Nieznane obiekty architektury nowoczesnej w Śródborowie

• Autorzy: Chmielarska-Łoś B. , Popławska-Bukało E.

Warianty tytułu

EN

Unknown buildings of modern architecture of the 1920s and 1930s in Śródborów

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Budynki, o których mowa w artykule, to nieznane dotąd dzieła architektury nowoczesnej z lat 20. i 30. XX w., z których trzy są dziełem wybitnych awangardowych architektów warszawskich: Szymona Syrkusa, Jerzego Gelbarda i Romana Sigalina oraz Lucjana Korngolda i Jerzego Bluma. Projektowali je dla zamożnej inteligencji warszawskiej wznoszącej domy pod Warszawą, w Śródborowie mieście - ogrodzie, nieopodal Otwocka. Korzystając z wcześniejszej popularności tego rejonu jako letniska i uzdrowiskowych zalet klimatu, na początku lat 20. XX w. rozpoczęto realizować plan utworzenia miasta - ogrodu. Nie udało się zrealizować tego planu, ale na parcelach kupionych przez lekarzy, finansistów, prawników, ludzi wolnych zawodów z Warszawy zbudowano wiele pensjonatów i kilka willi w formach nawiązujących do modernistycznych kierunków architektury lat 20. I 30. XX w., do form Bauhausu, "stylu międzynarodowego" i streamline'u. Na skutek II wojny światowej i eksterminacji ludności żydowskiej stanowiącej znaczny procent mieszkańców tego rejonu skończyły się czasy prosperity, a domy popadły w zapomnienie. Nieznane literaturze dzieła widoczne są na współczesnych fotografiach i reprodukcjach oryginalnych projektów i planów. Autorski artykuł identyfikuje ich twórców, zleceniodawców, czas powstania i adresy oraz opisuje je na podstawie badań archiwalnych i terenowych.

EN

The buildings referred to in the articles are till now unknown structures of modern architecture dating back to the twenties and thirties of the 20th century, of which three were built based on the designs of famous Warsaw architects: Szymon Syrkus, Jerzy Gelbard and Roman Sigalin, and Lucjan Korngold and Jerzy Blum. The architects designed them for wealthy Warsaw intellectuals erecting houses in the suburbs of Warsaw, in Śródborw garden city, in the neighbourhood of Otwock. Taking advantage of the earlier popularity of this region as a summer resort and its climate, the plan to develop a garden city started to be executed at the beginning of the 1920s. This plan was not been fulfilled however many guest-houses and several villas were built on plots bought by doctors, financiers, lawyers and freelancers from Warsaw. These building referred to modernistic directions of architecture in the 1920s and 1930s, the forms of Bauhaus, "international style" and streamlining. Due to the second world war and the extermination of the Jewish community, which represented a decided percentage of citizens of this region, the time of prosperity was over and the houses fell into oblivion. These masterpieces, unknown in literature, are visible on contemporary photos and reproductions of original designs and plans. The authors of the article identify their creators, clients, time of erection, and addresses, and describe them base on archive and in-field research.

Słowa kluczowe

PL

architektura XX w. lata 20. i 30.; modernizm; Śródborów; miasto-ogród; willa

EN

architecture of 1920s and 1930s; modernism; Śródborów; garden city; villas

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2011
• Tom: T. 56, z. 1
• Strony: 82--101
• Opis fizyczny: fot., rys.

Twórcy

autor

Chmielarska-Łoś B.

autor

Popławska-Bukało E.

• Państwowe Wydawnictwo Naukowe