Zagrożenia i ryzyko w funkcjonowaniu współczesnych wodociągów i kanalizacji

• Autorzy: Rak J. R.

Warianty tytułu

EN

Threats and risks in the functioning of modern water supply and sewerage systems

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono współczesne zagrożenia związane z funkcjonowaniem systemów zbiorowego zaopatrzenia w wodę i odprowadzania ścieków na tle osiągnięć naukowych bezpieczeństwa systemów technicznych. Dokonano syntezy krajowych badań naukowych w zakresie scenariuszy ryzyka awarii SZZW i SZOŚ. Zaproponowano definicję wskaźnika odporności systemu na zagrożenia zewnętrzne i wewnętrzne. Zarządzanie ryzykiem, w powiązaniu z barierami ochrony systemu przed zagrożeniami, to podstawowy warunek ciągłości funkcjonowania systemu. Wskazano kierunki badań systemowych związanych z bezpieczeństwem.

EN

The paper presents contemporary threats related to the functioning of collective water supply systems and sewage disposal against the background of scientific achievements related to safety of technical systems. A synthesis of domestic research on risk scenarios in case of fault in SZZW and SZOŚ, has been made. A definition of the indicator of system’s resistance to external and internal threats, has been proposed. Risk management, in conjunction with barriers to protect the system against threats, is a basic condition for the continuity of the system’s functioning. Directions of research related to the security of the systems were indicated.

Słowa kluczowe

PL

wodociąg; zaopatrzenie w wodę

EN

water supply system

• Wydawca: Ośrodek Informacji "Technika instalacyjna w budownictwie''
• Czasopismo: Instal
• Rocznik: 2010
• Tom: nr 2
• Strony: 15--19
• Opis fizyczny: Bibliogr. 29 poz., rys.

Twórcy

autor

Rak J. R.

• Politechnika Rzeszowska, Katedra Zaopatrzenia w Wodę i Odprowadzania Ścieków, Rzeszów

Bibliografia

• [1] Błażejewski R.; Maćkowiak S.; Eksfiltracja, infiltracja i sufozja przez szczeliny uszkodzonych kanałów ściekowych. Materiały konferencyjne Infraeko 2009 „Infrastruktura komunalna, rozwój zrównoważony terenów zurbanizowanych. Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów - Niepołomice 2009 r., s. 19-31.
• [2] Bolt A.; Duszyński R.; Leoniak W.; Uszkodzenia sieci kanalizacji - wpływ na środowisko. Materiały konferencyjne Infraeko 2009 „Infrastruktura komunalna, rozwój zrównoważony terenów zurbanizowanych. Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów – Niepołomice 2009 r., s.33-49.
• [3] Craun G.F.; Calderon R.I.; Waterbore disease out breaks caused by distribution system deficiencies, Jurnal AWWA no.1/2001, s.82-91.
• [4] Dąbrowski W.; Zarządzanie sieciami wodociągowymi w aspekcie nakładów na odnowę. Materiały konferencyjne Infraeko 2009 „Infrastruktura komunalna, rozwój zrównoważony terenów zurbanizowanych. Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów - Niepołomice 2009 r., s.51 - 60.
• [5] Iwanejko R.; Klasyczne i nieklasyczne metody szacowania uszkadzalności sieci dystrybucji wody. Materiały konferencyjne „Aktualne zagadnienia w uzdatnianiu i dystrybucji wody”. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice, 2009 r., s. 213 - 221.
• [6] Jodłowski A.; Siedlecka J.; Kryteria doboru metod bezwykopowych w modernizacji łódzkiej sieci wodociągowej. Materiały konferencyjne „Aktualne zagadnienia w uzdatnianiu i dystrybucji wody” Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice, 2009 r., s. 223 - 232.
• [7] Kapcia J.; Lubowiecka T.; Wieczysty A.; Monografie badań niezawodności syfonów kanalizacyjnych. Wydawnictwa Politechniki Krakowskiej, Kraków, 1997 r.
• [8] Kolonko A.; Madryas C.; Wysocki L.; Badania i technologia odnowy żelbetowego kolektora kanalizacyjnego w ramach modernizacji wrocławskiego systemu kanalizacji. GWiTS Wydawnictwo Sigma - NOT, Warszawa, 1998 r, s. 26-28.
• [9] Królikowska J.; Królikowski A.; Podnoszenie poziomu niezawodności działania podsystemów usuwania ścieków w świetle doświadczeń eksploatacyjnych. Materiały konferencyjne „Aktualne zagadnienia w uzdatnianiu i dystrybucji wody” Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice, 2009 r., s. 347 - 358.
• [10] Królikowski A.; Królikowska J.; Hebda E.; Wykorzystanie audytowania systemów kanalizacyjnych do podniesienia niezawodności ich działania. Materiały konferencyjne Infraeko 2009 „Infrastruktura komunalna, rozwój zrównoważony terenów zurbanizowanych. Wydawnictwo Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów - Niepołomice 2009 r., s.141 – 150.
• [11] Kuliczkowska E.; Kryteria planowania bezwykopowej odnowy nieprzełazowych przewodów kanalizacyjnych. Wydawnictwo Politechniki Świętokrzyskiej, Kielce, 2008 r.
• [12] Kwietniewski M.; Leśniewski M.; Miszta-Kruk K.; Trymucha J.; Zając A.; Ocena awaryjności sieci kanalizacyjnych na podstawie badań wybranych system. Materiały konferencyjne „Nowe technologie w sieciach i instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych”. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2005 r. s.249 - 262.
• [13] Kwietniewski M.; Gębski W.; Wronowski N.; Monitorowanie sieci wodociągowych i kanalizacyjnych. Seria: Wodociągi i Kanalizacja nr 10. Wydawnictwo PZITS, Warszawa, 2005 r.
• [14] Kwietniewski M.; Leśniewski M.; Miszta-Kruk K.; Wybrane problemy badań niezawodności sieci kanalizacyjnych. Materiały konferencyjne „Nowe technologie w sieciach i instalacjach wodociągowych i kanalizacyjnych” Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice, 2005 r. s.233-247.
• [15] Madryas C.; Zawodność funkcjonowania sieci uzbrojenia podziemnego jako kryterium oceny rozwiązań. GWiTS nr 1. Wydawnictwo Sigma - NOT, Warszawa, 1993 r., s. 19-20.
• [16] Rak J.; Stan obecny i perspektywy rozwoju nauki o ryzyku w zaopatrzeniu w wodę. Materiały konferencyjne „Zaopatrzenie w wodę, jakość i ochrona wód”, t.1. Wydawnictwo PZITS O/Wielkopolski, Poznań, 2008, s. 59-78.
• [17] Rak R.J.; Bezpieczna woda wodociągowa - Zarządzanie ryzykiem w systemie zaopatrzenia w wodę. Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej, Rzeszów 2009 r.
• [18] Rak R.J.; Dopuszczalne ryzyko zdrowotne związane z konsumpcją wody wodociągowej. GWiTS nr 3. Wydawnictwo Sigma - NOT, Warszawa , 2009 r. s 12-15.
• [19] Rak R.J.; Sterowanie ryzykiem w wodociągach. Wodociągi Kanalizacja nr 2 (60). Wydawnictwo ABRYS, Poznań, 2009 r.; s. 12-15.
• [20] Rak R.J.; Studziński A.; Problematyka ciągłości funkcjonowania systemów zaopatrzenia w wodę. Forum Eksploatatora nr. 4(43). Wydawnictwo Seidel - Przywecki, Warszawa, 2009 r., s 75 -77.
• [21] Rak R.J.; Systemowe zarządzanie bezpieczeństwem SZW. INSTAL nr 2 2009.
• [22] Rak R.J.; Tchórzewska-Cieślak B.; O bezpieczeństwie zaopatrzenia w wodę. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN, vol. 59, tom 2, Lublin 2009 r., s.171 - 178.
• [23] Szatkiewicz K.; Rewizja dyrektywy 98/83/ WE w sprawie jakości wody przeznaczonej do spożycia przez ludzi, dotycząca oceny zagrożeń i zarządzania ryzykiem. Ochrona Środowiska nr 3. Wydawnictwo PZITS O/Dolnośląski, Wrocław, 2009 r.s. 41 - 44.
• [24] Tchórzewska-Cieślak B.; Bayesowski model ryzyka awarii sieci wodociągowej. GWiTS nr 9. Wydawnictwo Sigma - NOT, Warszawa, 2009 r., s. 54 -56.
• [25] Tchórzewska-Cieślak B.; Ochrona konsumentów wody przed skutkami zawodności dostawy wody do spożycia Materiały konferencyjne „Aktualne zagadnienia w uzdatnianiu i dystrybucji wody” Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice, 2009 r., s. 369 – 380.
• [26] Wieczysty A.; Lubowiecka T.; Rak J.; Kapcia J.; Stan aktualny w zakresie teorii i metod oceny niezawodności urządzeń systemów kanalizacyjnych w Polsce. Monografie Komitetu Inżynierii Środowiska PAN. vol.12. Materiały I Kongresu Inżynierii Środowiska. Wydawnictwo LIBER, Lublin, 2002 r., s. 229-236.
• [27] Wieczysty A.; Lubowiecka T.; Rak J.; Stan aktualny i kierunki rozwoju w zakresie teorii i metod oceny niezawodności systemów wodociągowych w Polsce. Materiały konferencyjne „ Zaopatrzenie w wodę i jakość wód” Wydawnictwo PZITS O/Wielkopolski, Poznań, 2002 r.; s.143-172.
• [28] Załęska-Radziwił M.; Badania ekotoksykologiczne w procesie ekologicznej oceny ryzyka w środowisku wodnym. Prace naukowe, Inżynieria Środowiska z.52. Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej, Warszawa, 2007 r.
• [29] Zimoch I.; Czynniki kształtujące czas usuwania awarii wodociągowej. Materiały konferencyjne. „Aktualne zagadnienia w uzdatnianiu i dystrybucji wody” Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice, 2009 r., s. 223 - 230.