędu przewidziano śmigłowcowy silnik tłokowy. Zastsowanie ciężkiego silnika w znacznym stopniu zmniejszyło możliwości PS-3 i ograniczyło do do roli latającego stanowiska badawczego. Mimo znacznego postępu prac konstrukcyjnych i teoretycznych, oraz przygotowania do badań tunelowych - w roku 1961 program VTOL został przerwany. Dziś na tle obecnego stanu techniki VTOL można dokonać oceny ówczesnych prac i zamierzeń w tej dziedzinie w Polsce.

EN

In 1857-61 years design and research works on vertical take-off and landing aeroplanes were conducted in Poland. The works were begun in the Institute of Aviation in Warsaw, then were continued in Aviation Design Centre in WSK- Okęcie establishment (now PZL- Okęcie). The goal was a communication-transport VTOL aircraft for civil communication and military transport. The research conducted showed, that from many solutions of vertical take-off problem solutions for transportation and communication most adequate one is a rotor engine with a 90 grade rotating wing [tilt-wing]. The result of works was a concept design of PS-2 passenger aircraft in the tilt-wing configuration. Its flight mass was 9500 kg. Four turbo-prop engines power of 1200 hp each were its power unit. Realizing necessity of flight tests of specific problems of this completely new kind of aircraft, a far-gone and worked out in detail design of a PS-3 experimental aircraft. Impossibility of achieving light turbo-prop engine caused, that a helicopter piston engine was provided for propulsion. The use heavy engine significiantly reduced performance of PS-3 and limited it to flying test stand. In spite of significiant progress in design and theoretical works and preparations for wind tunnel tests, the VTOL programme was interrupted. Today on the background of present VTOL technology estimation of these works and plan in this domain in Poland may be performed.

• Wydawca: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa
• Czasopismo: Prace Instytutu Lotnictwa
• Rocznik: 1998
• Tom: nr 2/3 (153/154)
• Strony: 117--124
• Opis fizyczny: rys., wykr.

Twórcy

autor

Koźniewski J.