Inspiracje tradycją klasyczną w architekturze XX wieku: prace Tadeusza Zielińskiego - ojca dla szkół wyższych w Warszawie

• Autorzy: Wagner A.

Warianty tytułu

EN

Inspiration of classic tradition in 20th century architecture: works of Tadeusz Zieliński - father for higher schools in Warsaw

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Po I wojnie światowej i odzyskaniu przez Polskę niepodległości, istotnym zagadnieniem dla odrodzonego państwa stała się kwestia szkolnictwa wyższego. Jego rozwój w czasach rosyjskiego zaboru w XIX wieku był świadomie hamowany. Po reaktywowaniu w listopadzie 1915 roku wyższych uczelni warszawskich - Politechniki i Uniwersytetu - rozpoczął się okres powoływania do życia nowych szkół wyższych m. in. Szkoły Głównej Handlowej, Szkoły Nauk Politycznych, czy Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Architekt Tadeusz Zieliński stosunkowo dużo projektował w latach 20. XX wieku dla potrzeb warszawskich uczelni, rozbudowując istniejące zespoły Politechniki i Uniwersytetu, a także wznosząc siedzibę dla nowopowstałej Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego. Jego prace to: gmach Nowej Kreślarni w zespole gmachów Politechniki Warszawskiej (por. A. Wagner, Idea architektury klasycznej w gmachu Nowej Kreślarni PW, Wydział Architektury PW "Prace naukowe", T.II, 2000-2001, s. 197-206.), przebudowa pawilonu po koszarach artylerii przy ul. Koszykowej na potrzeby kliniki dermatologicznej Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego i dla tego samego Wydziału gmach Medycyny Sądowej przy ul. Oczki, oraz nowy Gmach Chemii Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego przy ul. Rakowieckiej. Przedwczesna śmierć Tadeusza Zielińskiego w 1925 roku, przed awangardowym przełomem w polskiej architekturze, ograniczyła jego twórczość do historyzujących form, bazujących przede wszystkim na wzorach architektury klasycznej i barokowej. Charakterystycznym rysem jego twórczości jest wrażliwość na kontekst urbanistyczny, poprawność rozwiązań funkcjonalnych, a w pierwszych latach po odzyskaniu niepodległości, spontaniczne okazywanie patriotyzmu, w formie dostępnej dla architekta, poprzez umieszczanie emblematów państwowości polskiej na wszystkich projektowanych przez siebie gmachach użyteczności publicznej.

EN

After the first world war and Poland regaining independence, the issue of higher education became vital for the revived country. Its development under the Russian partition in the 19th century was intentionally hampered. After reactivation in November 1915 of the higher education institutions in Warsaw - University of Technology and the University - the process of establishing new higher educational institutions started - including the Warsaw School of Economics, the School of Political Sciences, and the Warsaw University of Life Sciences (SGGW). The Architect Tadeusz Zieliński designed relatively much in the 1920s for the needs of Warsaw higher education schools by extending the existing complexes of the University of Technology and the University, and also erecting the building for the newly established Warsaw University of Life Sciences. His works include the building of the new drafting room (Nowa Kreślarnia) in the complex of buildings of the Warsaw University of Technology (compare with A. Wagner, Concept of classic architecture in the building of Nowa Kreślarnia of the Warsaw University of Technology, Architecture faculty of the Warsaw University of Technology "Scientific Studies", Vol. II, 2000-2001, p. 197-206.), rebuilding of the pavilion of artillery barracks at Koszykowa street for the needs of dermatology clinics of the medical faculty of Warsaw University and for the same faculty, the building of the forensic medicines on Oczki street, and the new Chemistry building of the Warsaw University of Life Sciences on Rakowiecka street. The premature death of Tadeusz Zieliński in 1925, before the avant-garde breakthrough in Polish architecture, limited his works to historical forms, based primarily of examples of classical and baroque architecture. The characteristic feature of his works is sensitivity to the urban context, the correctness of functional solutions, and in the first years after regaining independence, spontaneous demonstration of patriotism in the form available to the architect by placing emblems of Polish statehood on all public utility buildings he designed.

Słowa kluczowe

PL

Warszawa; architektura XX w.; architekt; Zieliński Tadeusz; szkoły wyższe; tradycja klasyczna

EN

Warsaw; architecture XX century; architect; Zieliński Tadeusz; higher education schools; classical tradition

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 53, z. 4
• Strony: 66--80
• Opis fizyczny: fot., rys.

Twórcy

autor

Wagner A.

• Zakład Historii Architektury Powszechnej. Wydział Architektury Politechniki Warszawskiej