Praktyczne aspekty wyznaczania błędu i Niepewności Pomiaru

• Autorzy: Zakrzewski J.

Warianty tytułu

EN

Uncertainty and Reeor Budgets in Measurement Practice

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Stosowane powszechnie sposoby podawania właściwości dokładnościowych narzędzi i systemów pomiarowych utrudniają w praktyce wyznaczenie niepewności pomiaru. Trudności wynikają z przedziałowego sposobu przedstawiania miar dokładnościowych oraz konfliktu pomiędzy definicją błędu a mnogością i rożnorodnością pojęć, które tym terminem są nazywane. W artykule zaproponowano subtelną modyfikację błędu oraz rygorystyczne jej przestrzeganie w technice pomiarowej. Konsekwancją jest całkowite rozdzielenie pojęć błędu i niepewności. Błąd służy do wyznaczenia poprawek, a zatem jego wyznaczenie prowadzi do dokładniejszego wyniku. Niepewność jest miarą niewiedzy o wyniku. Są to dwa całkowicie różne zagadnienia i stosowanie do nich tego samego terminu "błąd" prowadzi do bałaganu pojęciowego.

EN

The common practice of the accuracy data presentation in a form of the error`s spans leads to difficulties in a proper evaluation of the uncertainty budget. The second source of some troubles is the misuse of the term "error" both in technical specifications and in official vocabularies. The paper proposes a slight modification of the definition of that term and very strong distinction between the situations where either errors or uncertainties are discussed. The distinction bases on the statement that error calculation is strictly deterministic and the uncertainty is a statistical measure of our lack of knowledge on the exact value of the mesurand.

Słowa kluczowe

PL

wyznaczanie błędu; niepewność pomiaru

EN

error budgets; measurement practice

• Wydawca: Wydawnictwo PAK
• Czasopismo: Pomiary Automatyka Kontrola
• Rocznik: 2005
• Tom: R. 51, nr 2
• Strony: 17--20
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., wzory

Twórcy

autor

Zakrzewski J.

• Instytut Metrologii i Automatyki Elektrotechnicznej, Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• [1] Guide to the Expression of Uncertainty in Measurement. ISO/IEC/OIML/BIPM (I992).
• [2] Wyrażanie niepewności pomiaru, przewodnik. Główny Urząd Miar, Warszawa, 1999.
• [3] Wyrażanie niepewności pomiaru przy wzorcowaniu. Dokument EA-4/02 Europejska Współpraca w dziedzinie Akredytacji. Główny Urząd Miar, Warszawa, 2001.
• [4] Międzynarodowy słownik podstawowych i ogólnych terminów metrologii. Główny Urząd Miar, 1996.
• [5] PN-82/M-42368. Pomiary przepływu płynu. Zasady obliczania niepewności wyników pomiarów pośrednich. PKNiM 1982.
• [6] Bek J.: Błąd a niepewność pomiaru. Mat. VII Krajowej Konferencji Metrologii. Warszawa 1995.
• [7] Chrzanowski K.. Matyszkiel R., Szulim M.: Calculations of uncertainty in measurements Proc. of XVI IMEKO Congress, 2000.
• [8] Domańska A.: Pomiar efektywnej liczby bitów przetworników A/C metoda o podwyższonej dokładności. Mat. Konf. PPM'03, Gliwice. 2003.
• [9] Fotowicz P.: Zasada przybliżenia rozkładu wyniku pomiaru przy wzorcowaniu. PAR, nr 9, 2001.
• [10] Jaworski J. M., Gniotek K., Kaliczńnska M., Skubis T.: Niedokładność pomiaru o silnie nieliniowym równaniu pomiaru. Mat. Konf. Podstawowe Problemy Metrologii. Prace Kom. Metrologii Oddziału PAN w Katowicach. Seria Konferencje nr 5, Ustroń 2000.
• [11] Korczyński M. J., Hetman A.S.: Calculation of Expanded Uncertainties without Knowledge of Coverage Factor. Mat. Konf.
• [12] Kubisa S.: On probability distribution of the instrument error.Metrology and Measuring Systems, vol. VIII, nr 4, PWN, Warszawa 2001.
• [13] Locci N., Muscas C., Ghiani E.: Evaluation of uncertainty in measurements based on digitized data. Measurement, No. 32, 2002.
• [14] Locci N., Muscas C.: A numerical Approach to tlie evaluation of Uncertainty in Nonconvcntionul Measurements on Power Systems. IEEE Trans. On Instrum. And Measurements. Vol. 51, No. 4, 2002.
• [15] Mulas E., Rumianowski R.: Rachunek niepewności pomiaru w pracowni fizycznej. One. Wyd. Pol. Warszawskiej. Warszawa 2002.
• [16] Skubis T.: Podstawy metrologicznej interpretacji wyników pomiarów. Wyd. Pol. Śl., Gliwice 2004.
• [17] Skubis T: Opracowanie wyników pomiarów. Przykłady. Wyd. Pol. Śl.. Gliwice 2003.
• [18] Turzeniecka D., Kubisa S.: Error and Uncertainty in Measurements Teaching Problems. Proc. Of 3-rd Fast-West Congress on Engineering Education, Gdynia, 1996
• [19] Turzeniecka D.: Ocena niepewności wyniku pomiarów. Wyd. Politechniki Poznańskiej, Poznań, 199.7
• [20] Turzeniecka O.: Analiza dokładności wybranych przybliżonych metod oceny niepewności. Wyd. Pol. Poznańskiej, Poznań, 1999.
• [21] Turzeniecka D., Otomański P.: Dokładność oceny współczynnika rozszerzenia metodą efektywnej liczby stopni swobody w oparciu o znajomość splotu trzech rozkładów prawdopodobieństwa. PAK nr 9, 2002.
• [22] Zakrzewski J.: Czujniki i przetworniki pomiarowe. Wyd. Pol. Śląskiej. Gliwice 2004.
• [23] Zakrzewski J.: Error and uncertainty Reduction Challenge for a Measuring System Designer. Proc. of Measurement '03 Conf., Bratislava, 2003.
• [24] Zakrzewski J.: The Analog Signal Processing in Measuring Systems with a Single Passive Sensor. Proc. of XVI IMEKO World Congress, vol. IX, Vienna 2000.
• [25] Zakrzewski J.: Error propagation in Interface Electronics for Passive Sensor. Proc of 3-d International Conference on Measurement Bratislava 2001. On line Measurement Journal Vol. 1, 2001.
• [26] Zingales G.: The evaluation of uncertainiics in industrial measurements for quality. Proc. IEEE Instr. and Meas. Technology Conference, Brussels, 1996.

Uwagi

PL

Bibliografia umieszczona na str 31