Działalność inwestycyjna warszawskiego przemysłowca Jana Wedla i jego kręgu w dziedzinie mieszkalnictwa w latach trzydziestych XX wieku

• Autorzy: Szmitkowska A.

Warianty tytułu

EN

Investment activity of Warsaw industrialist Jan Wedel and his circle in the field of housing in the 1930s

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Dla wzmożenia działalności inwestycyjnej rodziny Wedlów w dziedzinie budownictwa mieszkaniowego kluczowe znaczenie miało uchwalenie w marcu 1933 roku ustawy "o ulgach dla nowowznoszonych budowli". W krótkim czasie ustawa zyskała potoczne miano "Lex E. Wedel". Fakt ten świadczył dobitnie o niezwykle umiejętnym wykorzystywaniu przez przemysłowców korzyści płynących z zawartych w niej przepisów. Krajobraz architektoniczny Warszawy wzbogaciły dzięki Wedlom liczne luksusowe kamienice oraz nowe oblicza modernizowanych budynków istniejących. Prace budowlane były zasadniczo prowadzone w dwóch rejonach miasta - na Mokotowie, pomiędzy ulicami Puławską, Madalińskiego, Sandomierską i Narbutta oraz w centrum, w rejonie domu rodzinnego Wedlów przy ul. Szpitalnej 8. Bezpośrednio z prowadzeniem fabryki związane były liczne inwestycje socjalne, polegające m.in. na budowie pracowniczego ośrodka wypoczynkowego i osiedli robotniczych lokalizowanych na Pradze, w pobliżu zakładu produkcyjnego. Autorami sporządzanych na zlecenie Wedlów projektów architektonicznych byli ówcześni czołowi polscy architekci (Z. Mączeński, L. Korngold, J. Żórawski). Szczególnym zaufaniem rodzina darzyła pierwszego z wymienionych twórców powierzając mu znaczną część prac projektowych zamawianych na przestrzeni lat 1928 - 1939.

EN

The law on the facilities for new erected buildings enacted in March 1933 played a key role in increasing the Wedel family's investment activity in the field of housing architecture. In a short period of time this act was nicknamed "Lex E. Wedel". This fact alone was a distinct proof of the industrialists' unusual skill of making the most of opportunities contained in the provisions of this act. Because of the Wedel family, the architectural landscape of Warsaw was enriched with many luxurious tenement houses and new façades of existing buildings that were modernized. In general, building works were conducted in two city districts - Mokotów, between streets: Puławska, Madalińskiego, Sandomierska and Narbutta and in the city centre near the Wedel family house at 8, Szpitalna St.. The factory's management was directly linked to many social investments that consisted, among others, of building of a holiday facility for employees as well as of workers' housing estates that were localized in Praga near the industrial plant. The authors of the architectural designs commissioned by the Wedel family orders were the leading Polish architects of the time (Z. Mączeński, L. Korngold, J. Żórawski). The family put their special trust in the first of them creators entrusting to him a large part of the design works commissioned between 1928 and 1939.

Słowa kluczowe

PL

Warszawa; okres międzywojenny; architekt; Mączeński Zdzisław; domy Jana Wedla; Wedel Jan

EN

Warsaw; interwar period; Mączeński Zdzisław; houses of Jan Wedel; Wedel Jan

• Wydawca: Komitet Architektury i Urbanistyki PAN ; Politechnika Warszawska, Wydział Architektury
• Czasopismo: Kwartalnik Architektury i Urbanistyki
• Rocznik: 2008
• Tom: T. 53, z. 2
• Strony: 37--51
• Opis fizyczny: fot., rys.

Twórcy

autor

Szmitkowska A.

• Katedra Projektowania Architektonicznego, Wydział Architektury Politechniki Białostockiej