Strategia pomiaru na CMM elementu obarczonego błędem okrągłości

• Autorzy: Gapiński B.

Warianty tytułu

EN

Strategy of CMM Measurement of a Detail with Out-of-Roundness

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Współrzędnościowa technika pomiarowa jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się gałęzi metrologii wielkości geometrycznych. Pozwala na szybki i dokładny pomiar przy jednoczesnej różnorodności realizowanych zadań kontrolnych. Niejednokrotnie problematyczne jest właściwe dobrania strategii pomiarowej. W literaturze brak jest jasnych i kompleksowych wytycznych dotyczących doboru strategii pomiarowej np. dla oceny odchyłki okrągłości. W artykule przedstawiono zalecenia dla wyznaczenia parametrów (współrzędne środka, średnica, błąd kształtu) dla mierzonego na współrzędnościowej maszynie pomiarowej (CMM) okręgu. Przedstawiono również sposób szacowania niepewności dla pomiaru okręgu.

EN

Coordinate Measuring Technique is one of the most rapidly developing metrological branches. It enables quick and accurate measurements in various inspection tasks. One of the possible measuring modes of CMMs is the contact measurement. At present, the technical capability of CMMs and customers' requirements leads to the measurement of not just simple geometrical values, but also advanced analysis like form evaluation. Here, the strategy of measurement is a problem, especially when the CMM is equipped with a touch trigger probing head. The publications do not provide clear and complex recommendations on the measurement strategy, e.g. for the out-of-roundness measurement. In the paper such recommendations are presented for the circles measured with CMM, in particular for their coordinates of the center, diameters and out-of-roundness type. The uncertainty estimation for roundness measurement with CMM is discussed, too. The results of digital simulations and experimental measurements confirmed that the minimal number of probing points is not sufficient. On the other hand, too large number of probing points does not improve the final measurement result. The recommendations for the CMM measurement strategy of a detail with out-of-roundness concerning the number of probing points and CMM accuracy are given as well.

Słowa kluczowe

PL

błąd okrągłości; symulacja cyfrowa; współrzędnościowa technika pomiarowa; strategia pomiaru na CMM

EN

form deviation; measuring strategy; coordinate measuring technique

• Wydawca: Wydawnictwo PAK
• Czasopismo: Pomiary Automatyka Kontrola
• Rocznik: 2010
• Tom: R. 56, nr 1
• Strony: 24--25
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Gapiński B.

• Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych, Instytut Technologii Mechanicznej, Politechnika Poznańska,

Bibliografia

• [1] Ratajczyk E.: Współrzędnościowa technika pomiarowa, Warszawa, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, 2005.
• [2] Gapinski B., Ocenasova L., Rucki. M.: Strategy of Roundness Measurement with CMM. Annals of DAAAM for 2008 & Proceedings of the 19th International DAAAM Symposium, ISBN 978-3-901509-68-1, ISSN 1726-9679, Editor B. Katalinic, Published by DAAAM International, Vienna, Austria 2008, pp. 527- 528.
• [3] ISO/TS 12181-1:2003: Geometrical Product Specifications (GPS) - Roundness - Part 1: Vocabulary and parameters of roundness. International Organization for Standardization 2003.
• [4] Wyrażanie niepewności pomiaru. Przewodnik. Główny Urząd Miar; Warszawa 1999.
• [5] Sładek J.: Modelowani i ocena dokładności maszyn oraz pomiarów współrzędnościowych; Zeszyty naukowe Politechniki Krakowskiej, seria Mechanika nr 87, Kraków 2001.
• [6] Arendarski J.: Niepewność pomiarów; Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej; Warszawa 2003.
• [7] Norma PN-ENV ISO 14253-2:2006 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Kontrola wyrobów i sprzętu pomiarowego za pomocą pomiarów. Część 2: Przewodnik szacowania niepewności pomiarów w GPS, przy wzorcowaniu sprzętu pomiarowego i kontroli wyrobów; PKN Warszawa 2006.
• [8] Norma PN-EN ISO 10360:2003 Specyfikacje geometrii wyrobów (GPS). Badania odbiorcze i okresowe współrzędnościowych maszyn pomiarowych (CMM), PKN Warszawa 2003.
• [9] Gapiński B.: Dokładność wyznaczania odchyłki okrągłości jako funkcja modelu błędu kształtu, elementu odniesienia i liczby punktów pomiarowych. Rozprawa doktorska, Poznań 2008.
• [10] Pawłowski M., Gapinski B., Grzelka M., Rucki M.: Expert Programs Supporting the Form Deviations Measurement. Abstract of Conferences. VIII Conference On Advanced Mathematical And Computational Tools In Metrology And Testing “AMCTM 2008”, 23-25.06.2008, ENS Cachan, Paris, Francja, s. 3/5-6.