Wrocławskie dokonania urbanisty i architekta Ernsta Maya w latach 1919-1925 - etapem w drodze do funkcjonalnego Frankfurtu

• Autorzy: Kononowicz W.

Warianty tytułu

EN

Accomplishments of urbanist and architect Ernst May in Wrocław in the years 1919-1925 - a stage in the process towards functional Frankfurt

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Budownictwo mieszkaniowe, rozwijane przez Ernsta Maya w latach 1919-1925 na Śląsku, antycypowało jego słynne realizacje funkcjonalnych i nowoczesnych osiedli mieszkaniowych we Frankfurcie nad Menem, gdzie od połowy 1925 roku pełnił urząd miejskiego architekta. Podwrocławskie gminy i dolnośląskie miasteczka były dla Maya pierwszym szerokim poligonem doświadczalnym, na którym sprawdzał zasady planowania osiedli i utorował drogę do typowego, funkcjonalnego, zdrowego i ekonomicznego budownictwa mieszkaniowego. Wrocławskie doświadczenia Maya, jako architekta i urbanisty, stanowiły ważny i owocny etap w jego drodze do Nowego Budownictwa. Ten konsekwentny kierunek potwierdziły takie działania, jak: zdecydowane preferowanie aspektu społecznego w budownictwie mieszkaniowym, stosowanie typizacji elementów budowlanych, a także całych mieszkań i mebli, dążenie do racjonalnych i oszczędnych rozwiązań, m.in. antycypującego "frankfurcką kuchnię", doświadczenia z "mieszkaniami minimum", a także zapowiedź płaskich dachów. Nowa rzeczowość znalazła swój wyraz również w skali urbanistycznej. W planach osiedli pojawił się racjonalizujący układ "paralinijkowy", stanowiący ogniwo pośrednie pomiędzy malowniczą kompozycją unwinowską, a racjonalnymi układami linijkowymi, spełniającymi charakterystyczne dla nowoczesnego mieszkalnictwa postulaty: "powietrza, słońca i zieleni". Ważnym osiągnięciem Maya, potwierdzającym jego wkład do nowoczesnej urbanistyki były projekty decentralizacji Wrocławia metodą satelitów, tak w skali miasta, jak i w ujęciu regionalnym. Doświadczenia zdobyte przez Maya we Wrocławiu, zastosowane w procesie budowy Nowego Frankfurtu, poparte większymi jego możliwościami organizacyjnymi jako Stadtbaurata, przyczyniły się do osiągnięcia spektakularnego sukcesu, w krótkim czasie.

EN

The housing architecture developed by Ernst May in the years 1919-1925 in Silesia anticipated his famous realizations of functional and modern estates in Frankfurt am Mein, where from mid-1925 he held the post of the city architect. The Wrocław suburbs and Lower Silesian towns were May's first large experimental sites, on which he tested the principles of planning settlements and paved the way for typified, functional, healthy and economical housing construction. May's Wrocław experiences as an architect and urban planner were an important and fruitful stage on his path towards New Construction. It was an unfaltering direction confirmed by such practices as a decided preference for the social aspect in housing construction, application of typified construction elements, also whole homes and furniture, a striving for rational and cost-cutting solutions among others anticipating the "Frankfurt kitchen", experiences with "minimum dwellings", as well as an introduction to flat roofs. The new matter-of-factness also found its expression in town planning scale. Estates were arranged according to a rationalized "paralinear" plan, that was a link between Unwin’s picturesque compositions and the rational "linear" designs that fulfilled the postulates of new housing on "air, sun and nature". An important achievement of his, confirming May's contribution to modern urban planning, were the designs for decentralizing Wrocław with the use of satellites, on a scale of city as well as region. May's experiences gathered in Wrocław, applied in the process of building New Frankfurt, supported on his greater organizational potential as the Stadtbaurat, contributed to his spectacular success, reached within a short time.

Słowa kluczowe

PL

Wrocław; Ernst May; urbanistyka; osiedle mieszkaniowe; typizacja budownictwa mieszkaniowego

EN

Wrocław; Ernst May; town planning; housing estate; housing typification

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2010
• Tom: T. 55, z. 1-2
• Strony: 3--38
• Opis fizyczny: fot., rys.

Twórcy

autor

Kononowicz W.

• Wydział Architektury Politechniki Wrocławskiej, Instytut Historii Architektury, Sztuki i Techniki, Zakład Historii Teorii Architektury i Urbanistyki