Uproszczone metody pomiaru błędów kształtu przedmiotów statystycznie powtarzalnych

• Autorzy: Cellary A.

Warianty tytułu

EN

Simplified Methods of Form Errors Measurement on Statistically Repeatable Workpieces

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono wielopunktowe metody pomiaru błędów kształtu. Polegają one na pomiarze odchyleń kształtu powierzchni przedmiotu w niewielkiej liczbie wybranych punktów równomiernie na niej rozmieszczonych i obliczeniu na ich podstawie wartości odchyłki kształtu. Można to wykonać dwojako, albo wybierając do obliczeń albo 2, 4 lub 6 punktów, albo interpolować profil rzeczywisty korzystając ze wszystkich punktów. Przedmioty nadające się do takich pomiarów, produkowane są seryjnie lub masowo w ustabilizowanych procesach technologicznych i mają charakterystyczne dla tych procesów kształty, powtarzalne w ujęciu statystycznym. Metody wielopunktowe są statyczne i mogą znaleźć zastosowanie w urządzeniach zmechanizowanych i automatach kontrolno-sortujących oraz jako oprogramowanie uzupełniać pomiary wykonywane na maszynach współrzędnościowych. Zasadniczym elementem jest właściwy dobór liczby punktów pomiarowych. Przyjmując jako podstawę błąd pomiaru odchyłki kształtu równy 10 % uzyskano zależności pomiędzy liczbą podziałów odcinka pomiarowego a parametrem gładkości profilu kształtu dla okrągłości i prostoliniowości.

EN

Multipoint methods of form errors measurement have been described. they consist in measurement of form deviations of a workpiece in a few uniformly distributed selected points and in subsequent calculation of form deviation values. Two approaches are usually applied: selection of 2, 4 or 6 points or interpolation of real profile using all the points. Workspieces suitable for multipoint methods are lot/mass fabricated, using stable technologies and possess statistically repetable, characteristic forms. Multipoint methods are static and can be exploited on mechanised devices, controlling/sorting automates and as software complementing measurements performed on coordinate machines. The essential point is the proper choice of a number of measuring points. Assuming as a base 10 % form deviation error a relation has been obtained between a number of divisions of gauge length and a parameter of form smoothness for roundness and straightness measurement.

Słowa kluczowe

PL

pomiary prostoliniowości; pomiary okrągłości; maszyny współrzędnościowe

EN

straightness/roundness measurement; coordinate machine

• Wydawca: Wydawnictwo PAK
• Czasopismo: Pomiary Automatyka Kontrola
• Rocznik: 2004
• Tom: R. 50, nr 2
• Strony: 9--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz., rys., tab.,wzory

Twórcy

autor

Cellary A.

• Zakład Metrologii i Systemów Pomiarowych, Instytut Technologii Mechanicznej, Politechnika Poznańska,

Bibliografia

• [1] Adamczak S., Odniesieniowe metody pomiaru zarysów okrągłości części maszyn. Politechnika Świętokrzyska, Kielce 1998.
• [2] Adamczak S., Statystyczna metoda porównywania zmierzonch zarysów okrągłości. Konferencja Metrologia w technikach wytwarzania maszyn, str. 353-360. Politechnika Rzeszowska 1995.
• [3] Bressel E., Messung der Formabweichung vom Kreis auf Koordinatenmeägeraten Feingerätetechmk, no. 1, Berlin 1984, pp. 14-17.
• [4] Cellary A., Uproszczona metoda pomiarów walcowości metodą wielopunktową. Konferencja Naukowo-Techniczna MANUFACTURING M'01 „Współczesne problemy wytwarzania", 8-9 listopada 2001 r., tom 2 str. 133-141.
• [5] Cellary A., Parameters selection in multipoint form measurement. Proceedings XVI IMEKO World Congress, Vol. VIII, str. 45-50, Vienna 2000.
• [6] Cellary A., Swornowski P., Wieczorowski M., Pomiary błędów walcowości na maszynie współrzędnościowej z ograniczoną liczbą punktów styku. Politechnika Częstochowska, Konferencje 13, XXVIII Międzyuczelniana Konferencja Metrologów MKM`96 tom I, str. 72-77, Częstochowa 22-25 września 1996 r.
• [7] Cellary A., Swornowski R., Wieczorowski M., Analiza porównawcza pomiarów okrągłości na urządzeniu PIK-2 i maszynie współrzędnościowej KEMCO 600, Politechnika Warszawska, Prace Naukowe, Konferencje, z. 4, Warszawa 199,. str. 187-191.
• [8] Cellary A., Analiza porównawcza pomiarów prostoliniowości powierzchni walcowych na urządzeniu PIK-2 i maszynie współrzędnościowej KEMCO 600, Materiały V Krajowej Konferencji Naukowo-Technicznej „Metrologia w procesach wywarzania", Kraków 1994, str. 185-190.
• [9] Cellary A., Jermak J., Pawłowski K., Woliński W., Kontrola wymiarowa popychaczy grzybkowych silników MFP „Perkins" na automatycznym urządzeniu AK-84, Mechanik nr 12, 1986, str. 487-489.
• [10] Cellary A., Analiza metrologiczna wieloczujnikowej metody pomiaru błędów bicia i okrągłości elementów maszyn, Rozprawa doktorska, Politechnika Poznańska, Poznań 1986.
• [11] Dahlquist C., Björck A., Metody numeryczne, PWN Warszawa 1983.
• [12] Korn G. A., Korn T. M., Matematyka Dla Pracowników Naukowych i Inżynierów, cz. 1 i 2, PWN Warszawa 1983.
• [13] Marciniak A., Gregulec D., Kaczmarek J., Podstawowe procedury numeryczne w języku Turbo Pascal, Wydawnictwo NAKOM Poznań 1997.
• [14] Żebrowska-Łucyk S., Bezodniesieniowa metoda badania makrogeometrii powierzchni elementów obrotowych, Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa 2001.
• [15] Żebrowska-Łucyk S., Rozwiązania sprzętowe i programowe zwiększające efektywność badań makrogeometrii powierzchni metodą promieniową, KKM98, tom 4, str. 21-28. Politechnika Gdańska 1998.