Miary na ziemiach polskich w dobie porozbiorowej

• Autorzy: Barański A. , Warsza Z. L.

Warianty tytułu

EN

Measures on Polish territory in post-partition era

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Opisano w zarysie historię miar na terenach I Rzeczypospolitej i pod zaborami: pruskim, austriackim i rosyjskim - do 1916 r.. Nim wprowadzono system metryczny, rządy państw zaborczych podejmowały różne próby unifikacji - co najmniej w skali lokalnej. Najwcześniej system metryczny przyjęto w zaborze pruskim, potem w austriackim. W zaborze rosyjskim nie udało się to do końca istnienia Cesarstwa. Po I Wojnie Światowej rozpadły się struktury państw zaborczych i zorganizowano polską administrację miar, ale do dziś nie ma Państwowego Instytutu Miar.

EN

Outline the history of measures on the Polish Kingdom territory and then under occupation by Prussia, Austria and Russia - until 1916 is described. Before the metric system was introduced, occupying authorities took various attempts of unification - at least on a local scale. The metric system was firstly adopted in the Prussian partition, then in Austrian one. In the Russian partition it failed to end the existence of the Empire. World War I caused the collapse of structures under the occupation and the Polish administration of measures (GUM) was organized, but the National Institute of Metrology is not created up to now.

Słowa kluczowe

PL

miary; jednostki miar; system metryczny; administracja miar; jednolitość miar; Główny Urząd Miar

EN

measures; measure units; SI metric system; measurement administration; consistency of measures; Central Office of Measures GUM

• Wydawca: Wydawnictwo PAK
• Czasopismo: Pomiary Automatyka Kontrola
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 58, nr 12
• Strony: 1137--1140
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., fot.

Twórcy

autor

Barański A.

autor

Warsza Z. L.

• Główny Urząd Miar, ul. Elektoralna 2, 00-139 Warszawa,

Bibliografia

• [1] Kula W.: „Miary i Ludzie”, Warszawa 2004, s. 203-206, 218.
• [2] Maczubski T.: Początki administracji miar w Polsce, „Normalizacja” 1984, nr 11/12, s. 43.
• [3] op. cit. Kula, s. 242.
• [4] Grossman J.: Historia administracji miar okręgu poznańskiego, Poznań 1959, s. 1-3 (mps nr 2314 - w zbiorach GUM).
• [5] Regulamin na miary i wagi dla Związku Północno Niemieckiego z 17 sierpnia 1868 r. - Dodatek do Zbioru Praw Związku Północno Niemieckiego 1868, nr 28, s. 1-7.
• [6] op. cit. Maczubski, s. 44.
• [7] op. cit. Kula, s. 244.
• [8] op. cit. Maczubski, s. 45.
• [9] ”Kurier Drohobycki” 1889, nr 8, s. 2; nr 9, s. 1; „Gazeta Lwowska” (GL) 1894, nr 84, s. 1.
• [10] GL 1892, nr 103, s. 2.
• [11] GL 1893, nr 83, s.1; Janiszek A.: „Problemy Jakości” 1970, n. 2/3 s. 52
• [12] op. cit. Kula, s. 250-254; op. cit. Maczubski, s. 46.
• [13] Barański A.: Rosyjski system jednolitości miar w Królestwie Polskim na przełomie XIX i XX w. „Metrologia i Probiernictwo” 2000, nr 3.
• [14] Barański A.: „Główny Urząd Miar na Elektoralnej”, Warszawa 2008, s. 42-44.
• [15] Pawlak W. Innowacyjność i konkurencja. Rzeczpospolita dodatek z dn. 21.11.2012, http://www.geoland.pl/dodatki/jakosc/xxxiv/mg.html