Problemy związane z występowaniem azotanów i azotynów w wodzie do spożycia na terenie Polski

• Autorzy: Stankiewicz A. , Bratkowski J. , Jamsheer-Bratkowska M. , Maziarka D. , Skotak K.

Warianty tytułu

EN

Problems with nitrate and nitrite occurrence in water intended for human consumption in Poland

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono problem związany z występowaniem azotanów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi na terenie Polski. Ich zmienność i różnorodność zależy od wielu czynników m.in. warunków geologicznych na danym terenie, gospodarki komunalnej i odpadami, sposobu i zasięgu stosowania nawozów rolniczych, emisji związków azotowych przez zakłady przemysłowe i rozwoju transportu. Przemiany zawartych w wodzie przeznaczonej do spożycia związków azotowych, zachodzące w trakcie jej dystrybucji w sieci przesyłowej mogą niekorzystnie wpływać na finalną jakość wody, zarówno bezpośrednio poprzez wzrost stężenia azotanów i azotynów, jak i pośrednio w wyniku będących następstwem tego procesu zmian w jakości wody. Podstawą przeprowadzonej w artykule oceny zawartości azotanów i azotynów w pobranych próbkach wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi w Polsce były wyniki analiz gromadzone przez Państwową Inspekcję Sanitarną (PIS) w latach 2008 i 2009 w ramach sprawowanego przez nią nadzoru nad jakością wody przeznaczonej do spożycia. Wyniki badań pozyskano z krajowej bazy danych Państwowej Inspekcji Sanitarnej. Analiza danych wykazała, że w ponad 97% badanych próbek wody na zawartość azotanów i azotynów w ocenianym okresie, woda przeznaczona do spożycia spełniała wymagania prawnie określone rozporządzeniem Ministra Zdrowia. Najwięcej przekroczeń związanych z występowaniem azotanów i azotynów w wodzie przeznaczonej do spożycia przez ludzi odnotowano na obszarze województwa zachodniopomorskiego (4,9%), wielkopolskiego (3,6%), lubuskiego (3,4%), opolskiego (3,3%) oraz łódzkiego (3,1%). Najmniej problemów z występowaniem ponadnormatywnych wartości jonów azotanowych i azotynowych miały województwa podlaskie (1,3%), małopolskie i świętokrzyskie (po 1,6%).

EN

The article presents main problems with nitrate and nitrite occurrence in water intended for human consumption in Poland. Variability and diversity of their occurrence depends on many conditions like geological conditions of the area, public utilities, way and range of fertilizers application, nitric compounds emission from industrial production and transport development. Transformation of nitric compounds in water intended for human consumption during its distribution can have negative impact on water quality directly through increase of nitrate and nitrite concentrations, as well as indirectly due to changes in water quality as a result of that process. Evaluation of nitrate and nitrite concentrations in water samples in Poland was done on the basis of data from state water quality monitoring held by State Sanitary Inspection. Analyzed data covered results from two years period (2008 and 2009). Data analysis shows that 97% of water samples from 2008 and 2009 met the requirements of the ordinance of the Ministry of Health on the quality of water intended for human consumption, referring to nitrate and nitrite concentrations. Exceeded nitrate and nitrite concentrations in drinking water were observed in most cases in zachodniopomorskie (4,9%), wielkopolskie (3,6%), lubuskie (3,4%), opolskie (3,3%) and łódzkie (3,1%) voivodships. In the voivodships podlaskie (1,3%), małopolskie and świętokrzyskie (1,6%) nitrate and nitrite concentrations were rarely exceeded.

Słowa kluczowe

PL

jakość wody; azotany; azotyny; zanieczyszczenie wody

EN

water quality; nitrate; nitrite; water pollution

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2012
• Tom: nr 9
• Strony: 76--80
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Stankiewicz A.

autor

Bratkowski J.

autor

Jamsheer-Bratkowska M.

autor

Maziarka D.

autor

Skotak K.

• Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – Państwowy Zakład Higieny, Zakład Higieny Środowiska, Warszawa

Bibliografia

• [1] WHO Guidelines for Drinking-water Quality, 4th Edition, WHO, 2011
• [2] Nitrade and nitride in drinking-water, WHO/SDE/WSH/07/01/16, Background document for development of WHO Guidelines for Drinking-water Quality,2007
• [3] Rozporządzenie Ministra zdrowia z dn. 29 marca 2007 r. w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia (Dz. U. nr 61, poz. 417)
• [4] Marcinkowski jerzy, T. red., Podstawy Higient, Volumed, Wrocław 1997
• [5] Sieńczuk Witold, Toksykologia współczesna. Podręcznik dla studentów, lekarzy, farmaceutów; Wydawnictwo lekarskie PZWL, Warszawa 2005
• [6] Szponar L., Traczyk I.: Azotany i azotyny w żywności, racjach pokarmowych i płynach biologicznych. Żyw. Człow. Met. 1995, 22, 1
• [7] Kowal A. red.: Odnowa wody. Podstawy teoretyczne procesów, Politechnika Wrocławska, Wrocław, wyd. II, 1997
• [8] Stan sanitarny kraju w roku 2011. Główny Inspektorat Sanitarny. Warszawa 2012
• [9] Dyrektywa 98/83/WE z dnia 3 listopada 1998 o jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi. Dz. Urz. UE L 330 z 05.12.1998
• [10] Skotak K., Świątczak J., Bratkowski J.: Jakość wody przeznaczonej do spożycia w Polsce w roku 2007; Medycyna Środowiskowa / Environmental Medicine 2008; Vol. 11 No 2, 9-15
• [11] Jamsheer-Bratkowska M., Skotak K., Bratkowski J.: Ocena jakości wody wodociągowej w Polsce w 2007 r. w świetle badań PIS. Technologia Wody 1/2009(01)
• [12] Stan sanitarny kraju w roku 2007. Główny Inspektorat Sanitarny. Warszawa 2008.