Effect of wheel velocity on texture formation and shape memory in Cu-Al-Ni based melt-spun ribbons

• Autorzy: Goryczka T.

Warianty tytułu

PL

Wpływ szybkości obrotowej bębna chłodzącego na formowanie się tekstury w stopach na bazie Cu-Al-Ni wykazujących efekt pamieci kształtu wytwarzanych metodą melt-spinning

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The Cu-Al-Ni-Mn and Cu-Al-Ni-Ti shape memory alloys were melt-spun from 1250C applying different combination of the wheel velocity (from 12 m/s up to 26 m/s). The texture consists mainly of the <100> fibre component and two sheet components orientation: {100}<001> or/and {100}<011> in the Cu-Al-Ni-Mn ribbons. In a case of the Cu-Al-Ni-Ti ribbons spun with 12m/s or 19m/s only <100> fibre component and sheet texture {100}<011> were observed. However, increase of the wheel velocity up to 26m/s causes formation of the <111> and {111}<112> textural components. The grains orientation significantly influenced the shape recovery measured as a change of elongation under constant load during thermal cycling. The maximum of recoverable strain under constant tensile load was 5,8% and 6,2% for Cu-Al-Ni-Mn and Cu-Al-Ni-Ti alloy, respectively.

PL

Stopy Cu-Al-Ni-Mn oraz Cu-Al-Ni-Ti wykazujące efekt pamięci kształtu wytworzono metodą szybkiego schładzania z fazy ciekłej w układzie pojedynczego bębna chłodzącego. Odlano serie taśm z temperatury 1250C stosując różne szybkości obrotowe bębna od 12m/s do 26m/s. Tekstura w tasmach stopu Cu-Al-Ni-Mn składała się ze składowej osiowej < 100 > oraz dwóch składników tekstury pełnej: {100}<001> i {100}<011>. W przypadku taśm stopu Cu-Al-Ni-Ti odlewanych stosując obroty bębna 12m/s i 19m/s stwierdzono obecność tylko dwóch składowych tekstury <100> oraz {100}<011>. Jednakże zwiększenie obrotów bębna do 26m/s spowodowało uformowanie składowych <111> oraz {111}<112>. Orientacja ziaren znaczaco wpłynęła na odzysk kształtu zmierzony jako wydłużenie w trakcie zmian temperatury przy stałym obciążeniu rozciągającym. Najwyższa wartość wydłużenia, jaka uzyskano w taśmach stopu Cu-Al-Ni-Mn to 5,8% natomiast 6,2% w taśmach Cu-Al-Ni-Ti.

Słowa kluczowe

EN

texture; shape memory effect; shape recovery; Cu-based shape memory alloys; martensitic transformation

PL

tekstura; efekt pamięci kształtu; metoda melt-spinning

• Wydawca: Institute of Metallurgy and Materials Science of Polish Academy of Sciences ; Committee of Materials Engineering and Metallurgy of Polish Academy of Sciences
• Czasopismo: Archives of Metallurgy and Materials
• Rocznik: 2009
• Tom: Vol. 54, iss. 3
• Strony: 755--763
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., rys.

Twórcy

autor

Goryczka T.

• INSTITUTE OF MATERIALS SCIENCE, UNIVERSITY OF SILESIA, 40-007 KATOWICE, 12 BANKOWA STR., POLAND

Bibliografia

• [1] K. Otsuka, T. Nakamura,K. Shimizu, Trans Jap Inst Met. 15, 200-210 (1974).
• [2] G. J. Hall, S. Govindjee, P. Sittner, V. Novak, Int J. Plast. 23, 161-182; (2007).
• [3] M. Tokonami, K. Otsuka, K. Shimizu, Y. Iwata, I. Shibuya, Proc. of International Conference of Martensitic Transformation ICOMAT 638-644 (1979).
• [4] K. Bhattacharya, R. V. Kohn, Acta Mater. 44, 529-542 (1996).
• [5] S. Euken, J. Hirsch, Mat. Sci. Forum 56-58, 487-492 (1990).
• [6] K. Otsuka, C. M. Wayman, Shape Memory Materials, Cambridge University Press, 1998.
• [7] J. Pons, L. Jordan, J. P. Morniroli, R. Portier, J. Phys. IV, C3-C293 (1995).
• [8] J. Dutkiewicz, T. Czeppe, J. Morgiel, Mater. Sci. Eng. A 273-275, 703-707 (1999).
• [9] H. Morawiec, J. Lelątko, D. Stróż, M. Gigla, Mater. Sci. Eng. A 273-275, 708-712 (1999).
• [10] T. Goryczka, H. Morawiec, Mat. Sci. Engin. A 378, 248-252 (2004).
• [11] H. Morawiec, T. Goryczka, J. Lelątko, D. Stróż, M. Gigla, P. Tkacz, Arch. Mater. Sci. 24, 5 (2003).
• [12] C. Segui, T. Goryczka, J. Pons, E. Cesari, H. Morawiec, Proc. of the International Conference on Solid-Solid Phase Transformation (JIMIC-3), 1072-1075 (1999).
• [13] J. Malarrïa, C. Elgoyhen, Ph. Vermaut, P. Ochin, R. Portier, Mat. Sci. Eng. A 438-440, 763-767 (2006).
• [14] K. Pawlik, P. Ozga, LaboTex: The Texture Analysis Software, Gottinger Arbeiten zur Geologie und Palaontologie, SB4, (1999).
• [15] H. Morawiec, D. Stróż, T. Goryczka, D. Chrobak, Scripta Mater. 35, 485-490 (1996).
• [16] H. Funakubo, Shape memory alloys; Gordon and Breach Science Publishers 38, (1987).