Zjawisko kapotażu śmigłowca. Przyczyny zjawiska oraz sposoby zapobiegania

• Autorzy: Żelazek D.

Warianty tytułu

EN

Helicopter turnover. Cause of effect and preventive methods

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono analizę kapotażu śmigłowca i podano przykładowe przypadki mogące pojawić się w czasie eksploatacji śmigłowca. Prezentacja zawiera: opis zjawiska kapotażu w tym warunki sprzyjające powstawaniu i rozwinięciu zjawiska, model kapotażu oraz przykłady obliczeniowe dla śmigłowca PZL W-3 Sokół. Podano także analizę możliwości poszerzenia granic bezpiecznego użytkowania śmigłowca w warunkach zagrożonych wystąpieniem zjawiska kapotażu.

EN

Article shows helicopter turnover effect analysis and example incidents, which can occur during helicopter operation. Presentation includes: turnover description and conditions when effect can occur. A study of possible extension of turnover limits is included.

Słowa kluczowe

PL

lotnictwo; śmigłowiec

EN

aviation; helicopters

• Wydawca: Wydawnictwa Naukowe Instytutu Lotnictwa
• Czasopismo: Prace Instytutu Lotnictwa
• Rocznik: 2008
• Tom: Nr 3-4 (194-195)
• Strony: 355--365
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab., wzory

Twórcy

autor

Żelazek D.

• Instytut Lotnictwa, Al. Krakowska 110/114, 02-256 Warszawa

Bibliografia

• [1] Supryn J., Kosioł R.: Szczególny przypadek niestateczności śmigłowców na ziemi. TLiA nr 1/69.
• [2] Witkowski R.: Budowa i pilotaż śmigłowców. Warszawa 1986.
• [3] Pogorzelski K.: Zasady pilotowania śmigłowca. MON DWL Warszawa 1969.
• [4] Bereżański J., Stanisławski J., Szumański K.: Eksploatacja śmigłowca na terenie pochyłym. TLiA 1982, nr 6, 7, 8.
• [5] Brawerman A. S., Perlsztein D. M, Łapisowa S. W.: Bałansirowka odnowintowego wiertoleta. Moskwa 1975.
• [6] Szumański K.: Teoria i badania śmigłowców w ujęciu symulacyjnym. Biblioteka Naukowa Instytutu Lotnictwa. Warszawa 1997.
• [7] Lobik D.: Helicopter dynamic rollover Internet.
• [8] Dynamic rollover www.dynamicflight.com
• [9] Cieśla J.: Przystosowanie śmigłowca PZL Sokół do operowania z pokładu statku. Opracowania ILot Warszawa 2006.
• [10] Tuttle R. M.: A study of helicopter landing behaviour on small ships. 31-st Ann. Nat. Forum of the ABS, Nr 983, 1985.
• [11] Dziubiński A, Stalewski W.: Symulacja zjawiska pierścienia wirowego wokół wirnika śmigłowca w oparciu o rozwiązanie równań Naviera-Stokesa z uproszczonym modelem wirnika w postaci powierzchni skoku ciśnienia. Prace Instytutu Lotnictwa 2006, nr 184-185.
• [12] Prouty R. W.: Helicopter Aerodynamics. Rotor & Wing International Philips Publishing, Inc.
• [13] Szabelski K.: Wstęp do konstrukcji śmigłowców. Wydawnictwa Komunikacji i Łączności, Warszawa 1995, 2002.
• [14] Leishman, Gordon J.: Principles of helicopter aerodynamics. Cambridge University Press; 2002.
• [15] Englewood, Jeppesen: Rotorcraft Flying Handbook Senderson Inc. 2000.
• [16] Lewitowicz J., Loroch L.: Problemy badań i eksploatacji techniki lotniczej. Wydawnictwo Instytutu Technicznego Wojsk Lotniczych. Warszawa 2004.
• [17] Kempski P, Kempski B.: Śmigłowiec wielozadaniowy PZL W3 Sokół. Warszawa Wydawnictwo Bellona 2004.
• [18] Witkowski R.: Dzieje śmigłowca. Warszawa, Oficyna Wydawnicza Echo 2005.
• [19] Padfield G. D: Dynamika lotu śmigłowców. Teoria i wykorzystanie właściwości lotnych i modeli symulacyjnych. Warszawa WKiŁ 1998.
• [20] Metoda oceny granic bezpiecznej eksploatacji śmigłowca na terenie skośnym. Wydawnictwo wewnętrzne ILOT, nr RL – 332, 1980.