Gmach Państwowego Instytutu Geologicznego w Warszawie - przestrzenno-architektoniczne odniesienia Mariana Lalewicza do „klasycyzmów” w architekturze polskiej

• Autorzy: Wagner A.

Warianty tytułu

EN

Building of the National Geological Institute in Warsaw - spatial and architectural references of Marian Lalewicz to "classicisms" in polish architecture

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od początku lat 20. XX wieku rozpoczęto zagospodarowywanie południowego obrzeża Pola Mokotowskiego, lokując tam instytucje naukowe - zalążek planowanej dzielnicy uniwersyteckiej. Jako pierwszy powstał w 1920 projekt budowy Państwowego Instytutu Geologicznego. Marian Lalewicz projektując siedzibę PIG odszedł od jednolitej stylistycznie konwencji architektonicznej utrzymanej w duchu neoklasycyzmu początku XX wieku, z czasów swej działalności w Petersburgu, na rzecz synkretycznego zestawiania motywów historycznych, odnoszących się do różnych okresów świetności architektury polskiej o klasycznych korzeniach: renesansu, baroku i klasycyzmu. Kompozycja przestrzenna tego ogromnego, trójczłonowego gmachu wywiedziona została z założeń rezydencjonalnych entre cour et jardin. Jednak powojenne niekorzystne zmiany urbanistyczne: rezygnacja z placu przed wejściem po stronie północnej i wprowadzenie w to miejsce w latach 60. XX wieku, przesłaniającej frontową elewację, blokowej zabudowy mieszkaniowej, skutkuje zniekształceniem i brakiem zrozumienia dla pierwotnej koncepcji przestrzennej i niemożnością prawidłowego odbioru tego wybitnego dzieła warszawskiej architektury międzywojnia.

EN

The Southern border of Pole Mokotowskie was developed from the beginning of nineteen-twenties by locating scientific institutions there - the beginnings of the planned university district. The design of the National Geological Institute (PIG) was prepared as the first one in 1920. Marian Lalewicz, designing the head office of the PIG, departed from the stylistically uniform architectural convention in the spirit of neoclassicism of the beginnings of 20th century, from the time of his operations in St. Petersburg, for a syncretic composition of historical motives referring to various periods of the magnificence of Polish architecture of classical roots: renaissance, baroque, and classicism. The spatial composition of this huge, three-part building was derived from residential assumptions of the entre cour et jardin. However, the unfavourable post-war urban changes: resignation from the square in front of the entrance from the North and replacing it in the 1960s with residential development in the form of blocks of flats, obscuring the facade, which results in deformation and lack of understanding for the original spatial concept, and the impossibility of correct reception of this outstanding masterpiece of the Warsaw architecture of the interwar period.

Słowa kluczowe

PL

architektura Warszawy; Pole Mokotowskie; klasycyzm XX w.; Lalewicz Marian; Państwowy Instytut Geologiczny

EN

Warsaw architecture; Pole Mokotowskie; 20th century classicism; Lalewicz Marian; National Geological Institute

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 55, z. 4
• Strony: 88--102
• Opis fizyczny: fot., rys.

Twórcy

autor

Wagner A.

• Zakład Historii Architektury Powszechnej, Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej